Nizomiy nomidagi tdpu ning 70 yilligiga bag’ishlanadi

BX - A
2
A X =
Az ni o ’lchab q o’yib B
0
nuqta aniqlanadi. H osil b o ’lgan A ]B iB
0
to ’g ’ri
burchakli uchburchak b o ’lib, uning gipotenuzasi AjBo kesm aning
haqiqiy kattaligi va gipotenuza A ]B
0
bilan katet A
1
B
1
orasidagi
burchak, kesmani H tekislik bilan hosil qilgan a burchagi b o ’ladi.
T o ’g ’ri chiziq kesm asining frontal proyeksiyalar tekisligi V bilan
hosil qilgan p burchagini aniqlash uchun A B E to ’g ’ri burchakli
uchburchakdan foydalanam iz (31-shakl, a). Bu uchburchakning BE
kateti AB kesm aning frontal A
2
B
2
proyeksiyasiga teng va parallel,
ikkinchi A E kateti esa uning A va В uchlarni V tekislikdan uzoqliklari
ayirmasiga teng, y a ’ni
A E = A A
2
- B B 2, bu yerda B B
2
= A 2E b o ’lgani uchun
AE = A A
2
 - A 2E = Ay b o ’ladi.
T o ’g ’ri burchakli A EB uchburchakning A B gipotenuzasi va BE
kateti orasidagi burchak, kesm aning V tekislik bilan hosil qilgan P
burchagi b o ’ladi. 31-shakl, b) da p burchakni topish k o’rsatilgan.
Buning uchun kesm aning frontal A
2
B
2
proyeksiyasining A
2
uchi orqali
unga perpendikulyar to ’g ’ri chiziq o ’tkazilib, A iA x - B jB x = Ay
(gorizontal proyeksiya b o ’yicha) m asofada A
0
nuqta belgilanadi. H osil
b o’lgan B
2
A 2Ao to ’g ’ri burchakli uchburchakning A
0
B
2
gippotenuzasi
kesmaning haqiqiy kattaligi, chizmada belgilangan p burchak esa,
kesm ani V tekislik bilan hosil qilgan burchagi bo’ladi.