Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti t. B. Zayniddinov, A. Sodiqov va r. Iminjanov

2.2. Jismoniy tarbiya gigiyenasi boshqa fanlar bilan bogʻliqligi.

Jismoniy tarbiya gigiyenasi fani umumkasbiy fanlar bо‘limining jismoniy tayyorgarlik kursida о‘qitiladi. Dasturni amalga oshirish о‘quv rejasida berilgan umumiy psixologiya nazariyasi va amaliyoti, umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti, saf tayyorgarligi, amaliy jismoniy tayyorgarlik va harbiy sport inshootlari, jismoniy tarbiya nazariyasi va metodikasi, sport tibbiyoti va jismoniy tarbiya gigiyenasi, qо‘l jangi va uni о‘rgatish metodikasi, jismoniy tarbiya psixologiyasi, sport mahoratini oshirish kabi fanlardan yetarli bilim va kо‘nikmalarga ega bо‘lishlikni talab etadi.²

Jismoniy tarbiya tushunchasi salomatlikni yaxshilash va jismonan barkamollikka erishishda о‘sib borayotgan organizmga ta’sir etish tizimsi sifatida tasavvur etilgan. Organizmning kasallik omillarining ta’siriga nisbatan barqarorligi, tashqi muhit noqulay tarzda о‘zgargan paytlarda salomatlikni hamda ish qobiliyatini saqlay bilish – salomatlik darajasini kо‘rsatuvchi belgilar hisoblanadi, ya’ni salomatlik darajasi odamning adaptatsion (moslashish) imkoniyatlari qanday ekanligi

2. 
   SPORT AND EXERCISE PSYCHOLOGY The Key Concepts Second Edition Ellis Cashmore First published 2002 This edition published 2008.
   

bilan belgilanadi. Odamning salomatlik darajasi qanchalik yuqori bо‘lsa, uning turli yuqumli kasalliklarga, past va yuqori haroratga. Jismoniy ishlarga bо‘lgan chidamliligi ham shunchalik barqaror bо‘ladi.

Salomatlik uchun jismoniy ishga qobiliyat chiniqqanlikning yuksak darajasi zarur bо‘ladi. Juda yuqori darajadagi jismoniy ish qobiliyatiga katta sport orqali erishiladi. Bu esa odamda barcha funksional tizimlarning zо‘riqishini taqazo etadi hamda uning immuniteti pasayishiga va kasalliklarga bardoshi susayib ketishiga ham olib kelishi mumkin. Organizmning funksional rezervlaridan ortiq darajadagi zо‘riqishlarni yengib о‘tish vaqtida haddan tashqari toliqish hollari rо‘y berib odamning holdan toyib qolishi singari holatlar ham kuzatilishi mumkin. Amaliy jihatdan sogʻlom bо‘lgan (ya’ni kasallikning klinik belgilari yaqqol kо‘rinib turmagan) kishilarda ularning salomatlik darajasini aniq belgilash maqsadga muvofiqdir. Bu esa sogʻlomlashtirish tadbirlari kompleksini, shu jumladan jismoniy tarbiya omillarini Yana ham maqsadga muvofiqroq ravishda rejalashtirish imkonini beradi.

Jismoniy tarbiya va sport gigiyenasining maqsadi jismoniy tarbiya va sport bilan shugʻullanuvchilarni turli kasalliklardan xoli etish, jismoniy tarbiyaning sogʻlomlashtiruvchi samaradorligini oshirish, jismoniy tarbiya va sport bilan shugʻullanish uchun yoqimli sharoit yaratish, aqliy va jismoniy ish qobiliyatini oshirishdan iborat. Jismoniy tarbiya va sport bilan shugʻullanuvchilar tanasining tashqi muhit bilan oʻzaro bogʻliqligini oʻrganish asosiy maqsadi hisoblanadi.