O -zbek isto n respublikasi madaniyat va

4 .4 . Kurashchilarni tcxnik-taktik m ahoratini
oshirishda psixologik tayyorgarlik
T cxnik-taktik m ahoratni takom illashtirish psixologik tayyorgarlik 
bilan ajralm asdir. K urashchining taktik harakati ishonchliligi uning 
em otsional qobigM va bilish jarayonlari darajasi bilan ta ’m inlanadi. 
Taktik qaro r — bu kurashchining fikrlash faoliyati m ahsuli. Kurashchi 
taktik holat obrazlarini ishlatadi ham da «kelishilgan» va «kelishil- 
magan» tam oyil b o ‘yicha qaror qabul qiladi. Psixologik tayyorgarlik 
um um iy tayyorgarlik tizim ida asos boMib x izm at qiladi. Jism oniy 
tayyorgarlik, o ‘z navbatida, takom illashuvning o ‘ziga xos poydevori, 
texnik-taktik tayyorgarlik sportchining jism oniy va psixologik im ko- 
niyatlarini am alga oshirish vositasi hisoblanadi.
T anlashni bilish ham da qabul qilingan q aro rn i bajarish tezligi 
kurashchi psixologik tayyorgarligining eng m uhim tom on i hisoblanadi.
30

---

Psixologik tayyorgarlikda spori bellashuvining turli vaziyatlarida 
kurashehining lo 'g 'ri bir qarorga kela olish qobiliyatini hisobga olish 
lozim . Bunday harakatlarning to ‘rt yo‘li mavjud va ular bir-biridan 
farqlanadi.
Birinchi yo‘l. 
X atti-harakatning q a t’iy dasturi b o ‘yicha harakatlar, 
b u n d a sp o rtch i o ‘z raqibini u m uayyan bir usulni bajarayo tgan
vaqtida «qoMga tushirish»ni oldindan moMjallab q o ‘yadi. Buning 
uchun u xuddi o ‘sha paytni kelishini poylab turadi ham d a hujum ga 
 tish uchun tugMlgan im koniyatlarning boshqa yoMlarini tan olm ay 
turadi.
Ikkinchi yoM. 
Sportchilarda dastlabki «model» sifatida bir nechta 
«oldindan tayyorlangan» taktik harakatlar mavjud boMadi. Hujum ga 
o ‘tish, o d atda, o ‘tay m i-o ‘tm aym i degan tam oyilga asosan am alga 
oshiriladi.
Uchinchi уоЧ. 
Sportchilarning xatti-harakatlari a n c h a m ulohazali 
boMadi, ular hal qiluvchi yoMni oldindan o ‘ylab q o ‘ym aydilar va 
yuzaga kelgan raqib harakatlariga qarab ish tutadilar.