Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti "avtomatlashtirish va boshqaruv"

1.
 
Zaharli gazlar va moddalar bilan zaharlanish mumkin bo‘lgan sexlar va 
laboratoriyalarda birinchi yordam qutichasining tarkibi tegishlicha to‘ldirilishi 
kerak. 
2.
 
Birinchi yordam xaltalari uchun vositalar to‘plamiga shinalar, muz uchun 
rezina xaltasi, stakan, choy qoshig‘i, bor kislotasi va ichimlik sodasi kiritilmaydi. 
Birinchi yordam xaltalari uchun, qolgan pozitsiyalar ro‘yxatda ko‘rsatilgani 
bo‘yicha 50 foiz miqdorida kiritiladi. 
3.
 
Yoz davrida hasharot chaqishi mumkin bo‘lgan ishlash joylarida birinchi 
yordam qutichalarida (xaltalarida) dimedrol (1 o‘ram) va kordiamin (1 flakon) 
bo‘lishi kerak. 
4.
 
Birinchi yordam qutichasining ichki devorida qaysi 
dori vositalari qanday 
jaroxatlarda qo‘llanilishi 
(masalan, burundan qon oqishida - 3 foizli vodorod 
peroksidi va 
h.)
ko‘rsatilgan bo‘lishi kerak. 
Yordam ko‘rsatayotgan shaxs inson organizmini hayotiy muhim funksiyalari 
buzilishining asosiy alomatlarini bilishi, va shuningdek jabrlanganni xavfli va 
zararli omillar ta’siridan xalos etishni, jabrlanganning holatini baholashni, 
ko‘rsatilayotgan birinchi yordamning ketma-ketligini belgilashni, zarur bo‘lganda 
jabrlanganga yordam ko‘rsatayotganda va transportirovka qilishda qo‘l keladigan 
mavjud vositalardan foydalanishni bilishi shart. 
Jabrlanganga 
birinchi 
yordamni 
ko‘rsatishda amalga oshiriladigan 
harakatlarning ketma-ketligi: 
1)
jabrlanganing organizmiga xavfli va zararli omillar ta’sirini (elektr 
tokining ta’siridan xalos etish, zararlangan muhitdan olib chiqish, yonayotgan 
kiyimlarini o‘chirish, suvdan chiqarib olish va x.) bartaraf qilish; 
2)
jabrlanganning holatini baholash; 
3)
jabrlanuvchini hayoti uchun eng ko‘p xavf solayotgan jaroxatning 
xususiyatlarini va uni qutqarish bo‘yicha qilinadigan harakatlarning ketma-ketligini 
aniqlash; 
4)
jabrlanuvchini qutqarish bo‘yicha zarur choratadbirlarni eng kerakligi 
tartibida bajarish (nafas yo‘llari ugkazuvchanligini tiklash; sun’iy nafas, yurakning 
tashqi massaji muolajalarini o‘tkazish; qon oqishini to‘xtatish; singan joylarni 
qimirlamaydigan qilib mahkamlab qo‘yish; bog‘lamalar kuyish va x.): 
5)
tibbiyot xodimlari yetib kelishiga qadar jabrlanuvchining asosiy hayotiy 
funksiyalarini saqlab turish; 
6)
tez tibbiy yordam yoki shifokorni chaqirish yoxud jabrlanuvchini eng 
yaqin tibbiyot muassasiga yetkazish choralarini ko‘rish. 
Hodisa ro‘y bergan joyga tibbiyot xodimlarini chaqirish imkoni bo‘lmasa, 
jabrlanuvchini eng yaqin tibbiyot muassasiga yetkazish choralari ta’minlanishi 
kerak. Jabrlanuvchini faqat nafasi va pulsi barqaror bo‘lganda joydan-joyga 
ko‘chirib o‘tkazish mumkin.
Agar jabrlanuvchining holatiga ko‘ra uni ko‘chirib bo‘lmasa, tibbiyot 
xodimlari yetib kelishiga qadar jabrlanuvchining asosiy hayotiy funksiyalarini 
saqlab turish lozim. 

---

67