Navoiy viloyati pedagog xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti kimyo va ekologiya kafedrasi

 
O`qituvchi  uchun  qo`llanmalarga  -  ijtimoiy  -  siyosiy,  metodik,  ilmiy 
ommabop  adabiyotlar    misol    bo`ladi.  Ulardagi  mazmun  o`quvchiga  o`qituvchi 
orqali  o`tadi.  Maktab  kimyo  kabineti  bevosita  o`quv  tarbiya  jarayoniga    xizmat 
qiladi. 
 
Darslik  -  shu  fan    bo`yicha  o`quv  kitobi  bo`lib  o`quvchi  uchun  yoziladi. 
Undan mustaqil holda o`quvchi maktabda va uyda foydalanadi. 
 
Bu uch komponent o`zaro bir - biri bilan doimiy aloqadadir. 
 
Maktab  kimyo  xonasisiz  hozirgi  ta`lim  -  tarbiya  jarayonini    tasavvur  etish 
mumkin emas.          
 
Maktab  kimyo  kabineti  o`quv  qurollari  pribor  reaktivlar,  jadval  va 
hokazolar  maxsus  joylashtirilgan  xonadan  iborat.  Kimyo  kabineti  o`quvchilarni  
o`qitish, tarbiyalash va  rivojlantirish maqsadlariga xizmat qiladi.  
Kimyo kabinetiga  bo’lgan talablar 4 guruhga bo’linadi. 
1.  Ilmiy-metodik. Kimyo kabineti kimyo ta`limi mazmuniga, didaktik talablarga, 
psixologik  va  tarbiya nazariyasi talablarga javob berishi kerak. 
2.  Ekologik,  gigiyenik    va  texnika  xavfsizligi    talablari    ya`ni    kabinet 
mehnatining  ilmiy  asosda    tashkil  etish,  o`quvchilar  va  o`qituvchi  sog`ligini  
asrash talablariga javob berish. 
3.  Texnik, texnologik  guruh -   xona jihozlari oddiy  va qo`lay,  hozirgi barcha 
talablarga  javob  beruvchi  mustahkam,  arzon  materiallardan  tayyorlanishi 
lozim. 
4.  Maxsus talablar. Kimyo  fanini o`qitishga  daxldor  ta`minot bo’lishi kerak.   
 
Maktab jihozlari uchun  maxsus  Davlat standartlari (GOST)  hamda texnik 
sharoitlar (TU) bo`lishi kerak. Kabinet yuqoridagi talablarga javob beruvchi mos 
joydan tanlanishi kerak.  
Kimyo kabineti o’quv jihozlari tizimi: 
1.  Tabiiy  ob’ektlar:  reaktivlar,  idishlar,  probirkalar,  instrumentlar,    minerallar 
kolleksiyalari materiallari va boshqalar. 
2.  Tabiiy ob’ektlarning ko`rinishlari: modellar,  maketlar, ekran jihozari. 
3.  Har xil jadvallar, sxema, grafik, chizmalar. 
4.  TSO, 
kinofilmlar, 
diafilmlar, 
diapozitivlar, 
magnitafon, 
yozuvlar, 
programmalar, video yozuvlar. 
Kabinetda  o`qituvchi  va  o`quvchilarning 
ish o’rni alohida bo`lishi lozim.  
 
O`qituvchining  ish  o`rni  katta  stol    bo`lib,  uning    qavatli  va  yuza  qismi 
demonstasion    tajribalar  olib  borishga  mos  linoleum  qoplanadi.  Qilinayotgan 
tajribalar  hamma    o`quvchilarga  ko`rinarli  bo`lishi  kerak.  Pastki  qismida  kerakli 
jihozlar o`qituvchi olishi uchun moslanadi,  albatta  zaharli gazlar moddalar uchun 
havo  tortar  (mo’rili)  shkaf  bo`ladi.  Sinf  doskasi  3  shitli  bo`lishi  talab  etiladi. 
O`quvchilar  o`rni  texnika  xavfsizligiga  mos  holda  ko`nikma  va  malakalarni 
rivojlantirishga mo`ljallanishi kerak?  O`quvchilar guruh va yakka  mustaqil holda 
ishlashi kerak.  
 
Kabinet  suv,  elektr  energiyasi    gaz  va    boshqa    barcha  kerakli    inventar 
jadval,    maketlar  bilan  to`liq    ta`minlanishi  kerak.  Kimyo  kabinetida  alohida 
laborant xonasi  bo`ladi. Laborant xonasidan ham sinfga, ham zalga chiqiladi. 

---

 
57 
 
 
Kimyo  kabinetida  mehnatni  muhofaza  qilish  va  texnik  xavfsizligiga  rioya 
qilish  xalq  ta`lim  vaziriligi  tomonidan  tasdiqlangan  o`qituvchi  uchun 
mo`ljallangan maxsus  yo`l - yo`riq, qo`llanmalari normativ hujjatlari asosida olib 
boriladi.  Albatta,  kabinetda  texnika  xavfsizligi  qoidalari  bo`lib,  laboratoriya 
demonstrasiya  tajribalari  va  amaliy  mashg`ulotlarda  unga  amal  qilish  hamma 
uchun zarur.