Низомиддин млҳмудов дурдона худойберганова



Download 10,63 Mb.
Pdf ko'rish
bet35/162
Sana04.03.2022
Hajmi10,63 Mb.
#482481
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   162
Bog'liq
O\'zbek tili o\'xshatishlarining izohli lug\'ati (N.Mahmudov, D.Xudoyberganova)

тўлқинланиб
турган оломон, - яна кандай кўргиликлар 
бор бу муштипар халқ бошида (Ж. Абдуллахонов. Тарки дунё). 
Дарёлар сингари кўнглим 
жўшқинди,
Бир тола сочинг-ла 
боғланиб колдим (Ойбек. Узоқдан туриб...).
4. 
Шовулламоқ,
бир текис шов-шов деган овоз чикармок. Да- 
рахтлар, боғ, ўрмон ва шу кабилар ҳақида.
Этни жунжиктирувчи совук шабада эсар, йўл бўйидаги да- 
рахтлар ҳамон тундагидай эгилиб-эшилар, рўпарадаги «Боғи 
майдон» дарёдай 
шовуллар эди
(О. Ёкубов. Улуғбек хазинаси). 
Япроқлари сийраклашиб колган ярим ялангоч боғ дарёдай со- 
кин 
шовуллар
, чирс-чирс узилган хазонлар ҳавода пир-пир учиб
6 6
www.ziyouz.com kutubxonasi


оёк остидаги «гилам» устига унсизгина кўнар эди (О. Ёкубов. 
Улуғбек хазинаси). Само артилган чиннидай тиник, юлдузлар 
чараклаб турар, лекин шаъбон ойи ўз кучига кирган, тоғдан 
эсаётган изғирин остида дарахтлар дарёдай 
шовуплар,
кек- 
са тут ва садалар нола чекаётгандай чийиллар, ғийтиллар эди 
(О. Ёкубов. Улуғбек хазинаси).
5. 
Оқмоқ,
ўтмок. Инсоннинг умри хақида.
Замона нотинч, юрт алғов-далғов, ҳаёт хамма жойда худди 
лойқалатилган дарёга ўхшаб 
оқади
(П. Қодиров. Юлдузли тун- 
лар). Жоним, умрим ўтди фироқда, Умрим кетди дарёдай 
оқиб
(У. Азим. Сен... мен). 
Ҳаяжону завқдан бегона Тинч ларёдай 
жим 
оқди
умрим (У. Азим. Сен йўк эдинг...). Яшардим ўзимга 
муз каби боқиб, Ишк келди, жўнадим дарёдай 
оқиб
(У. Азим. 
Умримни бир олис ишкка алмашдим...). Кейин аста хира тортди 
нур, Аралашди ок, яшил, мовий, Болапикдан кейинги умр Дарё- 
дек тинч 
оқа бошлади
(X. Даврон. Оппоқ эди бошда бу дунё...). 
Миртемир дунёдан дарёдай 
оқиб
ўтди, алам, ғашликларга ботиб 
кетди (А. Расулов. Толерантлик ва руҳий покланиш).
Д Е В
ДЕВДАЙ (КАБИ, СИНГАРИ)
1. 
Забардаст, бакувват, баҳайбат,
улкан, кучли. Одам, 
хайвон ва бошка нарсалар хакида.
Гап ўша кимиздами, йўк, ўша сулув кизда, Наинки маст, дев 
каби норғулман, 
забардастман
(Миртемир. Қимиз). Бир аёл ки- 
шини девдек эркак тутиб олиб, шундай калтаклайдики, унинг 
оҳи-додига чидаб бўлмасди (Шукрулло. Тирик рухлар). Бўйи 
паст, сугдиёналиклардан фарк килмайдиган бу одамни кўришиб, 
Искандар одамлари девдек бўлади, деб эшитгандик, улар ҳам 
ўзимизга ўхшар экан-ку, деб таажжубланишарди (М. Қориев. 
Спитамен). Девдек одам уч-тўрт ой ичида чўпдек озиб, ранги 
заъфарон бўлиб кетди (Э. Аъзам. Ступка). Кўз ўнгига кўк оти 
келди. У девдай 
бақувват
эди (Э. Самандар. Султон Жалолид- 
дин). Девдек машина у ёкка бурса, у ёкка бурилади, бу ёққа 
бурса - бу ёкка (Ў. Ҳошимов. Икки эшик ораси). Ёмғирни се- 
варди у, ёмгир кўтарган - Ўша девдай 
баҳайбат
булутларни-да 
(Ж. Камол. Тош тугён).
2. 
Ишламоқ.
Чарчок нималигини билмай мехнат қилмоқ.
Бу одам девдек 
ишлайди.
Ёлғиз ҳозирги пайтда теваракдан 
биронта бойга тўғрилаб кўйиш жуда кийин-да (Ойбек. Қутлуг 
кон).
67
www.ziyouz.com kutubxonasi


Д Е В О Н А
(МИСЛИ) ДЕВОНА(ЛАР)ДАЙ (КАБИ, СИНГАРИ, -ГА ЎХШАБ)
Ғайриодатий, телбаларга хос харакатлар килмок.
Умрида тўртта одамнинг ўртасига чикиб кўл кўтармаган 
йигит, дам-бадам девоналардай ўзидан-ўзи бармоқларини 
қисирлатиб ўйинга тушар эди (Қ. Кенжа. Палахмон тошла- 
ри). Бунақа кечаларда девоналарга ўхшаб дайдиб юрмагин 
(С. Аҳмад. Қирк беш кун). Темиржон гаранг бўлиб, девона- 
дай довдираб юрган кунлар профессор Жамолов уни хузурига 
чакириб қолди (Ж. Абдуллахонов. Орият). Сўнгги кунларда де- 
вонага менгзаб галати қилиқлар килар эди занғар (С. Сиёев. 
Аваз). Шоир шеър ёзганда ё ўкиганда Гох кулар, гох йиғлар 
Мисли девона (А. Хўжа. Шоир шеър ёзганда).
д 
Е в о Р
ДЕВОРДАЙ (КАБИ, ЯНГЛИҒ)
1. 

Download 10,63 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   31   32   33   34   35   36   37   38   ...   162




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish