Nazariy o’quv mashg’ulotining o’qitish texnologiyasi

Bir atomli to`yingan spirtlar deb to`yingan uglevodorodlar molekulasidagi bitta vodorod atomi o`rnini gidroksil guruhi almashinishi natijasida hosil bo`ladigan organik birikmalarga aytiladi. Ularning xalqaro nomi alkanollar bo`lib, ular C_nH_2n+1OH yoki R–OH formulalar bilan ifodalanadi.
Gomologik qatori.

CH3OH metil spirt, methanol C2H5OH etil spirt, etanol C3H7OH propil spirt, propanol C4H9OH butil spirt, butanol C5H11OH amil spirt, pentanol

C6H13OH geksil spirt, geksanol C7H15OH geptil spirt, geptanol C8H17OH Oktil spirt, oktanol C9H19OH Nonil spirt, nonanol C10H21OH detsil spirt, dekanol

Tuzilishi, izomeriyasi va nomenklatirasi. Bir atomli to`yingan spirtlar molekulasidagi gidroksil guruhi qaysi uglerod atomiga birikkanligiga qarab spirtlar quyidagi turlarga bo`linadi:
1. Birlamchi spirtlar–gidroksil guruhi bilan bog`langan uglerod atomiga bitta boshqa uglerod atomi birikkan bo`ladi;
2. Ikkilamchi spirtlar–gidroksil guruhi bilan bog`langan ulerod atomiga ikkita boshqa uglerod atomi birikkan bo`ladi;
3. Uchlamchi spirtlar–gidroksil guruhi bilan bog`langan ulerod atomiga uchta boshqa uglerod atomi birikkan bo`ladi.