Navoiy davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"

Pedagogik tadqiqotning turlari quyidagicha: 
1.Fundamental tadqiqotlar
– pedagogik jarayonning ishlaridir. Ular ilmiy 
bilimlarni kengaytirishga yo’naltirilgan qonuniyatlarini, umumnazariy konsepsiyalarini 
hamda ularning metodologiyasini ochish va ishlab chiqishga qaratilgan tadqiqot bo’lib, 
ilmiy izlanishning yo’lini ko’rsatadi, amaliy tadqiqotlarga asos yaratadi. 
2. Amaliy tadqiqotlar - 
ta’lim va tarbiya mazmuni va texnologiyalari bilan 
bog’liq ayrim nazariy va amaliy muammolarni hal qilish bilan shug’ullanadi Amaliy 
tadqiqotlarning predmeti cheklangan bo’lib, ular aniq natijalar olishga yo’naltirilgan. 
Amaliy tadqiqotlar ko’p hollarda fundamental tadqiqotlarni davom ettirishi yoki ulardan 
oldin kelishi mumkin. Ular fan va amaliyotni bog’lovchi oraliq bo’g’in vazifasini 
bajaradi. 
Turli ishlanmalar 
– bevosita amaliyotga xizmat qilib, o’qitish va tarbiyalashga oid 
aniq ko’rsatmalar beradi. 

---

188 
Bulardan tashqari tadqiqotning quyidagicha oraliq turlari mavjud:
fundamental-
amaliy (FA), 
fundamental ishlanmalar(FI), 
amaliy ishlanmalar(AI) va bularning kombinatsiyalari bo’lishi mumkin. 
Tadqiqot turining asosiy quyidagicha 4 tavsifi mavjud: tadqiqot vazifasi; tadqiqot 
natijalari; foydalanuvchining manzili; nashr turi. 
Bular quyidagi jadvalda keltirilgan. 
Tadqiqot
turi 
Tadqiqot 
vazifasi 
Tadqiqot 
natijasi 
Foydalanuvchi 
manzili 
Nashr turi 
Fundamental 
Rivojlan- 
tirish,
ilmiy 
konsepsiyani 
nazariy ishlab 
chiqish 
G’oya, faraz, 
yo’nalish, 
qonun, 
an’ana, 
konsepsiya, 
qonuniyat, 
didaktik 
sistema 
Ilmiy 
xodimlar, 
pedagogika 
kafedrasi 
o’qituvchilari, 
metodistlar 
Maqola,ilmiy 
hisobot, 
dissertatsiya, 
monografiya 
Amaliy 
Rivojlan- 
tirish, metodik 
tavsiyalarni 
ishlab chiqish
Atamalar, 
metodik 
sistema, 
shartlar, 
talablar, 
mezonlar, 
qoida, taklif, 
metod 
O’qituvchilar, 
maktabdan 
tashqari 
muassasa 
xodimlari 
Maqola, ilmiy 
hisobot, 
dissertatsiya, 
didaktik yoki 
metodik 
qo’llanma 
Ishlanmalar 
Rivojlan- 
tirish, 
aniq 
ko’rsatma- 
larni ishlab 
chiqish 
Algoritm, 
vosita, qoida, 
taklif, usul, 
metodik 
ishlanma 
O’qituvchilar, 
o’quvchilar, 
maktabni 
boshqaruvini 
bajaruvchi 
xodimlar 
Darsliklar
, 
o’quv 
qo’llanma, 
masalalar 
to’plami 
4. O’qitish jarayonida o’quvchilarni 
4. O’quv predmetini tarbiyaviy 

---

189 
tarbiyalashning umumiy prinsiplari va 
metodlari. 
masalalarini hal qilish imkoniyatlari: 
a) dialektik-materialistik dunyoqa- 
rashni shakllantirish; 
b) ilmiy-ateistik tarbiyalash; 
v) g’oyaviy-siyosiy tarbiyalash; 
g) ekologik tarbiya va boshq. 
5. O’quvchilarga politexnik ta’lim 
berish va kasbga yo’naltirish(amalga 
oshirishning umumiy prinsiplarini va 
mazmunini, vazifalarini ishlab chiqish) 
5. Aniq o’quv predmetini o’qitish 
jarayonida politexnik ta’limni amalga 
oshirish yo’llari va vositalari. 
6. O’quv mashg’ulotlarining shakllari, 
ularning didaktik funksiyalari va o’zaro 
bog’liqligi. 
6. Aniq o’quv predmeti bo’yicha o’quv 
mashg’ulotlarining o’ziga xos shakl- 
lari, ularni o’tkazish metodikasini ishlab 
chiqish,Har bir mashg’ulotning didaktik 
imkonyatlari va vazifalarini aniqlash. 
7. O’qitish jarayonida o’quvchilarning 
fikrlashini, bilish qobiliyatini va 
qiziqishlarini rivojlantirishning umumiy 
prinsiplari. 
7. Aniq o’quv predmetini o’rganishda , 
uning xususiyatidan kelib chiqib 
fikrlashni rivojlantirish, bilish 
faoliyatini va mustaqilligini 
shakllantirish . 
8.O’quv dasturlari, darsliklar va o’quv-
metodik majmualarni yaratishning 
umumiy prinsiplari.
8. Aniq o’quv predmeti bo’yicha dastu- 
riy-metodik xujjatlarni hamda 
darsliklarni va o’quv-metodik 
majmualarni ishlab chiqish.