Noorganik moddalar haqida Sintezlash haqida Sintez qilish uskunalari haqida

15-rasm. Eritilgan moddalar orasida birikmalar hosil bo’ladigan sistemalarning eruvchanlik izotermalari.
Nokongruent eruvchan birikmalar uchun boshqacha holat kuzatiladi. Bunday birikmalar xuddi nokongruent suyuqlanadigan birikmalarga o’xshab olinadi, ya’ni c′d′e′ sohaga tegishli tarkibdagi eritma tayyorlanadi va qayta kristallanadi. Harorat ko’tarilishi bilan tuz sistemalardagi kompleks birikmaning eritma bilan birga mavjud bo’ladigan sohasi, odatda, ma’lum chegaragacha ortadi. Shu sababli qayta kristallanishni tezlatish uchun haroratni oshirish mumkin, lekin jarayonni yuqorida tavsiflab o’tilgan sharoitlarda o’tkazish zarur.
15, v-rasmda MX–NX–N₂O sistemaning eruvchanlik izotermasi tasvirlangan. Ikkala kompleks birikma ham nokongruent eruvchan hisoblanadi, va binobarin, ularni sintez qilib bo’ladi. Biroq shuni ta’kidlash kerakki, harorat ko’tarilganda bunday sistemalardagi birikmaning to’yingan eritma bilan birga mavjud bo’ladigan sohasi kamayadi. Shuning uchun harorat oraliqlarini ehtiyotlik bilan tanlash kerak.
Biz ko’rib chiqqan eruvchanlik izotermalarning ikki sinfidan tashqari oraliq holat ham uchraydi.

16-rasm. Eritilgan komponentlar orasida kompleks birikma hosil bo’ladigan, lekin qattiq fazaga tushmaydigan sistemalarning eruvchanlik izotermalari.
Ko’pincha komponentlardan birining konsentrasiyasi ortishi bilan ikkinchisining ham konsentrasiyasi ko’payadigan, lekin berilgan haroratda birikma qattiq fazaga tushmaydigan sistemalar uchraydi. Eruvchanlik izotermasining bunday ko’rinishi 16-rasmda ko’rsatilgan. Bu sistemadagi komponentlar orasida gomogenlik sohada reaksiya amalda boradi, lekin birikmaning qattiq fazaga o’tishi kuzatilmaydi. Bundan shunday taxmin qilish mumkinki, harorat ko’tarilganda bu sistemada ham qattiq kompleks birikma – to’yingan eritma muvozanatiga tegishli bo’lgan eruvchanlik izotermasi paydo bo’ladi. 16-rasmda bunday taxminiy eruvchanlik izoterma punktir chiziq bilan ifodalangan. Eruvchanlikning se tarmog’i kompleks birikma bilan to’yingan eritmaning birgalikda mavjud bo’lishini ko’rsatadi.