Нопедагогик олий таълим муассасаларини битирган ва таълим тизимида педагогик фаолият олиб бораётган Андижон Давлат Университети Иқтисодиёт назарияси кафедраси доценти Хабибулло Қўчқаровнинг “Иқтисодиёт назарияси” фани таркибида “Иқтисодиёт назарияси

Бюджет қытшылығын финанс пенен тәмийинлеў усылы

ОБ кредитлери, сыртқы кредитлар, қымбат баҳалы қағазлар, Бюджет миннетлемелери

13.5. Коррупция машқаласы
Коррупция теориясының раўажланыўы мәмлекеттиң экономикадағы роли ҳаққындағы мәселеге салыстырғанда жаңаша методқа мысал болады ҳәм соның менен бирге теориялық жақтан толық жетилиспеген тәжирийбеден туўрыдан-туўры жуўмақ шығарыўдың қәўипли екенлигин билдиреди.
1970-жылларға келип, коррупцияның экономикалық машқала екенлиги белгили болды. Коррупция – тек ғана раўажланған ҳәм өтиў экономикасына ийе мәмлекетлердиң емес, ал дүнья жүзилик машқала болып есапланады. 13.1-кестеде экономикалық раўажланыў ҳәм жәмийеттиң демократияласыўының дәрежеси бойынша абсолют ҳәр түрли болған 50 мәмлекет бойынша коррупцияланыў индекси келтирилген.
Коррупцияланыў индекси төмендеги бир қатар факторларды баҳалаў усыллары жәрдеминде есаплап шығылған: юридикалық қағыйдалардың ашықлығы, кәрханалық структуралардың жетискенлиги, еркинлик дәрежеси, лицензиялар алыў ҳәм дизимнен өткериўдиң қыйынлығы, суд системаларының нәтийжелилиги, бюрократияның улыўмалық дәрежеси, фискал системаның нәтийжелилиги ҳәм ашықлығы, бажыхана жумысының нәтийжелилиги ҳ.т.б. Мәмлекет индекси (нолден 10 ға шекем болған шкала бойынша) қаншелли жоқары болса, оның коррупцияланыў дәрежеси соншелли төмен болады.


13.1-кесте
Раўажланған ҳәм өтиў экономикасына ийе мәмлекетлерде коррупцияланыў индекси*

Мәмлекет

Корруп-цияланыў индекси

Сатып алыў уқыплылы-ғының дәрежеси, АҚШ долл.

Мәмлекет