Назорат саволлари Гуманитар ва ижтимоий иқтисодий фанлар кафедрасининг 2019 йил, 24-май йиғилишида муҳокама қилинган ва

 
II. Қадимги давр: давлатчиликнинг шаклланиши ва ривожланиши (Ўзбекистон қадимги 
цивилизация ва юксак маданият бешиги, тарихий ёдгорликлар, асори-атиқалар, илк шаҳар 
харобалари, қадимги даврдан бошлаб ҳудудларимизда цивилизациянинг шаклланиб борганлиги, 
ўзбек миллий давлатчилигининг шаклланиши, унинг тараққиёт босқичлари, улардаги 
ижтимоий-иқтисодий, маданий ва маънавий хаёт) 
 
21. Илк давлатлар пайдо бўлишининг асосий омиллари. 
22. Ўлкамизда дастлабки шаҳарсозлик маданиятининг шаклланиши. 
23. Қадимги Бақтрия давлати, унинг ўзбек давлатчилиги шаклланишидаги ўрни. 
24. Қадимги Хоразм давлати, ижтимоий - иқтисодий ва маданий ҳаёт. 
25. Қадимги Суғдиёна давлати, ундаги ижтимоий – иқтисодий ҳаёт. 
26. Ахамонийлар томонидан Ўрта Осиёнинг босиб олиниши ва унинг оқибатлари. 
27. Ўрта Осиё халқларининг Искандар Зулқарнай қўшинлари томонидан босиб
олиниши. 

---

28. Ўлкамиз халқларининг маданияти, диний эътиқодлари. “Авесто” –қадимий манба. 
29. Суғдиёна ва Бақтрия Салавкийлар хукмронлиги даврида. 
30. Юнон –Бақтрия давлати. Эллинизм маданияти. 
31. Фарғона водийсида илк давлат тузулмасининг шаклланиши. Даван давлати. 
32. Қанғ давлати ва унинг ўзбек давлатчилигидаги ўрни. 
33. Кушонлар салтанати мамлакатимиз давлатчилиги тарихида янги давр. 
34. Кушонлар сулоласи даврида маданий ҳаёт, диний эътиқодлар, ёзув маданияти.
35. Мил. авв. I минг йиллик ўрталарида Марказий Осиё худудларидаги этник -
ижтимоий вазият. 
III. Ўрта асрлар даври (Ўзбек халқининг этногинези, унинг тараққиёт босқичлари, Илк ўрта 
асрларда Ватанимиз ҳудудларида шаклланган Эфталийлар давлати, Турк хоқонлигини ўзбек 
миллий давлатчилигидаги ўрни, ислом динининг хақларимиз маданияти ва маънавиятини 
янада юксалтиришдаги ўрни, IX-XII асрларда шаклланган марказлашган давлатларнинг ўзбек 
давлатчилигининг равнақидаги ўрни, Мўғуллар босқини ва унинг оғир оқибатларини Чиғатой 
улусининг ташкил топиши, Амир Темур ва темурийлар даври давлатчилигининг ўрни, 
Темурийлар давлатининг инқирози, Мовароуннаҳр ва Хуросонни кўчманчи ўзбеклар сардори 
Муҳаммад Шайбонийхон томонидан эгалланиши, ягона Туркистонда хонликлар ўртасидаги 
урушлар, улардаги ҳаёт учун курашлар ва уларнинг оқибатлари) 
 
