Навоий давлат кончилик институти Олмалиқ кон-металлургия факультети «Кончилик иши» кафедраси

Кончилик ишларини олиб боришда хавфсизлик қоидалари
 
Траншеялар ўтказиш, поғоналарни қазиш, уюмларни тўкиш ва шу каби 
кончилик ишлари, шунингдек юклаш пунктларидаги ишлар, корхона (карьер) 
бош муҳандиси томонидан тасдиқланган, жиҳозлар жойлашишини, ишларни 
бажариш тартибини, хавфсизлик чораларини, иш майдончалари, поғона ва 
уюмнинг рухсат этилган ўлчамларини, шунингдек поғона ва уюмнинг 
юқори ҳамда пастки четига нисбатан жиҳознинг масофасини белгилайдиган 
паспортга мувофиқ равишда олиб борилиши керак. Паспортлар кончилик 
машиналарида ва карьер маъмуриятида бўлиши керак. Ишлар ижрочилари ва 
раҳбарлари Паспорт билан имзо чекиб таништирилиши керак. 
Тасдиқланмаган паспортлар билан ѐки ундан четланган ҳолда кончилик 
ишларини олиб бориш тақиқланади.
Паспортда кўзда тутилмаган вазиятлар пайдо бўлганда, иш тўхталиши 
керак ва ишлар раҳбари томонидан ишни хавфсиз бажариш тартиби ва 
чоралари тўғрисидаги қарор қабул қилинганидан кейин ишларни бошлаш 
мумкин. Вазият яна такрорланган тақдирда паспортга қўшимча ва 
ўзгатиришлар киритилиши керак.

---

64 
Поғона ва уюмдаги қулаш призмасининг ўлчами карьерни 
маркшейдерлик хизмати ходимлари томонидан белгиланади ва кончилик 
ишлари учун паспорт ва лойиҳалар ишлаб чиқиш билан банд бўлган 
мутахассислар ҳамда карьердаги кончилик ишлари раҳбарлари эътиборига 
доимо етказилиши керак.
Поғоналар, карьер бортлар ва уюмларнинг конструкциялари лойиҳа 
билан аниқланади ва зарур бўлганда жинсларнинг физик-механик 
хоссаларини ўрганиш ва маркшейдерлик кузатувлар натижаси 
маълумотларига кўра фойдаланиш жараѐнида тўғриланиши керак. 
Поғоналар ҳисобдан чиқарилганда карьер бортининг лойиҳа билан 
белгиланган умумий қиялик бурчагига риоя этилиши лозим.
Сақлагич супачалар горизонтал ѐки карьер борти томонига қараб қия 
ҳолатда бўлиши ва жинс бўлаклари ҳамда бегона предметлардан доимо 
тозаланиши керак. Кончилик ишлари режасига кўра супачалар бўйлаб 
ишчилар ҳаракатланса, уларда тўсиқлар бўлиши керак.
Сақлагич супачаларнинг эни, уларни механизациявий тозалаш имкони 
таъминланиши керак. Лойиҳага мувофиқ равишда бўйлама нишабли қия 
супачалар, шу жумладан транспорт супачалари билан қўшилганларини 
қўллашга рухсат этилади.
Вақтинча ишлатилмайдиган карьер бортларини шакллантириш ва 
уларда кончилик ишларини қайтадан бошлаш тартиби лойиҳада кўзда 
тутилган бўлиши керак.