5-sinf uchun 1 dars ishlanmasi “ ” 2015 yil
Download 157,5 Kb.
|
5-sinf uchun 1 dars ishlanmasi “ ” 2015 yil
|
Mavzu: Havfsizlik texnikasi qoidalari va sanitariya-gigiyena talablari Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari Kompyuterning o’zi nima ? Uqanday tuzilgan? Kompyuterning imkoniyatlari qanday ? Uning asosi vazifasi nimadan iborat ? Insonga qanday yordami tegadiyu qanday zarari bor? Siz Informatika fanida shu kabi Kompyuter bilan bog’liq savollarga javob topasiz. 1.dars Havfsizlik texnikasi qoidalari va sanitariya- gigena talablari Xavfsizlik texnikasi qoidalari; Kompyuter xonasida quyidagilar mumkun emas. -kompyuter xonasiga ustki kiyimida kirish; -kompyuter va uning qurilmalarini elektr manbaiga ruxsatsiz ulash yoki o’chirish; -qurilmalardagi muruvatkarni burash; -monitorga qo’l va boshqa narsalarni tekkazish, himoya qopqoqlarini ochish; -qurilmalarining ulash joylariga tegish; -kompyuter yaqinida isitish asboblaridan foydalanish; -qurilmalar yonida tez yonuvchi moddalar ishlatish; -xonaga qurilmaning ichgi elementlariga salbiy tasir etuvchi (kislotali, tarkibida xlor bo’lgan) moddalarni olib kirish, xonani changitish; -kompyuter va qurilmalar ustiga turli buyumlarni quyish; -kompyuterlar elektor manbaga ulangan xolda tozalash ishlarini olib borish; -qurilmalardan foydalanishda kuch ishlatish; -ishlab turgan qurilmalarni qarovsiz qoldirish. Sanitariya-gigena talablari Kompyuterda ko’p ishlash,ya’ni uning oldida ko’p o’tirish insonning kozi,qon aylanish sistemasi, bosh miya faoliatiga zarar yetkazish mumkin. Shunga ko’ra, kompyuterdan foydalanganda quyidagi talablarga rioya qilish zarurdir. O’quvchining ish joyiga tushayotgan yorug’lik tepadan va chapdan tushishi, displey ekrani va tugmalar ko’zni qamashtirmaydigan bo’lishi kerak. Xonadagi havo harorati o’rtacha 20-24 gradus atrofida bo’lish lozim. V-IX sinf o’quvchilarining shaxsiy kompyuter bilan ishlash vaqti 25-30 minutdan ,bir kun davomida esa 180 minutdan oshmasligi kerak. O’quvchi kompyuterdan eng kamida 40-50 sm narida o’tirishi kerak. Kompyuter xonasida o’tkazilayotgan dars jarayonida o’quvchilarga tana muskularida va ko’zlarida zo’riqish hosil bo’lmasligi uchun 2-3minutdan iborat dam berish lozim. Shu lahzalarda o’quvchilarga yengil kuy eshitish, kursida o’tirgan holda qo’l va bo’yin muskulari toliqmasligi uchun yengil jismoniy mashqlar bajarish tavsiya etiladi. Mashg’ulotda qatnashayotgan o’quvchilarni soni 20 tadan oshmasligi zarur. Uy vazifasi 1-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 2 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu: Kompyuter. Kompyuterning asosiy qurilmalari va ularning vazifalari. Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi _________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari *Kompyuter ko’rinishidan uch asosiy bo’lakdan iborat: *Monitor deb ataluvchi qurilma televizor ekraniga o’xshash vazifani bajaradi, ya’nichizayotgan rasm, yozilayotgan harflar, ko’rilayotgan film unda namoyon bo’lib boradi. Monitor har xil ko’rinishlarda bo’lishi mumkin: *Klaviatura ustiga harf, son va boshqa belgilar yozilgan klavishlardan iborat. Uning yordamida kompyuterga turli ma’lumotlar va buyruqlar kiritiladi. *Sistema bloki himoya g’ilofiga o’ralgan elektron sxemalar va qurilmalardan ibo- rat. Elektron sxemalar yaxlit asosga yi- g’ilgan bo’lib, asosiy plata deyiladi. Aso- siy plataga kompyuterning boshqa quril- malarini ulash mumkin. Kompyuterning yana qanday qurilmalari bor? *Komyuterni qulay usulda boshqarish, ba’zi ishlarni osongina bajarish uchun “sichqoncha” deb ataluvchi qurilmani qo’llash mumkin. Odatda, sichqonchadagi chap tugma tanlash yoki buyruq berish, o’ng tugma yordamchi amallar ro’yxatini ochish uchin ishlatiladi. Bu ro’yxat kontekst- menyu deb ataladi. Kompyuterda tayyorlangan rasmlar va matnlar (hikoya, refarat va boshqalar ) “printer” deb ataluvchi qurilma yordamida qog’zga chop etish mumkin. Kino, klip, qo’shiq, musiqalardagi tovushlarni chiqarish qurilmalari deb ataluvchi karnay (kolonka) va quloqchin (naushnik)lar orqali eshitish mumkin.
