Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti «davlat va huquq nazariyasi»

Huquq normalari
bu huquq tiziminig eng asosiy , dastlabki tuzilishidir. Huquq normalari 
jamiyatning iqtisodiy tuzilishi bilan belgilanadigan barcha kishilari uchun majburiy bo’lgan, ijtimoiy 
iunosabatlarni tartibga soluvchi turmush qoidalaridir. Masalan; O’zbekiston Respublikasining 
Konstitutsiyasining har bir moddasi huquqiy norma bo’lib, bular barcha davlat organlari, jamoat 
birlashmalari, mansador shahslar va fuqarolar uchun amal q’ilish majburiy bo’lgan normalardir.. 
Huquq normalari barcha aholi uchun umumiy va majburiydir. Bular doimiy qo’llaniladigan bo’lib, 
unda kishilar uchun bajarish shartlari, sub’yektlar o’rtasidagi taribga solinadiagan ijtimoiy
munosabatlar, taraflarnig huquq va burchlari huquqbuzarliklar uchun jazo choralari belgilanadi. 
Huquq institutlari
-huquq sohasida bu o’zaro boglangan jamiyatda kishilar o’rtasidagi bir turdagi 
ijtimoiy munosabatlarni tartibga soluvchi bir qancha huquq normalaridan iborat. Huquq institutlari 
huquqning asosi hisoblangan O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasida ham mavjud. 
Masalan,»Inson va fuqarolaring asosiy erkinliklari, huquqlari va burchlari», «jamiyat va shahs», 
«ma’muriy-hududiy va davlat tuzilishi» va boshqalar. 
Huquq institutlari huquqninp barcha sohasiga taalluqlidir. Jumladan, fukoralik huquqi sohasida 
mulk huquqi instituti, jinoyat huquqi sohasida davlatga qarshi institut mavjud. Bu huquq institutlari,
tegishli huquq sohalarining ichki tarkibiy qismini tashkil qiladi. O’z navbatida birinchisi- mulkiy 
munosabatlarni, ikkinchisi davlatga qarshi qaratilgan jinoyat q’ilishdan kelib chiqadigan ijtimoiy 
munosabatlarni tartibga soluvchi normalardir. 
Huquq normalarini institutlarga bo’lishdan maqsad hayotda iavjud bo’lgan, juda ko’pgina huquq 
normalari bilan turli ijtimoiy munosabatlarni tartibga solib, ularni huquq sohlariga birlshtirib 
amaliyotda huquq normalaini to’g’ri tatbiql qilib foydlanishdir.