Namangan muhandislik-qurilish

                         i  =
B
H
=  tg a
                  bunda    H  nishablikning balandligi, m
                                V  nishablikning uzunligi , m
Kichik nishabliklarda  i =   tg a = sin a teng deb olinishi mumkin.
Nishablikka harakatlanayotgan avtomobilning og’irlik kuchi   Gani 2 ta tashqil
etuvchi: nishablikka  paralel Ga  sin a kuchi va   nishabilikka perpendikulyar  Ga
cosa    kuchlarga ajratamiz.
Ga  sin a kuchini Ri ifoda bilan belgilaymiz , bu kuch  balandlikka
chiqishga qarshilik kuchidir.
Ri = Ga  sin a    = Ga i
Rasm4. Balandlikka chiqishga qarshilik kuchi
  bunda                R
f
 = Ga  sin a    = Ga i

---

Avtomobil nishablikka  harakatlanganda bu kuch teskari ta’sir etadi.
Zamonaviy avtomobil yo’llarining ko’ndalang profilidagi nishabliklar
uzuluksiz o’zgarib borishi mumkin.  Balandlikka chiqishga qarshilik kuchi ham
o’zgarib boradi.
Havoning qarshilik kuchi.   Avtomobilning harakati vaqtida o’nga xavoning
qarshilik kuchi ta’sir etadi. Bu kuch quyidagi  ifoda bilan  aniqlanadi:
                                     R
w =
K FV
a
2
 bunda   K xavo  qarshiligini yengish koeffitsienti
              F – avtomobilning old yuzasi, m
2
V
a
– avtomobilning tezligi,    m/s
Inertsiya kuchi         Avtomobilga harakat vaqtida inertsiya kuchlari ta’sir etadi.
Avtomobilning tezligini o’zgarishi inertsiya kuchini xosil qiladi. Inertsiya kuchi
avtomobilning massasiga bog’liq.. Inertsiya kuchi quyidagi ifoda bilan aniqlanadi:
                                  Rg =
g
Ga
j
bunda      g – erkin tushish tezlanishi, m/s
2
                j   avtomobilning tezlanishi, m/s
2
G’ildirak shinasining yo’l qoplamasi bilan tishlashish  kuchi.
 Avtomobilning  harakatlanishi uchun yetakchi g’ildirak bilan yo’l qoplamasi
tishlashishi  natijasida tishlashish kuchi paydo bo’ladi.
Tishlashish kuchi  avtomobil massasiga, shina va yo’lning holatiga bog’liq..
R
sts
= Ga
j
bunda   R
sts
    tishlashish kuchi
                                                Ga    avtomobilning og’irligi
j
     tishlashish koeffitsienti
Tishlashish koeffitsienti  shinaga, yo’l qoplamasiga va ularning holatiga
bog’liq