Kompyuter ishlashi uchun faqat elektr tokining o’zi yetarli emas. U inson tomonidan beriladigan buybuqlar asosida ishlaydi. Ma’lum bir vazifani bajarish uchun kompyuterga beriladigan buyruqlar ning tartibli ketma –ketligi, odatda dastur deb ataladi. Ular kompyuterning tashqi xotirasida saqlanadi. Kompyuterning qurilmalari qattiq qism (Hardware) deb, dasturlar yumshoq qism (Sofware) deb ataladi. Dasturni yumshoq qismdeb atalishining asosiy sababi shundayki, ularni osongina o’chirish yoki boshqasiga almashtirish imkoniyati bor. Kompyuterda samarali foydalana olishimiz uning faqat texnik imkoniyatlarigigina emas, balki ko’proq undagi dasturlarga bog’liq bo’ladi. Chunki kompyuterdagi dasturlargina kerakli qurilmalarni ishga tushiradi va bizga matn yozish, rasm chizish, musiyqa eshitish, kino ko’rish kabi imkoniyatlarni beradi. Kompyuterlar uchun hilma-hil dasturlar ishlab chiqarilgan. Ular ichida eng asosiy dastur operatsion sistema hisoblahadi. Kompyuter ishga tushirilganda avvalo operatsion sistema ishga tushadi. U kompyuter qurilmalari va dasturlarning mutanosib ishlashini ta’minlab, kompyuterda ishlashimizni osonlashtiradi. Operatsion sistemalari juda ko’p bo’lib, WINDOWS 98, WINDOWS XP, LINUX, UNIX, MACINTOSH shular jumlasidandir. Fayl yoki papka nima? Avvalgi darsda ma’lumotlar kompyuterning tashqi xotirasida saqlanishini bilib oldingiz. Tashqi xotirada saqlanayotgan har qanday ma’lumot o’z nomiga ega bo’ladi. Tashqi hotirada biror nom bilan saqlab qo’yilgan har qanday ma’lumot fayl deb ataladi. Uy vazifasi 3-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 4 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu:Fayl yoki papkani ochish. Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari Windows muhitida ishlash uchun papka yoki faylni ochish, yopish, yangi papka hosil qilish, nomini va o’lchamini o’zgartirish, siljitish kabi amallarni bajara olish kerak bo’ladi. Papka yoki fayl qanday ochiladi? Ish maydonidagi papkalar (masalan, Mening kompyuterim) yoki papkalarga mos yorliqlar ustiga sichqoncha ko’rsatkichini olib borib chap tugmasi ikki marta bosilsa, ish stolida oyna hosil bo’ladi. Oynaning asosiy hususiyati shundan iboratki, sarlovha satrining chap tamonida ochilgan fayl yoki papkaning nomi yozilgan o’ladi, o’ng tamonida esa “Oynani masalalar paneliga o’tkazish”, “Oyna o’lchamini tanlash”, “Oynani yopish” tanlov tugmalari joylashgan bo’ladi. Ochilgan fayl va papkalarga mos tugmalar Masalalar panelida aks etib turadi.
IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 5 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu: Amaliy mashg’ulot Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari Quyidagilarni bajaring. 1. Ish stolida 3ta papka hosil qiling. 2. Papkalar nomini,mos ravishda, “Birinchi”,”Ikkinchi”,”Uchinchi” deb qayta nomlang. 3. Har bir papkani ochish va yopishni 3 martadan takrorlang. 4. “Ikkinchi” papka ichida yangi papka hosil qiling va nomini Familiya bilan almashtiring (qayta nomlash). 5. “Uchinchi” papka ichida yangi papka hosil qiling va nomini Ism bilan almashtiring(qayta nomlash). 6. “Birinchi” papka nomini “Sinf” nomi bilan almashtiring (qayta nomlash). 7. “Ikkinchi” papkani ochib, o’lchamini rasmdagidek o’zgartiring. 8. “Ikkinchi “papkani ish stolining chap yuqori burchagini siljiting. 9. “Sinf” nomli papka o’lchamini “Ikkinchi” papka o’lchamiga tenglashtirib yoniga joylashtiring. Uy vazifasi 5-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i:
Klaviaturaning har bir klavishi ustida bir nechta belgi (harf, son, so’zlar) yozilgan. Agar biror klavish bosilsa yoki klavishlar birgalikda bosilsa nima hodisaro’y beradi degansavolga javob beramiz. Klaviatura qanday tashkil etilgan? Klaviatura, odatda, quydagicha tashkil etilgan bo’ladi. 1.Lotin,kirill harflari yoki raqamlarni kiritish klavishlari. 2.Maxsus vazifalarni bajarish klavishlar. 3.Kursorni boshqarish klavishlari. 4.Funksional klavishlar. 5. Yordamchi klavishlar msjmui. 6. Yonib yoki o’chib turgan indikatorlar. Klaviaturadagi harflarini kiritish holatlari qanday o’zgartiriladi? Lotin yoki kiril harflarini kiritish holatiga o’tish, odatda, ikki xil usulda amalga oshiriladi. 1- usulda. Sishqoncha yordamida. Masalalar panlidagi EN piktogrammani. Ru piktogrammaga va aksincha o’tkazilgan buning uchun sichqoncha strelkasini shu piktogrammga yo’naltirib chab tugmasi bosildi.Hosil bolgan o’ngdagi] tolov lavhasda kerakli piktogramma tanlandi. 2-usul .klavishlar yordamida.Buning uchun mahsus kilavshlarda Alt (ba’zi holarda ctrl) Shift birgalikda bosladi . Mahsus klavishlarning vazifasini quydagi jadvaldan bilib olasiz Enter- Amal yoki buyruqni kompuyuterga kiritadi. Ese- Oxirgi amalni bekor qiladi Tab-Kursorni 7 ta belgidan keyinga o’tkazadi Home-Kursorni satr boshiga o’tkazadi End- Kursorni satr ohiriga o’tkazadi PgUp- Kursorni avvalgi sahifaga o’tkazadi PgDn- Kursorni keyengi sahifaga o’tkazadi Funksional klavishlar nega kerak?. F1,F2,…,F12 funksional klavishlar maxsus Amallarni bajarish uchun xizmat qiladi. Odatda, bu klavishlar vazifasini ishlayotgan Dastur belgilaydi. Masalan Windows stolida. F 1 - “Yordam “ klavishasi (ishlayotgan dastur haqida malumot chiqarish). F 2 - Oxirgi belgilangan fayl, papka yoki yorliq nomi o`zgartirish holatiga o`tadi. F 3 - Fayl yoki papkani Izlash holatiga o`tadi. F 4 –Alt klavishi bilan birgalikda oynani yopadi. Uy vazifasi 6-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish.
Mashqlar
1. Klaviatura trenajorini ,ishga tushiring. 2. Klaviatura trenajorining ``toshbaqa`` (sekin) bosqichinitanlang va ``5`` baho olishga harakat qiling. 3.Klaviatura trenajorining ``o`rdak``(tez) bosqichini talang va ``5``baho olishga harakat qiling. Uy vazifasi 7-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish.
