Намуна (Образец)

19.3. Kontrolling tizimini shakllantirishning asosiy
bosqichlari 
Korporatsiyaning uzoq muddatli muvaffaqiyatli rivojlanishini ta’minlash 
uchun faoliyatning istiqbolli yo‘nalishlarini muntazam takomillashtirish lozim. 
Korporatsiyaning tijorat faoliyati tuzilmasini global va istiqbolli boshqarish 
bo‘yicha takliflar ishlab chiqish kontrolling tizimining vazifalaridan biridir. 
SHundan kelib chiqqan holda, korporatsiyada kontrolling tizimini shakllantirish 
maqsadga muvofiq hisoblanadi. 

---

224 
Korporatsiyada tezkor rejalarni muvofiqlashtirish ham kontrolling tizimining 
funksiyasi hisoblanib, bu kontrolling faoliyatini strategik va operativ 
kontrollingiga ajratadi.
Strategik kontrolling aksiyadorlik jamiyatida hozirgi va kelajakdagi 
muvaffaqiyatlar manbaini qidirish hamda namoyon qilish uchun mo‘ljallangan 
bo‘lib, mazkur kontrollingda korporatsiyaning barcha umumiy xarajatlari – bozor 
tavakkalchiligi va imkoniyati – va shuningdek, tavakkalchilik siyosati maqsadlari 
hamda tuzilmaviy daromad talablari rejasi ko‘rib chiqiladi.
Strategik kontrolling quyidagi sohalarni o‘z ichiga oladi: 
- korporatsiya bozor strategiyasi orqali investitsiya unumdorligi 
potensialidan maksimum foydalanishini ta’minlaydi; 
- korporatsiyaning balans tuzishilishiga bog‘liq ravishda tavakkalchilik 
omillari hamda investitsiya unumi talablarini tadqiq qiladi, bunda uzoq muddatli 
moliyaviy balans o‘rganiladi. 
Operativ kontrollingda asosan optimallashtirish tuzishilishining balans 
hisobvarag‘i - daromadlilik hamda likvidlilikning operatsional boshqaruvi kabilar 
reja-dalil byudjeti nazorati tizimi asosida o‘rganiladi. 
Jumladan, korporatsiyada kontrolling tizimini shakllantirish uch bosqichda 
amalga oshirilib, ular tayyorlov, tatbiq etish va avtomatlashtirish bosqichlaridan 
iborat.
Biz quyida har bir bosqichni alohida ko‘rib chiqamiz: