Namangan muxandislik-qurilish instituti

a) Ikki mavhum yorug’lik manbasining interferensiyasi:
- Linzani(2) optik nasadkadan oling.
- Yuqori kontrastli interferension tasvirni korreksiyalash uchun vintdan (3) foydalaning. Buning uchun ekran qarshisida oq qog’oz parchasini ushlab turish talab qilinishi mumkin. Agar Frenel ko’zgusining tashqi old frontidagi difraksiya qo’shimcha chalg’ituvchi interferension naqsh yuzaga keltirsa:
- Vintdan (4) foydalanib, tashqi tarafdan kengaygan lazer nurining xalaqiti tugaguncha Frenel ko’zgusining o’rnini
o’zgartiring - Vernyer kronsirkulidan foydalanib, chiziqlar orasidagi d masofani o’lchang va bu qiymatni yozib oling.
b) Mavhum yorug’lik manbalarini proyeksiyalash:
- Linzani (2) o’rnating va zururiyat bo’lsa uni mavhum yorug’lik manbalarining keskin mujasamlashgan tasviri olinguncha sozlang. Vernyer kronsirkuli bilan chiziqlar orasidagi d masfani o’lchang va bu qiymatni yozib oling.
- Optik kursidagi shkala bo’yicha linza(2) bilan linza(1) orasidagi L0 masofani aniqlang va bu qiymatni yozib oling.
- Po’lat ruletkadan foydalanib, proyeksiyalangan tasvir bilan linza(2) orasidagi L2 masofani o’lchang va uni yozib oling.
- Hohish bo’lsa, linzani olib tashlang, qaytadan yangi interferension naqsh yarating va o’lchashlarni takrorlang.
Rasm.

Tajriba namunasi
d = 3,9 mm
A = 4,3 mm
L0 = 22,7 sm
L2 = 230,5 sm
Baholash
Yorug’likning nuqtaviy manbasi 5-millimetrli linzaning fokusida joylashgan; shunday qilib, L1 = L0 - 5 mm. Yorug’lik manbasi bilan proyeksion ekran orasidagi L masofani L = L1 + L2 deb olishimiz mumkin. (I) va (II) tenglamalardan foydalanib, biz oldin a= 0,41 mm ni, va keyin esa, bu qiymat orqali qo’llanilayotgan lazer nurlanishining to’lqin uzunligini ( = 640 nm) hisoblashimiz mumkin; Natija adabiyotlarda keltirilgan qiymat HeNe = 632,8 nm bilan mos keladi.
Xulosalar
Frenel ko’zgusi yordamida olingan interferension tasvir ikkita yorug’lik nurining interferensiyasi bilan tushuntirilishi mumkin. Nuqtaviy yorug’lik manbasining Frenel ko’zgusidan akslanishi yo’li bilan ikkita mavhum yorug’lik manbasi olinadi, ular kogerent va shu sababli bir-biri bilan interferensiyalanadi.