Намуна (Образец)

Investitsiyaning qoplanish muddati
dastlabki investitsiyaning qoplanishi 
mumkin bo‘lgan kutilayotgan yillar soni sifatida aniqlanadi. Investitsiyaning 
qoplanish muddatini hisoblash algoritmi investitsiyadan prognoz asosida 
ko‘riladigan daromadlarni teng taqsimlanishiga bog‘liq. Agar, daromad yillar 
bo‘yicha teng taqsimlangan bo‘lsa qoplanish muddati bir xil vaqtdagi xarajatlarni 
yillik daromad miqdoriga bo‘lish yo‘li bilan aniqlanadi. Agar foyda bir tekis 
taqsimlanmagan bo‘lsa qoplanish muddati to‘g‘ridan-to‘g‘ri investitsiya 
daromadlar hisobiga qoplanishi mumkin bo‘lgan yillar soni bo‘yicha hisoblanadi. 
(12.2.1-jadval) 
12.2.1-jadval 
S va L loyihalarining qoplanish muddatlari 
Yillar
S loyihasi,
dollar 
L loyihasi,
dollar 
1 
-10 000 
-10 000 
2 
5 500 
1 600 
3 
4 500 
1 700 
4 
2 500 
4 500 
5 
1 000 
5 500 
Misoldagi ma’lumotlarda ko‘rinib turibdiki, har bir loyihaning qoplanish 
muddati har xil ko‘rsatkichga ega. S loyihasi uchun qoplanish muddati 2 yilga 
teng, L loyihasi uchun qoplanish muddati 3,6 yilga teng.
Agar kompaniyada qoplanish muddati ikki yilga cheklangan bo‘lsa S 
loyihasi qabul qilinadi. Agar loyihalar alternativ bo‘lsa, S loyihasi L loyihasiga 
nisbatan ma’qul tushadi, chunki S loyihasi dastlabki investitsion harajatlarining 
qoplanish muddati juda qisqa.
Ayrim kompaniyalar ushbu kriteriyaning modifikatsiyalangan shakli 
qoplanishning diskontlashtirilgan muddatidan
foydalanadi – u ham ushbu 
algoritm bo‘yicha aniqlanadi, lekin buning asosida ushbu loyihaning kapital bahosi 
bo‘yicha diskontlashtirilgan pul oqimlari yotadi. Bu ko‘rsatkich mazkur 

---

194 
diskontlashtirilgan pul oqimlari bo‘yicha investitsiyani qoplash uchun zarur 
bo‘lgan yillar soni sifatida aniqlanadi.
Har bir loyihada kapital bahosi 15% ga teng deb faraz qilaylik.
Bunday sharoitni yuqoridagi jadval ma’lumotlari asosida ko‘rib chiqamiz. 
Jadval ma’lumotlarini tuzish uchun pul oqimlarinin har bir elementining 
diskont qiymatini hisoblaymiz.