Nometall materiallar va ularning qo'llanilishi Reja: Noorganik va organik shishalar

Nitroemal
yengil mashinalarni bo‘yash uchun ishlatilali. Lekin tarkibi asosan sintetik 
smolalardan iborat bo‘lgan loklardan hosil qilinadigan tegishli detal yoki buyumning qoplovchi 
pardasi kimyoviy va termik chidamliligi jihatidan ancha yuqori bo‘ladi. 
Gruntovkalar loklarga 50-70% turli pigmentlar (xrom kislotaning tuzi, qo‘rg‘oshinli surik 
va b.) qo‘shib tayyorlanadi. Ular turli metallarni korroziyadan, yog‘ochlarni chirishdan 
muhofaza qilish uchun mo‘ljallangan. 
Gruntovkalarning, asosan yelimli, moyli va nitrosellyulozali turlari bo‘ladi. Buyum (detal) 
ni shpatlyovkalashdan oldin gruntovkalanadi. 
Shpatlyovkalar
juda maydalangan mineral kukunlar (bo‘r, gips, ohak) ni turli moy, yelim, 
lok va boshqa bog‘lovchi moddalar bilan aralashtirilgan ko‘rinishidagi quyuq modda - 
shpatlyovkalar hosil qilinadi. 
Shpatlyovka detal (buyum) sirtidagi turli yoriqlarni, teshik, kovaklarni, tirqishlarni 
to‘ldirib, sirtning tekis bo‘lishini ta’minlash maqsadida ishlatiladi. Shunga ko‘ra, shpatlyovka 
quyuq va suyuq holatda tayyorlanadi. Shpatlyovka bir yoki bir necha bor maxsus kurakcha - 
shpatel bilan surtiladi. Shpatlyovkani bevosita ishlatish oldidan tayyorlash maqsadga muvofiqdir. 

---

Shpatlyovkalar tarkibidagi qo‘shiluvchi moddalarning miqdoriga (dozasiga) qarab har xil 
bo‘lishi mumkin. Masalan, yelimli shpatlyovkaning tarkibida 3% duradgorlik yelimi, 65% bo'r 
va pigment, 30% suv bo‘ladi. U tez qotadi. Uning yumshoq va yopishqoq bo‘lishini ta’minlash 
uchun tarkibiga 2% alif moyi qo‘shiladi. 
Moyli shpatlyovkaning tarkibida 70% bo'r va pigment, 30% lok bo‘lib, yelimli 
shpatlyovkaga qaraganda mustahkam bo‘ladi, lekin sekin quriydi. 
Agar yuzalarni juda uzoq muddatga muhofaza qilish talab qilinsa, u holda, yuzalarni ko‘p 
qatlamli qoplamalar bilan, ya’ni, gruntovka, shpatlyovka, emal, lok qatlamlari bilan qoplash 
maqsadga muvofiqdir. 
Lekin yuzalardagi shpatlyovka qatlamining umumiy qalinligi 2 mm dan oshmasligi kerak.