Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti "avtomatlashtirish va boshqaruv"

h
.) 
y
erda 
yotgan bo‘lsa qadam kuchlanishi 
xavfini esda tutishi kerak. Bu zonada 
ayniqsa ehtiyotkorlik bilan, yerdan 
izolyatsiya bo‘lishi uchun himoya 
vositalari 
(dielektrik 
kalishlar, 
botiklar, 
gilamchalar, 
izolyatsiyalovchi tagliklar) va elektr 
tokini yomon o‘tkazadigan (quruq 
yog‘ochlar, xodalar va h
.)
jism- 
lardan foydalangan holda harakat 
qilish lozim. Yerga tutashuv tokining 
yoyilishi zonasida himoya 
vositalarisiz harakat qilganda, oyoqlarni bir-biridan uzmay yerda surib yurish kerak 
(7-rasm). 

---

71 
Jabrlanuvchi tok o‘tkazuvchi 
qismlardan ajratilgandan keyin uni shu 
zonadan tok o‘tkazuvchi qismdan 
(simdan) kamida 8 metr masofaga olib 
chiqish lozim. 
Jabrlanganga birinchi yordam ko‘rsatish usullari 
Birinchi yordam ko‘rsatish usullari jabrlangan odamning holatiga bog‘liqdir. 
Jabrlangan odam sog‘ligining holatini quyidagi alomatlar bo‘yicha aniqlash 
mumkin: 
es-xushi: aniq, yoki buzilgan (jabrlanganning harakatlari susaygan yoki 
hayajonlangan); 
teri qatlamlarining va ko‘rinadigan shilliq (lab, ko‘z) pardalarining rangi: 
pushti, ko‘kargan, oqarib ketgan; 
nafas olishi: bir maromda, yoki buzilgan (noto‘g‘ri, sirtqi, xirillagan); 
uyqu arteriyalaridagi puls: yaxshi aniqlanmoqda (urishi tekis yoki 
notekis), yaxshi aniqlanmayapti, yo
‘
q; 
ko‘z qorachig‘lari: kengaygan, toraygan. 
Ma’lum ko
‘
nikmalarga ega bo‘lganda yordam ko‘rsatuvchi shaxs o‘zini 
yo
‘
qotib qo
‘
ymasdan bir daqiqa ichida jabrlanganning holatini baholay bilishi 
va unga qanday tartibda va qaysi hajmda yordam