Научно-исследовательская работа по усовершенствование свойств полимерных композиционных материалов для искусственной кожи

2.3 ERITMADA POLIMERLASH TEXNOLOGIYASI
Eritmada PVX polimerlash uchun organik erituvchilar va organik peroksidlar ishtirokida boradi. Hozirgi kunda PVX ni eritmada deyarli polimerlanmaydi.
Buning sababi eritmani reginiratsiya qilish,organik erituvchining qimatligi va jarayon uzlukli bo’lgani uchun uzoq vaqtni o’z ichiga oladi. Bundan tashqari eritmada olingan PVX ning yuqori dispersligi ham, uning sifat ko’rsatgichiga ta’sir qiladi.
Bunda zichlik past va termo barqarorlik past bo’ladi.
Yuqorida aytib o‘tilgan sabablar eritmada vinilxloridni polimerlashdan to’liq voz kechilishiga sabab bo’ldi.
Ko’pchilik boshqa polimerlarning asosiy polimerlanish usuli bo’lgan eritmada polimerlanish PVX uchun mutlaq asosiz va o’zini oqlamaydi.
Texnologik jarayon quyida keltirilgan va uning asosiy bosqichlari quyidagilardan iborat:

1. 
   Eritmada olingan PVX
   
2. 
   Kompressorlarda siqish;
   
3. 
   Initsiatorni tegishli miqdorda berish;
   
4. 
   Modifikator(zanjir uzatuvchi modda)ni maxsus moslama orqali berish; PVX
   
5. 
   Polimerlash;
   
6. 
   PVXni reaksiyaga kirishmagan vinilxloridni ajratib olish;
   
7. 
   Reaksiyaga kirishmagan vinilxloridni sovutish va uni tozalash;
   
8. 
   Olingan PVXni granulaga aylantirish;
   
9. 
   Granulani quritish, xar xil qo‘shimchalar berish va qoplash va tayyor mahsulotni talabga javob berishini nazorat qilish;
   

Keltirilgan rasmdan ko‘rib turibsizki, PVX maxsus saqlagichdan 1-2 MPa bosimda, 20-40⁰C resiverga (1) uzatilib unga reaksiyadan ajratilgan qaytar vinil xlorid qo‘shiladi buni texnologik jarayonda vinil xlorid deb ataladi. Initsiator-kislorod xam shu yerda qo‘shiladi.

Agarda polimerlanish uchun peroksid initsiator qo‘llanilsa, uning eritmasi maxsus nasos orqali reaksion aralashmaga beriladi.
Polimerlanish natijasida hosil bo‘lgan (reaktorda) aralashma: vinil xlorid va reaksiyaga kirishmagan vinil xlorid uzluksiz reaktordan drossel-klapan orqali “oraliq bosim ajratgichga” boradi bu yerda bosim 25-30 MPa ni tashkil etadi, temperatura esa 220-240^oC. Bu sharoitda PVX reaksiyaga kirishmagan etilendan ajraladi. PVX va unda erigan vinil xlorid reaktorni past qismidan “past bosim ajratgich”ga boradi.
Ajratilgan vinil xlorid sovutgich sistemasidan o‘tib tozalanadi bunda temperaturasi 30-40⁰C tashkil kiladi. Shu bilan bir paytda past molek vinil xlorid ulali vinil xlorid vinil xlorid ajratib olinadi. Polimerlanish jarayonida 1t PVXga 3 kg gacha quyi molekula og‘irlikka ega bo‘lgan PVX hosil bo‘ladi.
Ajratilgan etilen maxsus kompressor orqali toza etilenga qo‘shiladi.
Suyuq vinil xlorid “past bosim ajratgich”dan ekstrudorga o‘tadi va granulaga aylantiriladi.
Granullangan PVX suv bilan aralashtirib maxsus moslamaga uzatiladi u yerda suvni ajratiladi va quritiladi.

Issiqlik o’tish koefisienti, m^2c
	Parda qalinligi

2-Rasm.