Tajribaviy amaliy matnlar
Kategoriya, atributiv kategoriyalar, substansional k, munosabatdosh
katkgoriyalar, atributiv model, tushuncha, narsa, falsafa kategoriyalari, fan
kategoriyalari, voqelik kategoriyalari.
Qo‗shimcha va tushuntiruvchi matnlar
Фалсафий категориялар
Борлиқнинг умумий, муҳим томонлари,
хоссалари, боғланишлари ва муносабатлари
ҳақида фикрлаш учун қўлланиладиган ўта кенг
тушунчалар мажмуидир.
471
Нисбат
категориялари
Сабабият ва
алоқа
Мулоқот
(ўзаро алоқа)
алоқадорлик
ва
мустақиллик
Модаллик
категориялари
Мавжудлик –
Мавжуд эмаслик
Зарурият – тасодиф
Мумкинлик –
Мумкин эмаслик
472
Mustaqil ishlash uchun savol va topshiriqlar
1.
Fan va voqelik kategoriyalari orasidagi farq va aloqadorlik nimada?
2.
Substansional va munosabatdosh kategoriyalarni aniqlang?
3.Gegelining tafakkur va borliqning ayniyligi haqidagi g‗oyasini
asoslang.
Фалсафий категорияларининг
таснифи.
Энг муҳим гуруҳи
ва– ҳар қандай
фалсафий
муаммоларни
таҳлил қилишда
қўлланила-диган
умумий онтологик
категориялар
Субстанционнал
категориялар
Муносабатдош
категориялар
Махсус фалсафий
фанлар
категориялари
Объектнинг атрибутив
модели
Ҳодиса
Моҳият
Макон
Вақт
Сифат
Миқдор
Ҳаракат
Ривожланиш
Зарурият
Тасодиф
Қонун
Имконият
Воқелик
Сабабият
Ўзаро алоқа
473
Referat mavzulari
1.
Barqarorlik-beqarorlik tizimi.
2.
Dialektika kategoriyalari.
3.
XVIII asr oxirida nemis klassik falsafasida kategoriyalarning tasnifi
4.
Hissiyot kategoriyalari.
Bilim va ko‗nikmalarni baholash mezonlari
1. Dunyo bilan o‗zaro aloqa qilish tajribsini umumlashtiruvchi hodisa bu - ...
A. Fikrlash
B. So‗zlash
V. Idrok etish
G. Sezish
2. Borliq hodisalari va unda hukm suruvchi munosabatlarning muhim, tipik
mazmunini
o‗zida
aks
ettiradigan
keng
tushuncha
bu
A. Kategoriya
B. Atama
V. Xulosa
G. Tushuncha
3. Borliqning umumiy, muhim tomonlari, xossalari, aloqalari va
munosabatlari haqida fikrlash uchun qo‗llaniladigan o‗ta keng tushunchalar
majmui, bu - ..... ?
A. Falsafiy kategoriyalar
B. Fan kategoriyalari
V. Umumiy kategoriyalar
G. Atamalar
4. Falsafiy kategoriyalar va formal mantiq kategoriyalari o‗rtasida farqning
yuzaga kelishiga qaysi faylasufning ijodi tasir qilgan?
A. Aristotel
B. Spinoza
V. Gegel
G. Kant
5. I.Kant kategoriyalarning necha turini farqlaydi va ular qaysilar?
A. Uch, hissiyot, idrok va aql
B. Ikki, sezgi va tafakkur
V. To‗rt, hissiy, ratsional, irratsional va transsendental
G. Faqat bitta
6. Qaysi asarda Aristotel, xususan, formal-mantiqiy qonunniga muvofiq
haqqoniy fikrlash ziddiyatsiz fikrlash demakdir deb tariflagan?
474
A. «Organon»
B. «Metafizika»
V. « Sof aqlning tanqidi»
G. «Amaliy aql tanqidi»
7. «..... » asarida Aristotel olamning umumiy asoslariga tavsif berishga
harakat qiladi va falsafiy kategoriyalar materiya, shakl, sabab, zaruriyat va
boshqalar haqida so‗z yuritadi.
A. «Organon»
B. «Metafizika»
V. «Mulohaza yuritish qobiliyatining tanqidi»
G. «Amaliy aql tanqidi»
8. XVIII asr oxirida nemis klassik falsafasining atoqli namoyandasi .......
XVII-XVIII asrlar fani va falsafasining g‗oyalari va kategoriyalarini tizimga
solishga ahd qiladi.
A. Aristotel
B. G.Gegel
V. I Kant
G. F.Gegel
Do'stlaringiz bilan baham: |