36 
IX - XII асрларда туркий қавмларнинг ўзбек халқининг шаклланишидаги ўрни. 
37. XV аср охири –XVI асрда этник маданий жараёнлар. “Ўзбек” атамаси ва унинг
кенг ёйилиши. 
38. Ўзбек халкининг шаклланиш босқичлари. 
39. Ўзбекистоннинг миллий мустақиллик давридаги этник ҳолати ва бу сохададаги ижобий
ўзгаришлар, миллатлараро дўстлик ва ҳамжиҳатликнинг таъминланиши. 
40. Эски ўзбек адабий тилининг шаклланиши. ( IX - XII асрлар ) 
41. Энг қадимги йўллар: “Ложувард йўли”, “Шоҳ йўли”. 
42. “Буюк ипак йўли” атамаси ва унинг вужудга келиши. 
43. Буюк ипак йўлининг иқтисодий ва савдо муносабатларини ривожлантиришдаги
роли. 
44. Амир Темур ва Темурийлар даврида Буюк ипак йўли шуҳратининг янада ортиши. 
45. Буюк ипак йўли мамлакатлараро сиёсий, дипломатик, маданий, диний алоқаларни
таъминловчи омил сифатида. 
46. Буюк ипак йўли - мамлакатимизни Шарқ билан Ғарбни боғловчи халқа сифатида. 
47. Ҳозирги даврда Буюк ипак йўли анъаналарини тиклаш ва ривожлантиришда
Ўзбекистоннинг иштироки.
48. Кидарийлар ва Хионийларнинг Ўрта Осиёга юришлари. 
49. Эфталийлар давлатининг шаклланиши ва унинг худудий ўрни. 
50. Маздак ҳаракати, унинг асосий ғоялари. 
51. Эфталийлар даврида ижтимоий-иқтисодий ҳаёт. 
52. Эфталийлар даврида маданий ҳаёт ва диний эътиқодлар.Навруз. 
53. Турк хоқонлигининг вужудга келиши. 
54. Турк ҳоқонлигининг икки қисмга бўлиниб кетиши, Ғарбий Турк ҳоқонлигидаги
тарқоқлик. 
54. Турк хоқонлиги даврида мамлакатни идора этиш усули. 
56. Турк хоқонлигидаги ижтимоий иқтисодий ҳаёт.. 
57. Турк хоқонлиги даврида маданий ҳаёт ва диний эътиқодлар. 
58. Араб халифалигининг Ўрта Осиёга босқинчилик юришлари. Ислом динининг
ёйилиши. 
59. Араб халифалигининг Ўрта Осиёда бошқариш тизими ва солиқ сиёсати. 
60. Араб босқини натижасида маҳаллий маданиятнинг тақиб этилиши, араб тилини
расмий давлат тилига айлантирилиши. 
61. VIII асрнинг I ярмида Мовароуннахр ва Хуросонда араблар зулмига қарши халқ

---

озодлик курашлари. 
62. Муқанна қўзғолони ва унинг тарихий аҳамияти. 
63. IХ аср бошларида Араб халифалигида сиёсий вазият, Тоҳирийлар давлатининг
вужудга келиши. 
64. Тохирийлар билан Саффорийлар ўртасидаги кураш. Саффорийларнинг ҳокимият
тепасига келиши. 
65. Мовароуннахрда Сомонийлар давлатининг ташкил топиши. 
66. Исмоил Сомоний даврида Сомонийлар давлатининг равнақи. Бухоронинг ислом
дунёсида нуфузли марказга айланиши. 
67. Сомонийлар давлатида ижтимоий-иқтисодий ҳаёт. 
68. Сомонийлар ўртасидаги ўзаро курашлар, Сомонийлар давлатининг заифлашуви. 
69. Қорахонийлар давлатининг ташкил топиши, аҳолиси этник таркиби, турмуш
тарзи. 
70. Қорахонийлар даврида Мовароуннахрда ижтимомий - иқтисодий ҳаёт. 
71. Қорахонийлар давлатининг иккига бўлиниб кетиши. Самарқанд - Ғарбий Қорахо- 
нийлар давлатининг пойтахти. 
72. Ғазнавийлар давлатининг ташкил топиши ва кучайиши. Махмуд Ғазнавий. 
73. Ғазнавийлар билан Салжуқийлар ўртасидаги кураш. 
74. Салжуқийлар давлатини ташкил топиши. 
75. Султон Санжар даврида Салжуқийлар давлатининг юксалиши. 
76. Хоразмшоҳлар давлатининг ташкил топиши. 
77. Хоразмшоҳлар давлатида ижтимоий-иқтисодий ҳаёт. 
78. Шарқ Уйғониш даври. Маъмун I ва Маъмун II академияси олимлари ва уларнинг
илмий фаолияти, жаҳон тамаддунидаги ахамияти.
79. IХ–XII асрларда Мовароуннахрда моддий ва маънавий маданиятнинг
юксалишини таъминлаган тарихий шарт - шароитлар. 
80. Мусо ал–Хоразмий ва Аҳмад ал-Фарғонийларнинг жаҳон фанига қўшган ҳиссаси. 
81. Форобий, Беруний ва Ибн Синоларнинг илмий мероси. 
82. IХ-ХII асрларда бадиий адабиёт ривожи. 
83. IX-XII асрларда Ислом динининг давлат таянчига айланиши. Буюк хадисшунос
олимлар мероси. 
84. IХ-ХII асрларда бинокорлик, меъморчилик ва санъат. 
85. Муғуллар ҳужуми арафасида Хоразмшоҳлар давлатидаги вазият. 
86. Чингизхоннинг Ўрта Осиёга ҳарбий юришлари.ва унинг оқибатлари. 
87. Жалолиддин Мангуберди – Ватан ҳимоячиси, унинг жасорати. 
88. Чиғатой улусининг ташкил топиши,бошқарув тартиби. Зулмнинг кучайиши. 
89. Махмуд Таробий қўзғолони, унинг тарихий аҳамияти. 
90. Чиғатой улусида ҳокимият учун курашнинг кучайиши ва улуснинг парокандаликка
учраши. 
91. XIV асрнинг ўрталарида Мовароуннахрдаги ижтимоий сиёсий вазият, Амир Темурнинг 
сиёсий кураш майдонига кириб келиши. 
92. Муғулистон хонларининг Мавроуннахрга хужумлари. Сарбадорлар ҳаракати. 
93. Амир Темур ҳокимиятининг ўрнатилиши. Самарқанд-Темур давлатининг пойтахти. 
94. Амир Темурнинг ҳарбий юришлари. 
95. Амир Темурнинг Олтин Ўрда ва Туркия султони Йилдирим Боязидга қарши
юришлари. 
96. Амир Темур томонидан қурилган мадраса, обидалар, иншоотлар. Темурийлар
давридаги ободончилик ва боғдорчиликлар. 
97. Амир Темур даврида тиббиёт илмининг ривожлантирилиши ва шифо масканлари. 
98. Амир Темур - буюк давлат арбоби, машхур саркарда. 
99. Амир Темур давлатининг бошқарув тизими.
100. Амир Темур ва Темурийлар давридаги меъморий обидалар эстетикаси. 
101. Темурийлар даврида тасаввуф илми. 
102. “Темур тузуклари” ва хозирги замон. 

