Наманган давлат университети

2-расм. Дидактик ўйин фаолияти вазифалари
Дидактик ўйинлар қуйидаги бир қатор мотивацион вазиятларни яратиш имконини беради: 1) нутқ фаолиятини микро ва макро вазиятлари билан танишиш; 2) синов ва хатолар орқали ўрганишга имкон бериш; 3) ўқитувчи ва ўқувчилари ўртасидаги бўшлиқни бартараф этиш; 4) ўқувчиларнинг ўзаро ҳамда ўқитувчи ўртасида мулоқот қилиш; 5) уятчан, тортинчоқ, иккиланувчи ўқувчиларнинг дарсда фаол қатнашишига имкон бериш; 6) ўқувчининг руҳлантириш ва ижодга йўналтириш; 7) ўқувчига мулоқот жараёндаги тўсиқларни енгиш; 8) ўқувчи учун атроф-муҳит ҳодисаларни кашф қилиш.
Шундай қилиб, дидактик ўйинлар воситасида ҳамкорлик, рақобат, ўз-ўзини бошқариш, жамоа орқали таълим олиш, ўқувчиларни илмий-техник ижодкорлик билан таништириш, синфда ўқиш ва интизом учун ҳамманинг масъулиятини тарбиялаш ва, энг муҳими, чет тилни ўргатиш ғоялари амалга оширилади.
Диссертациянинг “Бошланғич синф ўқувчилари коммуникатив компетенцияларини шакллантириш методикаси”, деб номланган иккинчи бобида бошланғич синф ўқувчиларига француз тилини чет тил сифатида ўргатиш жараёнида коммуникатив компетенцияни дидактик ўйинлар воситасида шакллантириш усуллари, модели, шу жараёнда компетенцияларни шакллантиришга, ўқувчиларнинг маълум миқдорда билимини ўзлаштиришга, шахсий ва ижодий компетенцияларини шакллантиришга қаратиш зарурлиги таъкидланади.
Бошланғич таълимда хорижий тилларни ўргатишдан асосий мақсад ўрганилаётган тилда маданиятлараро мулоқотда иштирок эта оладиган ва чет тил нутқ фаолиятида мустақил фикр юрита оладиган ўқувчи шахсини ривожлантиришдан иборат. Ўқувчиларнинг мулоқот кўникмаларини шакллантириш, уларнинг муваффақиятли ҳал этиш, қониқиш ҳосил қилиш ва ўз-ўзига бўлган ишончини оширишда дидактик ўйинлардан фойдаланиш ижобий натижаларга олиб келади.
Коммуникатив компетенция масаласини чуқур таҳлил этиш асосида уларнинг таркибий асоси коммуникатив компетентлилик билан бевосита алоқадорлиги аниқланди: идрок қилиш (перцепция), чет тилни жадал (суггестив) ўқитиш, эмпатик, когнитив компетенциялар шулар жумласидандир. Бизнинг тадқиқот ишимизда коммуникатив компетенция мажмуининг дидактик параметри сифатида коммуникатив компетентлилик белгилаб олинди.
Бошланғич синф чет тил таълимида ўқувчиларнинг ёш ва психологик-индивидуал хусусиятлари эътиборга олинди. Ўқувчиларнинг француз тилида сўз бойлигини ошириш, тўғри талаффузга ўргатиш каби амалий мақсадлар кўзда тутилди. Мулоқот қилиш муаммоларини бартараф қилишга ёрдам берувчи, шунингдек, чет тилда самарали мулоқот қилишнинг муҳим воситалардан бири ҳам бу - дидактик ўйинлардир. Ўйин ҳақида гап кетганда, ўйин ва ўйин технологиялари ўртасидаги муносабатлар масаласига тўхталмасликни иложи йўқ. Бу саволга жавобни академик Г. К. Селевконинг илмий тадқиқот ишларида тўлиқ ёритилган.
Академик Г.К. Селевко дидактик ўйиннинг бир қанча вазифаларини аниқлаган ва қуйидагича таърифлаган.(3 расмга қаранг)