«neft gazni qayta ishlash kimyoviy texnologiyasi»


stupenchato-protivotochnogo



Download 0,68 Mb.
Pdf ko'rish
bet8/17
Sana06.07.2022
Hajmi0,68 Mb.
#743401
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   17
Bog'liq
neft-gazni qayta ishlash korxonalari jixozlari va uskunalari

stupenchato-protivotochnogo 
– tipdagi reaktorli katalitik kriking qurilmasida 
engil gazoylga aylanish chuqurligiga bog’liqligining tenglamasini chiqardilar. 


20 
bunda X – xom-ashyo aylanishi chuqurligi, massa ulushi:
K' va
K" 
– 
makrokinetik koeffisentlari bo’lib, ular miqdori reaktordagi harorat va seksiyalar 
soniga bog’liq quyida keltirilgan: 
Gazning chiqishi xom-ashyo aylanishi chuqurligi va engil gazoyl, benzin, 
koks chiqishi o’rtasidagi tafovutga ko’ra aniqlanadi. 
Misol 1. 
Benzin chiqishi maksimal bo’lgandagi xom-ashyoning aylanish chuqurligini 
aniqlash. Agarda reaksiyaning konstanta tezligi k q 0,30 ga teng bo’lsa. 
Echim. Maksimum nuqtasida
Boshlang’ich 

b. 
maks 
ni X nolga tenglab olib, tenglamada X
opt
ni topamiz. 


21 
Qisqartirilgandan so’ng
Mazkur kvadrat tenglama echimi quyidagicha: 
X
opt
<0 bo’lsa fizik ma’noga ega bo’lmaydi, shu sababli hisoblar uchun 
X
opt
>0 bo’lgan echimdan foydalanamiz, ya’ni :
Xom-ashyo aylanishining optimal chuqurligini aniqlaymiz: 
 


22 
Amaliy mashg’ulot 
№ 4 
Ko’p komponentli uglevodorod gazlari absorbsiyasi hisobi 
Ko’p komponentli uglevodorod gazlarini absorbent bilan qayta ishlashda 
boshlang’ich gazning hamma komponentlari absorbsiyalanadilar, lekin ularni 
chiqarib olish darajasi turlicha bo’ladi. Bunda absorbent sifatida u yoki bu neft 
fraksiyasi olinadi. 
Gaz qorishmasi komponentlarining uchuvchanligi yuqori bo’lsa, uning singib 
ketish(yutilish) darajasi shuncha kam bo’ladi. 
Shuning uchun absorbsiya natijasida boshlang’ich gaz (bir marotabali 
kondensasiya singari) ikki fraksiyaga bo’linadi. 
“Oriq” deb ataladigan uglevodorodlarda, odatda boshlang’ich gazning uncha 
ko’p bo’lmagan qismi va issiqlik ajratib olinadi. Bunda absorbsiya paytida 
chiqadigan issiqlik ham uncha ko’p emas. Bu holda, gaz oqimi miqdorini (G, 
kmolG’soat) va suyuq oqim miqdorini (L,
 
kmolG’soat) deb, shuningdek bug’ – 
suyuqlik tengligi va gazning barcha komponentlari konstantasi taxminan doimiy 
deb qabul qilish mumkin. 
Birinchi tarelkadagi va birinchi tarelka atrofidagi moddiy balansning 
muvozanatini, so’ngra ikkinchi tarelkadpgi va birinchi ikki tarelkalar atrofidagi 
moddiy balans muvozanatini tenglamasini tuzib, n – tarelkali absorber uchun 
qo’yiladigan “oriq” gazning istalgan komponenti uchun Kreyser absorbsiyasining 
asosiy tenglamasi chiqariladi. 
ϕ
- boshlang’ich gaz ulushining istalgan i – komponentni ajratib olish 
koeffisenti. n – absorberdagi nazariy tarelkalar soni; g
p
Q
1
 
va g
1
- gaz oqimidagi i 
komponintining boshlang’ich va oxirgi miqdori kmolG’soat; y
n
Q

 
va y

– gaz 
oqimidagi 1-komponentning boshlang’ich va oxirgi konsentrasiyasi molyar 
ulushlari; A-komponent absobsiya faktori; k- komponentning bug’-suyuqlik 
muvozanati koeffisenti; G va L – abrosberga keladigan gaz va suyuqlik oqimi 
miqdori kmolG’soat. 


