Nazariy mexanika



Download 2,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet47/51
Sana27.05.2022
Hajmi2,04 Mb.
#611511
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   51
Bog'liq
nazariy mexanika statika kinematika

26-masala 
 
Doira shaklli sektor yuzaning og’irlik markazi koordinatlarini aniqlang. 
Ixtiyorimizda R radiusli va markaziy burchagi 

2
bo’lgan doira sektor yuzi 
mavjud. 99-shakl sektor yuzasining simmetriya o’qini OX koordinata o’qi sifatida 
qabul qilib va OC=x masofani quyidagi formula yordamida aniqlaymiz: 


S
c
xdS
S
X
1
(7.17) 
markaziy burchagi 

d
bo’lgan cheksiz kichik Oab sektor yuzachani ajratamiz. 
Xuddi teng yonli uchburchak deb qaralgan bu elementar bo’lakchaning og’irlik 
markazi c' nuqtada bo’lib, bu masofa quyidagiga teng 
R
OC
3
2
'

, bu c' markaz 
nuqtaning koordinatasi quyidagiga teng

cos
3
2



R
X
yuzacha

d
R
q
dS
2
1


sektor yuzasi


122 


2
2
2
2
1
R
R
S




olingan ifodalar S
1
,dS larni (7.17) formulaga qo’yib va 

bo’yicha integrallab, 
quyidagini olamiz. 











3
sin
2
)
sin
3
(
cos
3
1
1
3
2
R
R
d
R
R
X
c







demak,


sin
3
2



R
X
c
(7.18) 
sektor o’rnida yarim doira bo’lsa 
2



bo’lib,
2124
,
0
3
4



R
X
qiymatga ega 
99-shakl 

С
A
B
y
x
O
c’ 
2
α





123 
27-masala 
Balandligi H va asosining radiusi R bo’lgan to’g’ri doiraviy konus og’irlik 
markazining koordinatalari aniqlansin, konusning simmetriya o’qini OZ 
koordinata o’qi sifatida olamiz. U holda 
0


c
c
Y
X
, Z
c
koordinata quyidagi 
formula yordamida aniqlanadi: 


V
c
Zdv
V
Z
1
(7.20). 
100-shakl 
Кonus asosidan Z masofa balandlik dz va radiusi r bo’lgan silindr ko’rinishdagi 
cheksiz kichik bir element hajmini ajratamiz(100-shakl). Bu element hajmi
quyidagiga teng:
dz
r
dV
2



radius 
r
ni AOB va O
1
AB
1
uchburchaklarning o’xshashligidan aniqlanadi:
H
z
H
R
r


bundan
)
(
z
H
H
R
r


u holda
dz
z
H
H
R
dV
2
2
2
)
(



z
y
x
H
z
R
o
A
r

B
1

dz 
O
1


124 
konusning hajmi quyidagiga teng: 
H
R
V
2
3
1



bo’lgani uchun (7.20) ga 
asosan 
H
H
R
dz
H
R
Z
H
z
Z
H
O
C



4
1
3
1
)
(
2
2
2
2




(7.21) 
 
Takrorlash uchun savollar 
 
1.
Parallel kuchlar markazi qanday aniqlanadi? 
2.
Og’irlik markazini aniqlash formulalari qanday? 
3.
Hajmning og’irlik markazini aniqlash formulasini keltiring? 
4.
Yuzaning og’irlik markazi qanday aniqlanadi? 
5.
Chiziqning og’irlik markazi qanday aniqlanadi? 
6.
Og’irlik markazini aniqlashning qanday usullarini bilasiz? 
 
 


125 
Asosiy adabiyotlar 
1.
Шохайдарова П. ва бошšалар. Назарий механика. -Т.: Ўšитувчи, 
1992. 
2.
Рашидов Т.Р. ва бошšалар. Назарий механика асослари. -Т.: 
Ўšитувчи, 1991. 
3.
Яхёев М.С., Мўминов К.Б. Назарий механика. -Т.: Ўšитувчи, 1990. 
4.
Никитин Н.Н. Курс теоретической механики. -M.: Высшая школа, 
1990. 
5.
Тарг С.М. Краткий курс теоретической механика. -M.: Высшая 
школа, 2002. 
6.
Мешчерский И.В. Назарий механикадан масалалар тўплами. -Т.: 
Ўšитувчи, 1990. 
7.
И.В. Мешчерский. Сборник задач по теоретической механике. -М.: 
Наука, 1986. 
8.
Анорšулов Т., Хусанов Š., Kомилжонов А. Назарий механикадан 
курс ишлари учун топшириšлар тўплами. -Т.: Зиё-нашр, 2002.
9.
Зоиров Ж. Назарий механика. -Т.: Фан, 1998. 
10.
Назарий механикадан курс ишлари учун топшириšлар тўплами. -Т.: 
Ўšитувчи, 2002. 
11.
Муродов М.М., Иноятова Х.М., Уснатдинов K.У. Назарий механика. 
-Т.: Истиšлол, 2004. 
12.
Зозуля В.В., Мартыненко Л.В, Лукин А.Н. Теоретическая механика. 
Харьков, 2004 244p. Russian djvu. 1971 KB 8.1 KB/p. 300dpi OCR 
lib.homelinux.org /файл/ 
13.
Журавлев В.Ф. Основы теоретической механики. 2-е изд., 
Физматлит, 2001 321p.Russian djvu. 2901 KB 0,9 KB/p. 600dpi OCR 
lib.homelinux.org /файл/ 

Download 2,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   51




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish