Namangan muxandislik-qurilish instituti

Tajribani o’tkazish

1. 
   Interferension hodisalarni kuzating va yorqin hamda qoramtir xalqalar ketma-ketligiga nisbatan, o’tgan va qaytgan yorug’likning konsentrik xalqalari obrazini taqqoslang.
   
2. 
   Proyeksiyalangan masshtab orqali markazning yorqin va qoramtir diametrini o’lchang.
   
3. 
   Proyeksiyalangan masshtab orqali халқаларнинг yorqin va qoramtir diametrini o’lchang
   
4. 
   Bu ikki interferension manzaraning kontrastini taqqoslang.
   

Tajriba namunasi
O’tgan yorug’likda kuzatilgan interferension manzara: past kontrast Markazi qora va atrofida konsentrik qoramtir xalqalar. Xalqalarning chegaralari bo’yalgan.
Qaytgan yorug’likda kuzatilgan interferension manzara: yuqori kontrast markazi yorqin va yorqin konsentrik xalqalar bilan o’ralgan. Xalqalar chegaralari bo’yalgan.
Jadval 1: Mos ravishda qaytgan yorug’lik uchun maksimum intensivlikning yoki o’tgan yorug’lik uchun minimum intensivlikning xalqasimon diametri D .

Radius ortgan sari qo’shni xalqalar orasidagi masofa kamayib boradi.
Hisoblashlar
Jadval 1, bo’yicha qaytgan va o’tgan yorug’likda kuzatilgan bu ikkita interferension manzaralarning markazlari va xalqa diametrlari teng.
Rasm 4 da diametrlar kvadratlari D²k bilan xalqalar indekslari K orasidagi munosabat keltirilgan.
a= 31,6 mm² uchun to’g’ri chiziq og’masida oqali (VI) sabali quyidagiga ega bo’lamiz:
a = D²k + 1 - D² k = 4 × R × λ
Egrilik radiusi R Nyuton xalqalari uchun shisha plastinalar instruksiyasida berilgan. R = 12,144 m ga teng.
Undan λ= 650 nm olinib, diametrni o’lchash uchun qizg’ish chetlardan foydalanilgani fakti bilan mos keladi.

Rasm. 4 Xalqasimon diametrning kvadrati interferension xalqa indeksiga nisbatan chizilgan • qaytgan yorug’lik, • o’tgan yorug’lik
Xulosalar
O’tgan va qaytgan yorug’liklardagi Nyuton xalqalari bir-birini to’ldiradi. O’zaro bog’liqlik yuqoriroq optik zichlikli muhitda TI fazaning sakrab o’zgarishi orqali amalga oshadigan λ/2 qo’shimcha yo’l tufayli kelib chiqadi.
O’tgan yorug’likda yorqin va qoramtirlar orasidagi kontrast qaytgan youg’likdagiga nisbatan ancha sust.