23 
Rasm 1. Kreyser Jadvali. 
Tenglamaning grafik tasviri 1 rasmda berilgan. 
Bu rasmdan ko’ring turibdiki, A ning istalgan miqdorida p- nazariy tarelkalar 
soni ortishi bilan 
ϕ
- komponentni ajratib olish koeffisenti ortadi. 
p q 
12—16 
bo’lganda 
ϕ
q1,0 bo’ladi, ya’ni o’zining maksimal miqdoriga yaqinlashadi. 
Shuning uchun absorberlarda n
<
16 qabul qilinadi. Absorbsiyada tarelkalar k.p.d. 
si, odatda 0,2-0,5 ni tashkil qiladi. 
Disorbsiya. 
To’yingan absorbentdan yutilgan komponetlar desorbsiyasini suv bug’i bilan 
o’tkazadilar, uning sarfi (G', kmolG’soat) uchuvchanligi eng kam bo’lgan 
komponentni to’liq ajratib olishi yo’li bilan aniqlanadi. 
Desorbsiyaning asosiy tenglamasi quyidagi ko’rinishga ega: 
Bunda 
ϕ
' – disorbsiya paytida ajratib olingan istalgan (i) komponent ajratib 
olish koeffisenti ulushlari;
p-
desorberdagi nazariy tarelkalar soni; L
nQ1
 
va L

– 
desorberning suyuq oqimidagi i komponentning boshlang’ich va oxirgi miqdori, 
kmolG’soat; x
nQ1
 
va x

– suyuq oqimdagi i komponintning boshlang’ich va oxirgi 
konsentrasiyasi, molyar ulushlarda; S- komponent desorbsiyasi faktori; G

va L – 
desorberga keladigan gaz suyuqlik oqimining miqdori, kmolG’soat. 
Absorbsiya va desorbsiya tenglamalari o’xshash bo’lganligi sababli, 1 rasmda 
berilgan Kreyser grafigidan arbsorber va desorberning ham hisobidan 
foydalaniladi. 
Absorbsiya paytida ajralib chiqdigan issiqlik absorber oqimi haroratining 
oshishiga sabab bo’ladi, shuning uchun absorberda uncha yuqori bo’lmagan 


24 
haroratni ushlab turish maqsadida issiqlikning bir qismi absorberning ma’lum bir 
qismi xolodilnikdan o’tishi uchun ishlatiladi. 
Desorberda esa, aksincha, yuqori haroratni ushlab turish maqsadida 
qaynatgich yordamida qo’shimcha issiqlik beriladi. 
Absorberdan chiqariladigan va desorberga pastidan kiritiladigan issiqlik 
miqdori bu qurilmalar issiqlik balansi asosida aniqlanadi. 
Misol 1. 
Tarkibi 1 – jadvalda keltirilgan (u
i
-molyar foiz), 
ϕ
4
butan
ajratib olinish foizi 
95% bo’lgan uglevodorod gazli qorishma absorbsiyasi jarayonini hisoblab chiqish. 
Gaz sarfi Vo q 5000 m
3
G’soat, absorberdagi o’rtacha sharoit; r
q
1 MPa, t

40°S absorent – molekulyar massasi M q 190 ga teng bo’lgan neft fraksiyasi. 
Nazariy tarelkalar soni n q 6 (amaliy tarelkalar soni 
η
q 0,3 bo’lganda, 20 ta 
bo’ladi).
Jadval 8.1. Absorbsiya hisobi 
Echim. Gazning molyar sarfi 
Kreyser grafigiga ko’ra 
p q 
6 va 
ϕ
4
q 0,95 uchun n-butan va A
4
q1,3 
absorbsiya faktorini topamiz. Absorbentning nisbiy molyar sarfi quyidagini tashkil 
etadi: 


25 
Boshqa qolgan barcha komponentlar absorbsiyasi faktorini quyidagi 
formulaga ko’ra topamiz: 
A

– miqdoriga ko’ra Kreyser grafigidan barcha komponentlar f

ajratish 
koeffisentini topamiz. Barcha hisob birinchi jadvalda tasvirlangan. 
Jadvalning so’nggi ikki grafasi to’yingan absorbentdagi va absorberning 
qoldiq gazdagi har bir komponent miqdorini ko’rsatadi. 
Misol 1. birinchi misol berilishiga ko’ra desorbsiyalanadigan agent suv 
parining sarfini aniqlash kerak. Bunda desorberdagi nazariy kontaktlar soni nq5, 
o’rtacha sharoit 
r q 
490 kPa, tq140°S. 
Echim: to’yingan absorbentda erigan barcha komponentlarning to’liq 
desorbsiyasi uchun eng og’ir komponent n-geksan uchun ajratish koeffisentini 
qabul qilamiz. 
ϕ′
q 0,98 Kreyser grafigidan 
p q 
5 va 
ϕ′
6
q 0,98 miqdorlariga ko’ra 
desorbsiya faktori S
6
q2 ni topamiz. rq 490 kPa va tq 140°S bo’lganda geksanning 
bug’-suyuqlik muvozanati konstantasi k
6
q1,5 bo’ladi.
Desorbsiya qilinadigan agentning solishtirma og’irligini topamiz. 
To’yingan absorbent miqdori. 
Suv bug’i sarfi. 

Download 0,68 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   ...   17




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish