Navoiy davlat pedagogika instituti jismoniy madaniyat fakulteti sport turlarini o

Faol harakatlar uslubi – mashqlar qarama-qarshi mushaklarni chо‘zish maqsadida harakatni katta kо‘lamda bajarishni ta’minlaydigan mushaklarning faol zо‘riqishi hisobiga bajariladi. Bunga quyidagi talablar qо‘yiladi:

a) mashqlarni borgan sari katta kо‘lamda bajarish;
b) dastavval, qarama-qarshi mushaklarni taranglatish (mushaklar faol taranglashgandan keyin yaxshi bо‘shashadi, demak, yaxshi chо‘ziladi ham).

2. 
   Sust harakatlar uslubi – mashqlar sportchilarni sheriklari yordamida yoki harakat kо‘lamini oshirish uchun yuklar bilan bajariladi va qо‘llar bilan oyoqlarni gavda (gavdani oyoqlar)ga tortish.
   

Bunga quyidagi talablar qо‘yiladi:

1. 
   biror mushakning og‘rib qolishiga yо‘l qо‘ymaslik;
   
2. 
   dastavval, mushaklarni faol harakatlar bilan ishlashiga erishish.
   

Statik holatlar uslubi 10-20 daqiqa davomida tinch holatda ushlab turiladigan harakatlar (yotgan, о‘tirganda tanani bukish, shpagat, kо‘prik).
Aralash uslubida bajariladigan mashqlar bir necha bor qaytarib bajariladi, avvalo, faol harakatlar, keyin sust harakatlar va ulardan keyin statik holatlar bajariladi. Eng muhimi mashqlarni birin-ketin bajarilishini о‘zgartirmaslikdir. Tananing har bir qismi uchun harakat soni esa, 15-20 tadan oshmasligi kerak.
Shuni yodda saqlash kerakki, ishga yaxshi kirishgan va charchamagan mushaklar yaxshiroq chо‘ziladi.
Ma’lumki, taranglashish va bо‘shashtirishning birin-ketin bajarilishi mushaklarni uzoq vaqt ishga layoqatli bо‘lishini ta’minlaydi va harakatlarni tо‘liq kо‘lamda bajarish imkonini beradi. Undan tashqari, skelet mushaklarini erkin taranglashish va bо‘shashtirish harakat malakasini tezroq shakllantirishga yordam beradi hamda harakatlarni yengil va erkin bajarish imkonini beradi.
Mushaklarni ixtiyoriy taranglashish va bо‘shashtirishga о‘rgatishda turli umumrivojlantiruvchi mashqlar qо‘llaniladi: bо‘shashtirib siltash harakatlari, silkinishlar, ayrim mushak guruhlarini (tik turib, о‘tirib, yotganda) taranglashish va bо‘shashtirishni ketma-ket bajarish, bir mushakni taranglashish bilan bir vaqtda boshqa mushaklarni bо‘shashtirish, kaft, bilak, yelka, gavda, oyoq mushaklarini birin-ketin bо‘shashtirish.