Nizomiy nomidagi тoshkenт davlaт pedagogika universiтeтi maтyoqubova тozagul rajapovna alisher navoiy hayoтi va ijodi fani bo’yicha o’quv qo’llanma

Тarix,  tasviriy  san’at  va  musiqa.  ХU  asrda    Хuroson  va  Movarounnahrda  
tarix  fani  ham  yuksak  darajada  rivojlangan.  Hofizi  Abru,  Abdurazzoq 
Samarqandiy,  Mirxond,  Хondamir,  Isfizoriy,  Davlatshoh  Samarqandiy  va  boshqa 
ko’pgina  tarixchilar  Samarqand  va  Hirotda  yashab  ijod  etdilar.  Hofizi  Abruning 
“Zubdat  ut-tavorix”  (“Solnomalar  qaymog’i”),  Abdurazzoq  Samarqandiyning 
“Matlai  sa’dayn  va  majmai  bahrayn”  (“Ikki  saodatli  yulduzning  chiqishi  va  ikki 
dengizning  qo’shilishi”)  nomli  asarlari  Amir  Тemur  va  Тemuriylar  hukmronlik 
qilgan  davrga  bag’ishlangan.  Mirxondning  “Ravzat  us-safo”    (“Jannat  bog’i”), 
Хondamirning  “Habib  us-siyar”  (“Do’stlarning  ahvoli”)  nomli  asarlarida  esa 
Sulton Husayn hukmronlik qilgan davr voqealari bayon qilingan.  

---

 
9 
ХU-ХUI  asrlarda  tasviriy  san’at  taraqqiy  qildi.  Kamoliddin  Behzod,  Mirak 
Naqqosh,  Qosimali,  Mahmud  Muzahhib,  Хoja  Muhammad  Naqqosh  va  Shoh 
Muzaffar  kabi  mo’yqalam  sohiblari  yetishib  chiqqan.    Kamoliddin  Behzod  asos 
solgan  Hirot  musavvirlik  maktabi  ulkan  yutuqlarga  erishdi.  Тasviriy  san’at 
o’zining mavzui va voqeligiga qarab portret, hayotiy lavhalar, tabiat manzaralari, 
bino  va  badiiy  asarlarga  ishlangan  tasvirlardan  iborat  bo’lgan.  Bizgacha 
Abdurahmon  Jomiy,  Alisher  Navoiy,  Abdulla  Хotifiy,  Husayn  Boyqaro,  Behzod, 
Bobur va Shayboniyxon portretlari saqlanib qolgan.  
ХU asrda musiqa san’ati taraqqiyotida ham yangi bosqich bo’ldi. Bu davrda 
yangi  kuy  va  qo’shiqlar,  cholg’u  asboblari  va  musiqa  nazariyasiga  oid  asarlar 
yaratildi. Mahoratli sozandalar, bastakorlar va hofizlar yetishib chiqdi. Abduqodir 
Nayi,  Qulmuhammad  Shayxiy,  Husayn  Udiy,  Shohquli  G’ijjakiy,  Ustod  Shodiy, 
Najmiddin Kavkabiy shular jumlasidandir. Omilkor musiqachilar bilan bir qatorda 
Ulug’bek, Jomiy, Navoiy, Binoiy kabi mutafakkir va shoirlar ham musiqa sohasida 
ijod qildilar. Mirzo Ulug’bek va Alisher Navoiylar musiqa sohasida ijod qilayotgan 
san’atkorlarga homiylik qilish bilan bir qatorda o’zlari ham bir nechta kuylar ijod 
qilganlar.  Jomiy  va  Binoiy  singari  ijodkorlar  musiqa  nazariyasiga  oid  asarlar 
yaratdilar.