Navoiy Kon Metallurgiya kombinati Navoiy Davlat Konchilik instituti Konchilik fakulteti Noyob va radioaktiv metall rudalarini qazib olish va qayta ishlash kafedrasi

Ishqorlash. Soda eritmasi bilan ishqorlash natijasida quyidagi reaksiyalar sodir bo'ladi:
MoO₃ + Na₂CO₃ = Na₂MoO₄ + CO₂
2CuMoO₄ + 2Na₂CO₃ + H₂O = 2Na₂MoO₄ + CuCO₃- Cu(OH)₂ + CO₂
FeMoO₄ + Na₂CO₃ + H₂O = Na₂MoO₄ + Fe(OH)₂ + CO₂
CaMoO₃ + Na₂CO₃ = Na_₂MoO₃ + CaCO₃

3-rasm. Molibden konsentratlarini parchalash texnalogiyasi.

Ishqorlash natijasida eritmaga ma'lum qism miqdorda kremniy, fosfor, margimush, qisman mis (beqaror kompleks holidagi XCuCO₃· yNa₂C0₃) erigan holda o'tadi. Ishqorlashning oxirgi bosqichida eritma neytral yoki kuchsiz ishqoriy muhitda bo`lgani uchun mis karbonatlari holida cho'kmaga tushadi. Xuddi shu sharoitda eritmadagi kremniy ham gidrolizga uchrab (Na<sub>2</sub>SiO<sub>3</sub> dan H<sub>2</sub>SiO<sub>3</sub> ga o'tadi), cho'kmaga tushadi.
Ishqorlash jarayoni 80—100% soda eritmasi bilan 4—5 bosqichda qarama-qarshi yo'nalishda olib boriladi. Bu tarzdagi jarayon sodadan unumli foydalanish va eritmani pH=8—8,7 larga olib keladi. Hosil bo`lgan eritma filtrlanib bo'lganidan so'ng uning tarkibidagi molibden 1 litrda 50—70 grammni tashkil qiladi va bu eritma kalsiy molibdat holida cho'kmaga tushirish uchun yuboriladi.
Kalsiy molibdatni cho'ktirish. Cho'ktirish uchun kalsiy xlorid eritmasidan foydalaniladi. Cho'ktirish jarayoni eritmani 80—90⁰C qizdirib olib boriladi. Kalsiy molibdatning to'liq cho'kishi eritmani pHiga, kalsiy xloridning miqdoriga va eritmadagi molibdenning miqdoriga bogiiq bo'ladi. Kalsiy molibdenni 97—98% cho'ktirish jarayoni kuchsiz ishqoriy sharoitda, 10—15% kalsiy xloridi ko'proq holda olib boriladi.
Hosil bo'lgan oq mayda kalsiy molibdat kristallari sulfatlardan suv bilan yuvib tashlanadi va 600—700⁰C da qizdiriladi. Filtrlab olingan nordon eritma tarkibida taxminan 1% atrofida molibden qoladi, uni ionitlardan adsorbsiyalab ajratib olinadi. Ionitlardan ammiakli eritmadagi molibdenni konsentratsiyasi 50—70 g/1 ni tashkil qiladi.