Kalkulyator qanday ishga tushiriladi? Windows kalkulyatorini sichqoncha yordamida ishga tushirish quydagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi; 1 pusk tugmasi tanlanadi. 2 pusk menyusi ro’yxatidan Programmalar bo’limi tanlanadi. 3 Programmalar bo’limidan standartniye bo’limi tanlanadi. 4 standartniye bo’limidan Kalkulyator bo’limi tanlanadi. KALKULYATOR QANDAY TASHKIL ETILGAN? Kalkolyatorda sarlavha satri,menyular satri , sonlarni aks ettirish ekranchasi va quydagilar bor: 1. Raqamda yozilgan tugmachalar; 2 Arifmetik amallar: “+”Qo’shish “”ayirish””ko’paytirish,”/”bo’lish; 3 Boshqa amallar: “sqrt” kvadrat ildiz chiqarish, “%”foiz hisoblash. “1/x’’ teskari sonni hisoblash, “+/’’son ishorasini almashtirish , “, “ sonni butun va kasr qismiga ajratish , “=“amqalni bajarish ; 4) Xotira bilan ishlash amallari : “MR” xoyiradan ekranchaga: chaqirish , “MC” xotirani tozalash (xotiradagi sonni o`chirish ), Kalkulyatorda amallar qanday bajariladi? Kalkulyatorning menyular satri quyidagi 3 ta menyudan iborat. Tahrir (Pravka) Korinish (Bid) Ma’lumot (Cpravka) Tahrir menyusi sichqonchaning chap tugmasini bir marta bosish yordamida ochiladi. U Nusxaiash (Kopirovat) va Joylashtirish (Bctavit) amallaridan iborat. Amallar yonida, mos ravishda, Ctrl+V tezkor klavishalar juftligi korsatilgan. Klavishlar juftligidan foydalanishni avvalgi darslarda korib otilgan. Korinish menyusi kalkulyatorning Oddiy (Obchny) va Muxandislik (Injenerny) korinishlaridan birini tanlab imkonini beradi. Odatda, sondagi raqamlarni guruxlarga ajiratish sonning qiymatni aniqlash uchun qulay boladi.Korinish menyusining Guruhlardagi raqamlar soni (Kolichecmvo yifr gruppe) amali shu imkoniyatni berish uchun kiritilgan. Ma’lumot menyusi yordamida kalkulyatorni barcha imkoniyatlarni, qanday ishlatilishi va kim tomonidan ishlab chiqarilganligi haqidagi ma’lumotlarni olish mumkin. Quyida sichqoncha va yordamchi klavishlar orqali kalkulyotorni ishlatishga doir misollar keltirilgan. Bunda Num Lock indikotori yonib turgan bolishi lozim.Hisoblang; 59*4+114/3. Hisoblashni bajarish uchun.
“Выход” –ya’ni chiqish buyrug’ini tanlash yoki Alt + F4 klavishalarini birgalikda bosish yetadi Paint qanday tashkil etilgan? Paint dasyurining muloqat oynasi quyidagi asosiy qismlardan tashkil topgan: sarloha satri menyular satri ishchi maydoni usku-nalar paneti ranglar majmosi (palitra) Uy vazifasi 9-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 10 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu: Paint uskinalari paneli va undan foydalanish. Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari Paint uskunalar panelida qanday uskunalar bor? Uskunalar paneli quydagi uskunalar to’plamidan iborat: - ixtiyoriy sohani belgilash -o`chirgich -rangni aniqlash -qalam -purkagich - to’g’ri chiziq -to’g’ri to’rtburchak -el lips -to’rtburchak sohani belgilash -chegaralangan sohani bo’yash -lupa (tasvirni kattalashtirish ) -mo’yqalam -matn -egri chiziq -ko’pburchak - burchaklari yoysimon to’rtburchak Paintning ellips uskunasi yordamida aylana to’g’ri to’rtburchak uskunasi yordamida kvadrat ham chizish mumkin qalam va mo’yqalam yordamida chakillar qanday chiziladi uskunalar paneliedan qalam uskunasi tanlanadi. Sichqonchaningchap tugmasi bosilgan holda hakatlantirilsa, uning yurgichi ishchi maydonda tanlangan rangdagi iz qoldiradi (qalamni qog’oz ustida harakatlantirganda iz qolgani kabi). Moyqalam ham huddi qalam kabi amal bajaradi. Ularning farqi shundaki, qalam bir xil qalinlikdagi chiziq chizsa, mo’yqalam yordamida turli qalinlikdagi chiziqlar chizish mumkin. Mo’yqalam uskunasi tanlanganda uskunalar panelining tagida mo’yqalam turi paneli paydo bo’ladi. Undan kerakli mo’yqalam tanlab olinadi. Buning uchun yurgichni rasmda ko’rsatilgan shakllardan birining ustiga olib kelib, sichqonchaning chap tugmasi bosiladi. 1-mashq. Qalm yordamida 1-rasmdagi shakllarni chizing. Mashqni bajarishni ishchi maydon o’lchamlarini belgilab olishdan boshlang. Buning uchun rasm menyusidagi Xususiyatlar (атрибуты) amalini bajaring. Hosil bo’lgan xususiyatlar lavhasida ishchi maydonning kengligini 600 piksel,bo’yini 300 piksel qilib belgilang , so’ngra “OK” tugmasini bosing . Uy vazifasi 10-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 11 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu: Paintda amallar bajarish Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari Paintda matn qanday yoziladi Rasmga matn joylashtirish uchunuskunalar panelidan matn uskunasitanlanib sichqoncha yordamida matn uchun to`g`ri to`rtburchak shaklida joylashtiriladi. Palitradan matn rangi tanlanadi. Ko’rinish menyusidan matn xususiyatlari paneli tanlanadi. Hosil bo’lgan Shriftlar lavhasidan matn shrifti, o’lchami va ko’rinishi [qalin,og’ma,tagiga chizilgan ]belgilab olinadi. 1-mashq.Berilgan 1-rasmni chizing. ‘matn’ amalidan foydalanib, rasmga matn kiriting. Paintda nusxa qanday ko’chiriladi. Paintda nusxa ko’chirish amali juda ko’p qulayliklar beradi. Masalan, bitta daraxt rasmini chizib olib, nusxa ko’chirish yo’li bilan sanoqli daqiqalar ichida o’rmon manzarasini hosil qilish mumkin. Rasmning biror qismidan nusxa olib, shu rasmning boshqa joyiga yoki umuman boshqa rasmga joylashtirish ham mumkin. Mashq sifati 2-rasmdagi loladan nusxa ko’chirishda bajariladigan amallar ketma- ketligini e’tiboringizga havola qilamiz.Paint dasturida nusxa ko’chirish amalini bajarish uchun uskunalar panelidan belgilash uskunasi tanlanadi [3-rasm]. Sichqoncha yordamida rasmning nusxa olinishi lozim bo’lgan qismi ajratib olinadi [4-rasm]. Bu amal to’g’ri to’rtburchak chizish kabi bajariladi. Natijada rasmning ajratilgan qismi atrofida uzuq [shtrix] chiziqli to’g’ri to’rtburchak hosil bo’ladi. Bu rasmning belgilangan qismi deyiladi. Belgilangan qisimdan nusxa olish uchun Tahrir Правка menyusidagi nusxalash amali tanlanadi (5-rasm).Natijada rasmning belgilangan qisimning nushasi kampuyeterning bufer deb ataluvchi maxsus xotirasidagi joylashadi .Tahrir menyusning joylashtirish amali (6-rasm) yordamida buferdagi rasm ishchi maydonga hohlagancha joylashtirish mumkun.Mazkur amal bajarilganda buferdagi rasm nusxasi ishchi maydonning chop yuqori qisimdan paydo bo’ladi. (7-rasm).Uni ishchi maydonning kerakli joyiga o’rnatish uchun, yurgichni shu rasm ustiga olib kelib sichqonchaning chap tugmasini bosgan holda harakatlantirish lozim. Paintda ogdirish va burish qanday bajariladi. Avvalgi daslarda aytib otilganidek, rasmning belgilangan qismi ustida ham turli amallar bajarsh mumkin. Masaian, uni chapdan o’ngga yoki yuqoridan pastga simmetrik akslantirish, ma’lum burchakka burish, Vertikal yokigorizontal yo’nalishlarda keakli burchakka og’dirish, ma’ium foizga cho’zish yoki siqish va hokazo.Masalan,rasmniakslantirish uchun Rasm menyusining akslantirish/ burish bo’limiga kiramiz 8 rasm va chapdan o’nga akslantirish amalini tanlaymiz [9 rasm]. Natijada 10 rasmdagi lola hosil bo’ladi. Agar chapdan o’nga akslantirish amali o’rniga 270 0 ga burish amalini tanlasak, 11-rasmdagi ko’rinish hosil Uy vazifasi 11-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i:
Bir necha rasmning bo’laklarini birlashtirib yangi mazmundagi rasm hosil qilish mumkin. Buning uchun avval rasmlarning kerakli qismlarini ajratib olib alohida fayllarda saqlash maqsatidga muvoeiq. Paintda rasmning istalgan qismini begilab olib biror nom bilan saqlab qo’yish imkoniyati mavjud. Buvazifa quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi; 1)Rasmning kerakli qismi uskunalar panelining yoki uskunasi yordamida belilanadi. 2) tahrir menyusining faylga nusxalash bo’limiga kiriladi (2-rasm) 3)Fayl nomi kiritilib (masalan,”epizod 1”) saplash tugmasi tanlanadi yoki “Enter” klavishi bosiladi (3-rasm); 4 )Natijada”epizodl “faylida kiyikning oq fonli ko’rinishi hosil bo’ladi. Paintda bir nechta rasm qanday birlashtiriladi? Bir nechta rasmdan yangi rasm hosil qilish uchun quyidagi ketma-ketlikdagi amallar bajariladi: 1) paint dasturi ishga tushiriladi; 2) Tahrir menyusining Fayldan olib qo’yish bo’limiga kiriladi (5-rasm); 3) Kerakli fayl (birinchi rasm )tanlanib ochish tugmasi tanlanadi yoki ‘’Enter’’ klavishi bosiladi (6-rasm );
IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 13 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu: Paintda amaliy vazifalar bajarish. Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari MS Paint dasturida ushbu shakllarni hosil qiling 
Uy vazifasi 13-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 14 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu: Kompyuter o’yinlari haqida Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari Kompyuter sizga turli tuman o`yinlarni o`ynash imkoniyatini berib, kerak bo`lsa sizga sherik vazifasini ham bajaradi.O`yinlar juda qadim zamondan odamlarga hamroh bo`lib kelmoqda. Ular insoning bo`sh vaqtini maroqli o`tkazish bilan birga aqli rivojlanishga yordam beradi. Qadimda o`yinlar yoshlarda jamoa bo`lib ov qilish, o`zini dushmanlardan himoya qilish kabi qobiliyatlarni shakillantirgan. O`yinlar Vaqt o`tish bilan takomillashib, zamon talabiga moslashib bordi. Kompyuterlar yaratilishi bilan o`yinlarning yangi tur Kompyuter o`yinlari vujudga keldi. Kompyuterni rivojlanishi bilan Kompyuter o`yinlari ham takomilashib bordi . Hozirgi kunda Kompyuter o`yinlari turli tuman va son sanog`i yo`q. Shunga qaramasdan Kompyuter o`yinlarni bir nechta turlarga ajiratish mumkin. Misol sifatida quydagilarni keltirish mumkin. Arcade (arkada ). Bu turdagi o’yinlarda ko’p o’ylamasdan tez harakat qilish kerak bo’ladi. Ularga avtomobil poygalarini misol qilish mumkin. Scrollers (siljish, harakatlanish). Bu turdagi o’yinlarda ekrandagi tasvir bir tomonga to’xtovsiz harakatlanib turadi. O’yinchidan esa uchragan to’siqdan o’tish talab etiladi. Simulation (simulyatorlar). Bu turdagi o’yinlarda biror murakkab texnik qurilmani avtomobil, samolyot, va hokazo) boshqarish amalga oshiriladi. Uy vazifasi 14-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 15 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu: “Puzzle “ va “So’z yasash”o’yinlari. Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari “Puzzle” (pazl) o’yini. Bu o’yin mantiqiy o’yinlarturiga kiradi . Unda bo’laklarga ajratilgan rasmni tiklash kerak bo’ladi. Pazl o’yini “Puzzle” fayli orqali ishga tushiriladi. Uning yorlig’I ----- ko’rinishga ega. Uishga tushirilgach , ekranda o’yinning sarvarag’I hosil bo’ladi. Unda 12 ta rasm tasvirlangan. Rasmlar sichqoncha yordamida tanlanadi. Rasm tanlangach, ekranga o’yin maydoni chiqadi. Unda “3x3”va “4x4”yozuvli ikkita tugma bo’lib, ular yordamida tanlangan rasm 9(3x3) yoki 16(4x4)bo’laklarga bo’linadi. Rasm b’laklari kvadrat shaklidagi maydonda aralashgan holda joylashadi. Rasm 9 bo’lakka bo’lingan bo’lsin. U holda 9-bo’lak ekranga chiqmaydi. Uning o’rnida bo’sh katak atrofidagi rasm bo’laklaridan birini shu bo’sh katakka siljitish mumkin. Buning uchun sichqoncha ko’rsatkichini shu rasm bo’lagi ustiga olib kelib chap tugmasini bosasiz . Bunda faqat bo’sh katak yonidagi rasm bo’laklarini vertikal yoki gorizantal yo’nalishda siljitish mumkinligini unutmang. Siljitishning imkoni bo’lmagan rasm bo’lagini siljitishga urunsangiz 1ball jarima olasiz. Rasmning asl ko’rinishi yodingizdan chiqqan bo’lsa, uni ko’rib olish mumkin. Buning uchun “Rasmni ko’rib olish”tugmasi bosiladi. Rasmning asl ko’rinishi 5 soniya ko’rinib, yana o’chib ketadi. Uni qayta ko’rish mumkin. Lekin har bir ko’rish uchun 5balldan jarima olasiz. “So’z yasash “ o’yini. Bu o’yin yordamida so’z boyligingizni sinab ko’rishingiz mumkin. O’yin “Suzuyun” fayli orqali ishga tushuriladi. Uning yorlig’i AS ko’rinishiga ega. O’yin sarvarag’ida 4 ta rasm bo’lib, ularning biri sichqoncha yordamida talanadi. Natijada 4x4 o’lchami o’yin maydonida ustiga harflar yozilgan kvadrat shaklidagi 15 ta katak hosil bo’ladi. Harf yozilgan kataklarni Pazl o’yinidagi kabi siljitib so’z yasash kerak. Yasalganso’zni belgilash uchun uning birinchi harfi yozilgan katak ustiga sichqoncha ko’rsatkichni olib kelib, o’gn tugmasi bosiladi. Keyin sichqonchani yasalgan so;’z harflari yozilgan kataklar bo’ylab siljitiladi. Natijada ushbu kataklar bo’ylab boradi. Sichqoncha ko’rsatkichi so’zning oxirgi harfi yozilgan katak ustiga Kelganda yana o’ng tugmasi bosiladi.So’zni to’g’ri yasagan bo’lsangiz undagi harflar soniga tehg ball olasiz. Yasagan so’zlaringiz o’yin maydonining pastki qismidagi oynada aks etib turadi.O’yin qiziqarli bo’lishi uchun o’yin maydonining o’ng tomonidagi rasm har 10 ball to’plaganinggizda almashib turadi. Uy vazifasi 15-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 16 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu:Nazorat ishi Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari V-sinf MSNI 1-variant 1. Kompyuterning asosiy qurilmalari ……. A) Modem, printer, klaviatura B) Sistemali blok, monitor, sichqoncha D) Sistemali blok, printer, klaviatura, sichqoncha E)Sistemali blok, sichqoncha, monitor, modem 2. Shift tugmachasi nima uchun xizmat qiladi? A) Katta harflarni kiritish uchun B) Sonlar ishtirok etgan tugmalardagi belgilarni kiritish uchun D) Sonlarni kattalashtirib yozish uchun E) A va B javoblar to’g’ri 3. “Delete” tugmachasining vazifasi A) Matn yoki berilganlarni o’ng tamonga qarab o’chiradi B) Matn yoki berilganlarni chap tamonga qarab o’chiradi D) Matn yoki berilganlarni kiritish uchun E) Matn yoki berilganlarni xotiradan o’chirish uchun 4. Diskyuritkich nima uchun xizmat qiladi? A) Hujjatlarni chop etish uchun B) Disketa bilan ishlash uchun D) Ma’lumotlarni xotiraga kiritish uchun E) B va D javoblar to’g’ri 5. Num Lock klavishi … (gapni davom ettiring) A) Katta harflar kiritish uchun xizmat qiladi B) Kursorni yangi qatorga tushirish uchun xizmat qiladi D)Kichik harflar kiritish uchun xizmat qiladi E)Qo’shimcha sonli klavishlrni ishlatish uchun xizmat qiladi 6. Sichqoncha nima uchun kerak? A) Matn yozish uchun B) Ma’lumotlarni chop etish uchun D) Ma’lumotlarni aks etish uchun E) Turli obektlarni boshqarish uchun 7. Windows oynasidagi ________________________ piktogramma nama vazifani bajaradi? A)oynani yopish, oynani vaqtincha ish stolidan olib qo’yish, oynani ekran bo’ylab kattalashtirish uchun ishlatiladi B) oynani vaqtincha ish stolidan olib qo’yish, oynani ekran bo’ylab kattalashtirish, oynani yopish uchun ishlatiladi D) oynani yopish, oynani ekran bo’ylab kattalashtirish, oynani vaqtincha ish stolidan olib qo’yish uchun ishlatiladi E) to’g’ri javob yo’q 8. Windows oynalaridagi ___________ piktogramma nama vazifani bajaradi? A) oynani yopadi B) oynani vaqtincha ish stolidan masalalar paneliga olib qo’yadi D) oynani ekran bo’ylab kattalashtirish E) oynani o’lchamlarini o’zgartirish 9. Backpase (<) klavishining vazifasi nima? A) matn yoki berilganlarni