---

103. Амир Темур вафотидан кейин темурий-шаҳзодалар ўртасидаги тожу - тахт учун
кураш. Шохрух ҳокимиятининг ўрнатилиши. 
104. Мовароуннахрда Улуғбек хукмронлиги. 
105. Мирзо Улуғбек даврида маданий ҳаёт, илм, фан ва адабиёт равнақи. 
106. Хуросонда Хусайн Бойқаро хукмронлиги. 
107. Алишер Навоийнинг сиёсий ва адабий фаолияти. 
108. XV аср охири – XVI аср бошларида Мовароуннахрдаги ижтимоий-сиёсий ҳаёт. 
109. XV аср охири – XVI аср бошларида Мовароуннахрнинг сиёсий ҳаётида
Захриддин Муҳаммад Бобурнинг ўрни. 
110. Темурийлар ва бобурийлар: маданий боғлиқлик ва ўзаро мунособат. 
111. Мовароуннахрда Шайбонийлар давлатининг вужудга келиши. 
112. Муҳаммад Шайбонийхоннинг Марказий ҳокимиятни мустаҳкамлаш ва
иқтисодий соҳадаги чора тадбирлари. 
113. Шайбонийлар даврида ўтказилган ижтимоий-маданий соҳадаги ислоҳотлар. 
114. Шайбонийхон вафотидан сўнг Мовароуннахрнинг сиёсий ҳаёти. Бухоро
хонлигининг ташкил топиши. 
115. Шайбонийлар сулоласининг инқирозга юз тутиши ва Бухорода Аштархонийлар
хукумронлигининг ўрнатилиши. 
116. Аштархонийлар даврида Мовароуннахрнинг ижтимоий, иқтисодий ва маданий
ҳаёти. 
117. Бухорода Манғитлар сулоласи ҳукмронлиги. Ижтимоий-иқтисодий ҳаёт. 
118. Бухоро амирлигида маънавий ҳаёт. Бухоро- ислом маърифати маркази.
119. Хива хонлигини ташкил топиши. Қўнғирот ўзбеклари сулоласи ҳукмронлигини
ўрнитилиши. 
120. Хива хонлигидаги ижтимоий-иқтисодий ва маданий ҳаёт.
121. Қўқон хонлигининг ташкил топиши, ундаги сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ҳаёт. 
122. XVIII - ХIХ асрларда Қуқон хонлигида маданий ҳаёт, Қўқон адабий муҳити.