Namangan muxandislik-qurulish

Shaffof qoplama 3 ta asosiy funktsiyani bajaradi: «Parnik effekti»ni yuzaga keltirish, tashqi muhit ta’siridan kollektorni himoya qilish, energiya yo’qolishini kamaytirish.

Plastmassadan tayyorlanadigan shaffof qoplamali kollektorlarning qo’llanishi mavjud konstruktsiyaning og’irlik va tannarxini kamaytiradi. Konstruktsiya mustahkamroq bo’ladi va Shunga mos ravishda mexanik ta’sirga chidamli bo’ladi. Ammo, plastmassa tez eskiradi, ya`ni atmosfera ta’siriga u tez kirishadi va uning issiqlik o’tkazish qobiliyati tushib ketadi. Shular bilan bog’liq holda qoplama sifatida maxsus sifatga va yuqori o’tkazish qobiliyatga ega bo’lgan shishadan ko’proq foydalaniladi, bunda shishaning qalinligi 4 mm dan kam bo’lmasligi kerak.
v) Issiqlik izolyatsiyasi - energiyaning tashqi muhitga sochilishi hisobiga yo’qolishini kamaytirish uchun xizmat qiladi. Kollektorning yon tomonlari va pastki yuzasi issiqlik izolyatsiyasi bilan qoplanadi. Odatda, izolyatsiyalovchi ashyo sifa

5-Amaliy mashg’ulot
Yorug’ shaffof qoplama ichki yuzasi va nur yutuvchi issiqlik almashingich panel frontal yuzasi o’rtasidagi issiqlik almashinuvi. Yorug’ shaffof qoplama ichki yuzasi harorati ko’tarilishi hisobiga nur yutuvchi issiqlik almashingich panel yuzasidagi issiqlik yuqotilishlarini kamaytirish. Nur yutuvchi issiqlik almashingich panel yuzasidagi issiqlik yuqotilishlari effektiv koeffitsientini aniqlash bo’yicha ifodalar
Ma’lumki, quyosh nurlari jismlarda yutilib ularni qizdiradi. Aynan ana shu hodisa quyosh nurlari energiyasini issiqlik energiyasiga aylantirish imkoniyatini beradi.
Quyosh nuri energiyasini issiqlik energiyasiga aylantirish uchun ko‘pincha kollektorlar deb ataluvchi moslamalardan foydalaniladi (13-rasm). Oddiy yassi kollektorda nur yutgichning ustki sirti ochiq bo‘lib ostida izolatsiya qatlami mavjud. Nur yutgich quyosh nurlari ta’sirida muvozanat temperatura deb ataluvchi T temperaturagacha qizishda davom etadi. Nur yutgich qisqa to‘lqinli quyosh nurlari ta’sirida qizishi bilan birga o‘zidan uzun to‘lqinli nurlarni chiqaradi.


Izolatsiya qatlami
Kollektorning nur yutgichi


a

8. 
   rasm. Yassi quyosh kollektorlarining sxemasi: a–oddiy yassi kollektor; b–shaffof qoplamali kollektor.
   

Nur yutgich sirtiga tushayotgan quyosh nurlanishi intensivligini R va radiatsiyaning aynan shu turi uchun nur yutgichning nur yutish qobiliyatini α_q bilan belgilaylik. Muvozanat temperatura sharoitida nur yutgichga

tushayotgan va undan chiqayotgan nurlanish intensivliklari tenglashadi. Bu esa quyidagi (2)

ε σ

5-jadval