Nasafiylarining pedagogik qarashlari

 
O„N TO„QQIZINCHI HIKOYAT 
Shoqol nilchining bo„yog„iga yiqilib tushib, ko„k rangga bo„yalgani 
xususida 
 
To„ti hikoya qila ketibdi: 

---

82 
-Bir shoqol qachon qaramang, anhorda uyoqdan-buyoqqa izg„ib yurar va turli 
idishlarga burnini tiqar ekan. Kunlarning birida u o„z odati bo„yicha nilchining uyi 
oldiga borib qolibdi, ko„k bo„yoq solingan tog„oraga tumshug„ini tiqibdi va 
tog„oraning ichiga yiqilib tushibdi. O„z-o„zidan ravshanki, u ko„m-ko„k bo„yoqqa 
bo„yalib qolibdi. Tog„oraning ichidan bir amallab chiqib olibdi-da, o„rmon 
tomonga qarab qochibdi.
O„rmondagi hayvonlar esa uni tanimabdi, chunki u boshdan-oyoq ko„k rangda 
ekan, demak bu shoqol emas, qandaydir noma‟lum maxluq, deb o„ylashibdi. 
Shunday qilib ular shoqolni o„zlariga rahnamo qilib olibdilar-da, unga 
bo„ysunibdilar. Shu tariqa shoqol shoh bo„libdi.
Ammo u yuragini hovuchlab yurarkan. Ishqilib ovozimdan birov tanib 
qolmasin-da deb yon-veriga o„z urug„-aymoqlarini to„play boshlabdi. Barcha 
yig„ilishlarda va qabul marosimlarida u birinchi qatorga shoqollarni, ikkinchi 
qatorga tulkilarni, uchinchisiga kiyik va maymunlarni, to„rtinchisiga bo„rilarni, 
beshinchisiga yo„lbarslarni va oltinchisiga fillarni o„tqazarkan-da, buyruq berar 
ekan. 
-
Hech kim o„z joyidan qimirlamasin, undan bir qarich nari-beri bo„la 
ko„rmanglar. 
Kechqurun barcha shoqollar uliganda, u ham boshqa urug„-aymoqlariga 
qo„shilib ulir ekan, ular oldingi qatorda bo„lgani uchun shohning shoqollarga 
qo„shilib uliganini hech kim payqamas ekan. 
Oradan bir necha kun o„tganda u nimadandir darg„azab bo„lib, barcha 
shoqollarni haydab yuboribdi, ularning o„rniga yirtqich hayvonlarni tortibdi. Bir 
gal tunda shoqollar uzoqdan turib uliy boshlagan ekan, ko„k shoqol ham joyidan 
turib hamjinslariga qo„shilib uliy boshlabdi. Shunda yonginasida turgan yirtqichlar 
uning tovushini yaxshilab eshitibdi va bu shoqol ekanini bilib qolibdi. Bunday 
xatoga yo„l qo„yganlaridan o„zlari ham rosa o„ng„aysizlanibdi. Shartta shoqolni 
tutishibdi-da, parcha-parcha qilib tashlashibdi. 
To„ti bu ertagini ham tugatibdi.