Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
575 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
Бошланғич синф ўқувчиларига кичик ёшдан иқтисодий тарбия бериш борасида 
Германия тажрибаси тенгсиздир. Бу юртнинг кенг жамоатчилиги, оила ва ижтимоий 
институтларининг мақсади кичик ёшданоқ истеъмолчиларда истеъмол маданиятини 
шакллантиришга қаратилгандир. Матбуот ва оммавий ахборот воситалари ҳам бу борада 
четда турмайдилар, улар телевидение намойиш этаётган рекламалар таклиф қилаётган 
нарсаларнинг барчасига бирдан эга бўлиш мумкин эмаслиги, истакларни жиловлай билиш ва 
таклиф этилганлар ичидан энг зарур ва фойдалисини танлаб олиш малакасини ҳосил 
қилишда ота-оналарни болаларга ёрдам беришга чақирадилар. 
Германияда бошланғич синф ўқувчиларининг ёшлик чоғидан пул топиш ва уни 
сарфлаш малакасига эга бўлиши, худди кўчада йўлни кесиб ўтиш қоидаларини билиш каби 
оддий ва муҳим саналади. Шу боис, бола сон ва саноқни илк бор ўзлаштира бошлаган заҳоти 
уларга майда сарф-ҳаражатлар учун ҳафталик пул ажратилади. Ота-оналар ва болалар 
ўртасидаги бундай «иқтисодий муносабатлар» 4 асосий қоидага асосланади: 
Болаларни тартиб-интизом, тежамкорлик, масъулиятлилика ўргатиш бобида ҳам 
Германия тажрибаси ўрнак олишга лойиқ. Немис оиласида болаларга «ҳеч нарсани чиқитга 
чиқармаслик» анъанаси асосида иқтисодий тарбия берилади. Улар болаларда кичик ёшданоқ 
кийим-кечак ва буюмларга эҳтиёткорона муносабатни тарбиялайдилар. Оилада эскирган 
буюмлар ташланмайди, балки арзонроқ нархда бошқа кишиларга таклиф этилади. 
Бинобарин, катталар болаларни ёшликдан ташланадиган нарсаларни қутиларга (шиша, қоғоз, 
ёғоч, саноат ва қурилиш чиқиндиси) турларига кўра саралаб ташлашга ўргатадилар. 
Немис болаларида ёшликдан берилган вазифаларни бажаришга масъулиятли 
ёндашиш, кунни режалаштириш, овқатланиш, спорт машғулотлари, меҳнат, ўйин 
фаолиятини ташкил этишда вақтни тўғри тақсимлаш, кун тартибига қаттиқ риоя қилиш 
малакалари ва меҳнатсеварлик фазилатлари тарбияланади. Умуман, тараққий этган барча 
капиталистик давлатлар иқтисодий таълим-тарбиясининг мақсад ва вазифалари болаларда 
меҳнат қилиш, шу асосда иқтисодий манфаатдорликка эришиш кўникмаларини 
ривожлантириш, интизомлилик, ишбилармонлик, босиқлик, пунктуаллик, масъулиятлилик 
ва омилкорлик малакаларини ўстиришга қаратилган
Хорижий адабий манбаларни ўрганиш жараёнида кўпгина тараққий этган 
давлатларда инсон психологияси ва фаолиятини турли фан соҳалари, хусусан иқтисодий 

---