54
Darsni tahlil qilish bayonnoma yurgizish orqali bo`lib, bayonnomada
quyidagilar yoziladi:
1. Sinf, maktab, smena.
2. O`qituvchining familiyasi ismi, otasining ismi.
3. Sana, hafta kunlari, dars jadvali bo`yicha shu kundagi nechachi dars mavzusi.
4. Dars maqsadi (tahlil qiluvchi maqsad) ta`limiy, tarbiyaviy, rivojlantiruvchi.
5. Darsning borishi: daftarning o’ng tomoniga mulohazalar + belgisi bilan va -
belgisi bilan chizib boriladi.
Hamma darsdagi maqsadlar: "Ti"-ta`limiy, "Tb"-tarbiyaviy, "Rv"-
rivojlantiruvchi holatlar ko`rsatib yozib boriladi. Tahlil jarayonida o`qituvchi va
o`quvchilar darsdagi bajarayotgan ishlari hisobga olinib yozib boriladi.
Darsning tashkil etilishi to`liq yozib boriladi.
Bu jarayonda: Darsning kirish qismi, mazmuni berilishi Ti, Tb, Rv
funksiyalarga e`tibor, uy ishini tekshirish metodlari, yangi bilimlarni egallashga
o`quvchida qiziqish uyg`otish, savol va javoblarning aniqligi, ko`rgazma, TSO,
eksperiment va didaktik materiallardan foydalanish o`rinlari to`liq tahlil etiladi.
Hozirgi yangi pedagogik va ilg`or texnologiyalardan standart va nostandart
dars ko`rinishlaridan foydalanish kabilarga katta e`tibor beriladi.
Darsning har bir etapi: Boshlanishi, uy topshiriqlarini so`rash, xulosalash -
baholash, yangi mavzu bayoni, uni mustahkamlash, shu jarayonda o`quvchilarning
mustaqil ishlarini tashkil etish, o`quvchilarning javoblari mazmuni, o`quvchilar
faolligi bilim, ko`nikma, malakalarning o`zlashtirilganligi, ko`rgazma, didaktik
materiallardan foydalanish darajasi muammoli vaziyatlar tashkil etilishi va
ularning samara berishi to`liq hisobga olinadi.
O`qituvchining darsni o`quvchilar bilan birga mustahkamlashi
umumlashmirish va xulosalar chiqara bilishi, dars tiplari, metodlaridan
foydalanish o`rni va darajasiga e`tibor beriladi. Darsning to`g’ri tashkil etilganligi
uning mazmunini o`quvchi o`zlashtirib olganlik darajasi bilan belgilanadi.
Demak, dars jarayonida va tahlilida hech bir narsani ikkinchi darajaga
qo`ymasligini anglab yetish kerak.
Tahlilda o`quvchi va o`qituvchi faoliyatiga ular munosabati, diologiga yoki
qayta aloqaga e`tibor berish lozim.
O`quvchilarning darsdagi faoliyati tavsiflanayotganda quyidagilarga e`tibor
qaratish lozim: darsda intizom, o`quvchilarning faoliyat turi (jamoa bo`lib, yakka
tartibdagi ishlari, faolligi, diqqati, qiziqishi va h.k.).
O`qituvchining o`quvchilar bilimini
mustahkamlash etapida
: uni o`z
o`rnida tashkil etish, (dars tiplari asosida) mustahkamlash turi (savollar asosida,
mashq, topshiriq bajarish orqali, kimyo eksperiment o`tkazish yo`li bilan darslik
ustida ishlash, darslikdagi savol - topshiriqlarga javob yozish). O`qituvchining
vaqtdan unumli foydalanishga alohida e`tibor beriladi.
Darsning eng muhim bo`laklaridan qismlaridan biri uyga topshiriq berish
va uni izohlashdir. O`quvchi nima ish qilib kelishni aniq bilishi va tasavvur eta
olishi lozim. Uning hajmiga e`tibor berish qiyinchiliklar o`quvchini o`qishdan
zeriktirib hafsalasini sundirmasin. O`qituvchining nutq madaniyatiga alohida
e`tibor
berish kerak, ketma – ketlik ko`proq o`quvchini gapirtirish va boshqalar.
55
Agar dars jarayonida laboratoriya tajribasi,
amaliy ish bajarilsa quyidagi
larga e`tibor qaratish kerak.
1. Sinf xonasining laboratoriya tajribalari o`tkazishga tayyorgarligi, kerakli
jihozlarning o`rni o`quvchi va o`qituvchiga yetarligi.
2. O`quvchilar va o`qituvchining ish maqsadini anglab yetish.
3. Ishni bajarishga bo`lgan metodik yo`llar (muammoli, tadqiqot, ko`rgazmali)
4. O`quvchilar mustaqil ishni tashkil etishi, texnika xavfsizlik qoidalariga e`tibor
berish, o`quvchilarga ishni bajarish tartibi haqida metodik ishlanmalar yetarligi,
kim nima ish qilishi taqsimotiga rioya etilishi.
5. Ishning borishi, o`qituvchi va o`quvchilarning mashg`ulot davomidagi xulqi.
6. Laboratoriya tajribasi yakunlari muhokamasi.
7. Ishni yakunlashni tashkil etilishi ish o`rnilari, tarkibi, tozaligi.
8. Ish yakunlarining o`quvchilar daftarida qayd etilishi.
9. Ish davomida mehnatsevarlik, estetik tarbiyaning amalga oshishi ko`nikma va
malakalarning rivojlanishi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