o’ng tamonga qarab o’chiradi B) matn yoki berilganlarni o’ng tamonga qarab o’chiradi D) matn yoki berilganlarni xotiradan o’chirish uchun E) Hamma javoblar to’g’ri 10. Disket nima uchun kerak? A)Ma’lumotlarni tashish uchun B)Ma’lumotlarni saqlash uchun D)Ma’lumotlarni kiritish uchun E)Hammasi to’g’ri 11. CapsLock klavishi ……. (gapni davom ettiring) A) Katta harflarni kiritish uchun B) kursorni yangi qatorga olib o’tish uchun D) Kichik harflarni kiritish uchun E) qo’shimcha sonli klavishlarni ishlatish uchun kerak 12. Magnit disklariga axborot qaysi qurilma yordamoda yoziladi? A) Printer B) Klaviatura D) Diskyuritkich E) Nurli piro 13. Printerning vazifasi? A) Perpokartalarga axborot yozish B) Magnit disklarga axborot yozish D) Kompyuter ekranidagi tasvirni qog’ozga ko’chirish E) Axborotlarni qog’ozga chop etish 14. Paintda A piktogramma nima vazifa bajaradi? A) ko’pburchak chizadi B) chiziq chizadi D) egri chiziq chizadi E) Matn yozish uchun xizmat qiladi 15. Paintning asosiy vazifasi nima? A) Matnlar bilan ishlash B) Rasm chizish, uni swaqlash qayta ishlash D) Hisob-kitob ishlarini olib borish E) Fayllarni saqlash 16. __________ piktogramma nima vazifani bajaradi? A) to’rtburchak chizadi B) erkin tarzda belgilash D) ko’pburchak chizadi E) Masshtab 17. Bo’yash uchun ishlatiladigan piktogrammani ko’rsating.
18. Paint grafik muharririda ____________ piktogramma nima vazifani bajaradi? A) chiziq chizadi B) ko’pburchak chizadi D) egri chiziq chizadi E) Elips chizadi 19. _____________ piktogramma nima vazifani bajaradi? A) to’rtburchak chizadi B) erkin tarzda belgilash D) siniq chiziq chizadi E) masshtab tanlaydi 20. ___________________ piktogramma nima vazifani bajaradi? A) bo’yash B) purkagich D) rang tanlash E) Hammasi
Uy vazifasi 16-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i: 5-sinf uchun 17 dars ishlanmasi “_______” ____________ 2015 yil Mavzu: Takrorlashga doir topshiriqlar. Ta’limiy maqsad____________________________________________________________ Tarbiyaviy maqsad __________________________________________________________ Rivojlantiruvchi maqsad ______________________________________________________ Dars uslubi ________________________________________________________________ Dars turi___________________________________________________________________ Dars jihozi _________________________________________________________________ Darsning borishi: Tashkiliy qism, Ma’naviy daqiqa Darsning asosiy tushunchalari 1.Kopyuterning asosiy qurilmalari nimalar-dan iborat? 2.Shift-kilavushi nima uchun xizmat qiladi ? 3.DELETE klavishining vazifasi? 4.Diskovord nima uchun xizmat qiladi? 5. NumLock klavishi … ishlatiladi. Nuqtalar o,rniga to’g’ri javobni qo’ying. 6. Windows oynalaridagi - X piktogrammalar nima vazifani bajaradi? 7. windows oynalaridagi piktogramma nima vazifasini bajaradi? 8. Backspake ( )klavishining vazifasi? 9. Disket nima uchun kerak? 10. CapsLock klavishi… (Nuqtalar o’rniga to’g’ri javobni ayting) 11. Magnit dicklariga axborot qaysi qurilma yordamida yoziladi? 12.Pirinterning vazifasi 13)Paintda ( A)piktogramma nima vazifa bajaradi? 14) Paintning asosiy vazifasi nima? 15) _______ belgisi piktogramma nima vazifa bajaradi? 16. Bo’yash uchun ishlatiladigan piktogrammani ko’rsating. 17. Paint grafik muharririda ___ piktogramma nima vazifa bajaradi? 18.______piktogramma nima vazifa bajaradi? 19. _______ Piktogrammasining vazifasi 20. ___________________ piktogramma nima vazifani bajaradi? Uy vazifasi 17-darsni o’qib o’rganib kitobda berilgan savollarga javob yozib kelish. IBM tasdig’i: Download 157,5 Kb. Do'stlaringiz bilan baham:
|
Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha
yuklab olish