Chorrahasimon o‘tkazgichlar (2.6 - rasm) harakat tarkibini bir yo‘ldan ikkinchisiga ikkala yo‘nalish bo‘yicha o‘tkazishga imkon beradi. Bunday o‘tkazgich to‘rt juft ayrilar va to‘rt (ikki o‘tkir 1/9 rusumli va ikki to‘mtoq burchakli) krestovinalarga ega.
1-to‘mtoq kristovina; 2-ayrilar; 3-o‘tkir krestovina.
Har bir chorrahasimon o‘kazgich o‘zaro qarama - qarshi joylashgan ikki oddiy strelkali o‘tkazgich xizmatini bajarib, bir muncha qisqa joy egallaydi. Ularni qo‘llash stansiyalarda strelkali bo‘g‘iz uzunligini qisqartiradi va bir necha yo‘llarni kesib o‘tishda poyezdlarning osoyishta, ortiqcha burilishlarsiz o‘tishini ta’minlaydi. Chorrahasimon o‘tkazgichlarni yirik yo‘lovchi stansiyalarning bo‘g‘izlarida qo‘llash ma’qul, chunki ular yordamida bo‘g’izda teskari burilishlar kamayadi, poezd vagonlarining harakati ravonlashadi va yo‘lovchilarga harakatning notinch ta’siri kamayadi. Bunday chorrahasimon o‘tkazgichlar uchastka va saralash stansiyalarini qayta qurishda mavjud maydon uzunligidan unumli fovdalanish maqsadlarida qo‘llanishi mumkin.
Chorrahasimon o‘tkazgichlar murakkab konstruksiyali tuzilishga ega bo‘lgani uchun ularning ish holatini talab darajasida ta’minlash qiyin va shu bilan birga ular orqali poyezdlarni katta tezliklarda (70 km/s) beto‘xtov o‘tkazishga ruxsat etilmaydi.
Strelkali o‘tkazgichlarning stansiya yo‘llarida krestovina markasiga qarab qo‘yilishi 2 - jadvalda keltirilgan.
2- jadval.
Strelkali o‘tkazgich joylashgan yo‘l nomi
Strelkali o‘tkazgichning krestovina markasi
oddiy
Simmetrik
Bosh va qabul- jo‘natish yo‘llari
1/11**
—
Yuk poyezdlarini qabul-jo‘natish yo‘llari
1/9
1/6
Boshqa yo‘llar
1/8
1/4.5
** Yo‘lovchi poyezdlari faqat to‘g‘ri yo‘l bo‘ylab o‘tkazilsa, 1/9 rusumli strelkali o‘tkazgichlarni qo‘llashga ruxsat etiladi.
Temir yo‘llarda kuchaytirilgan konstruksiyali, to‘g‘ri yo‘l bo‘ylab 160 km/soat gacha tezlikda harakatlanishga imkon beradigan 1/11 rusumli strelkali o‘kazgichlarni qollash ko‘payib bormoqda. Poezdlarning bosh yo‘ldan yon yo‘lga katta tezlikda o‘tish yo‘llariga 1/18 va 1/22 rusumli yotiq, zamonaviy strelkali o‘tkazgichlar qo‘yiladi. Bunda yon yo‘l bo‘ylab yurish tezligi tegishli ravishda 80 va 120 km/soatni tashkil etadi.