О. Қ у д р а т о в с а н о а т э к о л о г и я с и

---

О . Қ у д р а т о в
С А Н О А Т Э К О Л О Г И Я С И
_
У з б е к и с т о н Р е с п у б л и к а с и О л и й в а ў р т а м а х с у с
т а ъ л и м в а з и р л и г и б а к а л а в р л а р у ч у н ў қ у в
қ у л л а н м а с и с и ф а т и д а т а в с и я э т г а н
2 - н а ш р и
( т у з а т и ш л а р в а т у л д и р и ш л а р б и л а н )
Т о ш к е н т - 2 0 0 3
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Қ удратов Очил Қудратович .1936 йилда туғилган. 
М иллати ў зб е к . 1965 йилда Тош кент тў қ и м ач и ли к ва енгил 
саноати ин сти тути н и мухандис м ехан и к м утахасислигини 
тамомлаб, 
ш у институтда 
мухандис 
м еханик, 
ректор 
м уовини 
л авозим ларид а 
иш лаган. 
Ҳ озирда 
«М ехнат 
м уҳоф азаси» каф ед р а мудири лавозим ида иш лаб келмоқда.
О .Қ удратов 
т.ф.д., 
п р оф ессор
билимгоҳим изда, 
Республикам изда 
ш унингдек 
М устақил 
Д авлатлар 
Ҳ ам корлигига кирган республикаларда, чет давлатларда 
ўтказилган 
илмий —н азар и й
ко н ф ер ен ц и ял ар д а 
ўз 
м аъ р узалар и билан ф ао л қатнаш иб келмоқда.
А .Қ удратов ўнта ўқув қўлланмаси ва дарсл и кл ар 
м уаллиф идир:
1. Задачник по вентиляции (француз тилида) 10 б.т. 1980 
й. Ал —Ж а зо и р ш.
2. Вентиляция, кондиционирование воздуха и отопление 
на швейньгх предприятиях. Т., «Ўқитувчи», 1982Й. 10 б.т.
3. Охрана 
труда 
на 
предприятиях 
шелкиьий 
промьшленности в соавторстве. Т., «Ўқитувчи», 1968 й. 
14 б.т.
4. Охрана 
труда 
на 
кокономотальних 
производствх. 
Т., 
«Ўқитувчи», 1991 й.
5. О храна окружаюшей средн на хлопкоочистительной и 
ш ёлковой промишленности. Т., «Ўқитувчи», 1995 й. 10,5 
б.т.
6. И пакчилик 
саноатида 
меҳнат 
м уҳофазаси. 
Т., 
«Ўзбекистон», 1995 й. 12,5 б.т.
7. Саноат экологияси. ТТЕСИ 1999 й. 12 б.т.
8. М еҳнатни муҳофаза қилиш «Меҳнат» наш. 2001 й. 11,5 
б.т.
9. М еҳнат муҳофазаси. «Ўзбекистон» наш. 2002 й. 15 б.т.
10. 
Таш қи муҳитни муҳофазалаш. ТТЕСИ. 2003 й. 14,4 
б.т.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Мазкур ўқув қўлланмада экология фани ривожланишининг 
қисқача тарихи Ўзбекистоннинг ҳозирги даврдаги экологик 
муаммолари, 
табиатда 
ўсимлик 
ва 
ҳайвонларнинг 
ўрни, 
экосистемалар тавсифи, биосфера, атмосфера, гидросфера каби 
масалалар ёритилган. Унда табиатни муҳофаза қилишнинг 
илмий-назарий, илмий-техник, ижтимоий-иқгисодий асослари 
ёритилган. Тўқимачилик, енгил саноат ва пахта тозалаш 
корхоналарининг технологик жараёнларидан чиқадиган зарарли 
ва заҳарли чиқиндилар уларни аниқлаш ва тозалаш усуллари 
батафсил 
баён 
қилинган. 
Илмий техник 
изланишлар 
ва 
ўтказилган тажрибалар натижалари асосида табиатни муҳофаза 
қилиш — атмосфера ҳавосини ва сувларни ифлосланишдан, 
тупроқ коррозияси, ўсимлик, ҳайвонот оламини муҳофаза қилиш 
масалалари ёритилган. Саноатдаги шовқин ва титрашларни 
камайтириш 
йўллари 
кўрсатилган. 
Табиат 
ифлосланиши 
манбаларини 
инвентаризация 
қилиш 
тартиби; 
саноат 
корхоналарини экологик экспертизадан ўтказиш тартиби ва 
ташқи муҳитни ифлослантирувчи моддалар ва чиқиндилар учун 
тўловлар 
ҳозирги 
талаб 
даражасида 
эмаслиги, 
мустақил 
Ўзбекистон қонунларига ва талабларига асосан ёзилган.
Ўқув қўлланма техника ва технологиявий олий ўқув юртлари 
талабаларига ҳамда шу соҳа мухандис-техник ходимларига 
мўлжшьчанган.
Тақризчилар: т.ф.д. профессор I Н.У. Ризаев I
ф.ф.д. профессор Ю.Ш. Шодиметов 
т.ф.н. доцент 
С.Й. Бобожонова. 
т.ф.н. доцент 
М.Н. Мусаев
Муҳаррир: 
доиент К.Т. Умаров
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

«Эколош 
хавфсиэлик 
муаммосв 
аллақачонлар 
миллнй 
ва 
минтақаввв 
донрадон чнқнб, бутун нисоннятнинг умумий 
муаммоснга айланган. Табнат ва ннсон ўзаро 
муайян қояуияятлар асосвда муносабатда 
бўлади. 
Бу 
қонунштлариннг 
бузилишв 
ўнглаб бўлмас экологнк фалокатларга олиб 
келадн»