Nizomiy nomidagi tdpu ning 70 yilligiga bag’ishlanadi

b o’lib proyeksiyalangan, y a ’ni A jB i< A B , A
2
B 2
3
B3
bo’ladi. Gorizontal proyeksiyalar tekisligi H ni O X o ’qi atrofida, profil
proyeksiyalar tekisligi W ni esa OZ, o ’qi atrofida aylantirib frontal
proyeksiyalar tekisligi V bilan jipslashtiram iz (3 1 -shakl, b), natijada A B
kesm aning epyuriga ega b o ’lamiz. T o’g ’ri chiziq kesm asining epyuri
b o’yicha uning haqiqiy kattaligini, shuningdek proyeksiyalar tekisliklari
bilan hosil qilgan burchaklarini to ’g ’ri burchakli uchburchak yasash
usulida aniqlanadi.
K esm aning A uchidan uning gorizontal proyeksiyasi A iB j ga
parallel t o ’g ’ri chiziq o ’tkazam iz va uning B B i proyeksiyalovchi chiziq
bilan kesishgan nuqtasini К bilan belgilaym iz ya’ni А К Ц А ^
(3 1 -shakl, a). A K IB B i b o ’lganligi uchun ДАКВ to’g ’ri burchakli
uchburchak hosil b o ’ladi. 
Bu 
uchburchakning bitta AK kateti
kesm aning gorizontal proyeksiyasiga (A K = A iB i), ikkinchi BK kateti
esa kesm a uchlari A va В lam ing gorizontal proyeksiyalar tekisligi H
dan uzoqliklarining ayirmasiga teng bo’ladi, y a ’ni
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

ВК = BBj - А А |, bu yerda A A j=K B i b o ’lgani uchun
BK = BBj -K B i = Az b o ’ladi.
T o’g ’ri burchakli A K B uchburchakning gipotenuzasi A B va AK
kateti orasidagi a burchak, berilgan kesm aning H tekislik bilan hosil
qilgan burchagi b o’ladi. Bu kesm aning haqiqiy kattaligini topish
epyurda ( 3 1-shakl, b) quyidagicha bajarilgan: kesm a В uchining B]
gorizontal proyeksiyasidan unga perpendikulyar to ’g ’ri chiziq chiziladi;
bu to ’g ’ri chiziqqa kesm aning frontal proyeksiyasidan B
2