Nókis filialí Kаypnazarov S. G., Maxambetova U., Dauletmuratova R

10-ámeliy shınıģıw. Ózbekistan Respublikasınıń “Standartlastırıw haqqında”ģı nızamın úyreniw
Jumıstıń maqseti:
-Ózbekistan Respublikasınıń “Standartlastırıw haqqında”ģı nızamın úyreniw
Joba:
1.“Standartlastırıw haqqında”ģı nızam.
2.Standartlastırıw boyınsha mámleketlik qadaģalaw shólkemleri hám ob’ektleri.
3.Ózbekstan Respublikasınıń “Texnikalıq tárepten tártipke salıw tuwrısında”ģı nızamı.

• Standart bul ónim yamasa xızmetler ushın talaplar, qaģıydalar hám kórsetpelerdi óz-ara bir-biri menen proporcional keliwin támiyinleytuģın hújjet esaplanadı. Bul talaplar, geyde, ónimler yamasa xızmetler processleri xarakteristikası menen túsindiriledi.

• Standartlar kelisimler nátiyjesi bolıp tabıladı hám olar tiyisli organ tárepinen tastıyıqlanadı.
• Standartlar maqseti belgilengen sheńberdegi rejimin optimal dárejesine erisiw bolıp tabıladı.
• Standartlastırıw- Standartlardı qáliplestiriw, islep shıģıw hám nátiyjeni ámelde qollanıw procesine aytıladı.
Standart - bul kópshilik mápdar tárepler kelisimi (konsensus) tiykarında islep shıģarılģan hám málim tarawlarda eń maqul túsetuģın dárejeli tártiplestiriwge baģdarlanģan hámde iskerliktiń hár-túrli túrlerine yamasa nátiyjelerine tiyisli bolģan ulıwma hám tákirar qollanılatuģınqaģıydalar, ulıwma nızam-qaģıydalar, usınıslar, talaplar hám usılların óz ishine alģan hámde, belgilengen hám tán alınģan mekeme tárepinen tastıyıqlanģan normativ hújjet bolıp tabıladı. Standartlar ilim, texnika hám tájiriybelerdiń ulıwmalastırılģan nátiyjelerine tiykarlanģan hám jámiyet ushınbaģdarlanģan bolıwı kerek.
Standartlastırıw degende bar yamasa bolajaq máselelerge salıstırģanda ulıwma hám kóp ret qollanılatuģın talaplardı belgilew arqalı málim tarawda eń maqul túsetuģın dárejede tártiplestiriwge baģdarlanģan ilimiy-texnikalıq iskerlik túsiniledi. Bul iskerlik standartlardı hám texnikalıq talaplardı islep shıģıwda, baspa etıwde hám qollanıwda kórinedi. Standartlastırıwdıń zárúrli nátiyjeleri ádette ónim, process hám xızmetlerdiń belgilengen wazıypaģa sáykes keliwi, tarawdaģıirkınıslerdi jónge salıw hámde ilimiy-texnikalıq birge islesiwge kómeklesiwdekórinedi.
Standartlastırıw ob’ekti sıpatında standartlastırılatuģın zat (ónim, process, xızmet) túsiniledi.
" Standartlastırıw ob’ekti" túsinigin keń mánini ańlatıw ushın " ónim, process, xızmet" sóz dizbekleri qabıl etilgen bolıp, bunı hár qanday materialģa, strukturalıq bólimlerge, ásbap-úskenelerge, sistemalarģa, olardı sáykesligine, nızam-qaģıydasına, jumıs aparıw usılına, wazıypasına, usılına yamasa iskerligine teń dárejede tiyisli dep túsiniw kerek.
Standartlastırıw hár qanday ob’ekttiń arnawlı bir tárepleri (qásiyetleri) menen shekleniwi múmkin. Mısalı, ayaq kiyimge salıstırģanda jantasılatuģın bolsa, onıń úlken-kishiligi hám pısıqlıģın bólek standartlastırıw múmkin.
Standartlastırıwob’ekti sıpatında xızmet - xalıqqa xızmet etiwdi (xızmet shártlerin qosıp) hám kárxana hámde shólkemler ushın óndırıs xızmetin óz ishine aladı. Standartlastırıwdıń basqa ob’ektleri iskerliginiń biriktırılgen tarawlarında Ózbekstan Respublikası Tábiyiyattı qorģaw mámleketlik komiteti, Mámleketlik arxitektura hám qurılıs komiteti hámde Den sawlıqtı saqlawministrligi tárepinen belgilenedi.
Uyqaslastırılģan standartlar (ekvivalent standartlar): Bir hám áyne sol ob’ektke tiyisli bolģan hámstandartlastırıw menen shuģıllanatuģın hár qıylı mekemeler tárepinen tastıyıqlanģan standartlar bolıp, olar ónimler, processler hám xızmetlerdiń óz-ara almasıwın, usı standartlarģa muwapıq berilatuģın informaciya yamasa sınaqlar nátiyjeleriniń óz-ara túsiniliwin támiyinleydi.
Xalıq ara, regionlıq, milliy standartlastırıw mekemeleri bar.
Xalıq ara standartlastırıw iskerliginde barlıq mámleketlerdiń tiyisli mekemeleri erkin halda qatnasıwı múmkin.