Наманган давлат университети табиий фанлар факультети

-
 
bilim berishda bir xil narsani yoki bir xil fanni o’rgatavermaslik;
 
-
 
uzviylik, izchillik; 
-
 
yangi mavzularni, qiziqarli, asosan, ko’rgazmali bayon etish kerak deb uqtiradi.
 
Bilim olishda tushunib o’rganish, ilmiy tadqiqotchining poklikka rioya etishiga 
aloҳida ehtobor beradi, jamiyatning ravnaqi mahrifatning rivojiga bog’liq degan g’oyani 
ilgari suradi. 
Abu Rayxon Beruniy bilim olishni axloqiy tarbiya bilan bog’laydi. Zero, insonda 
komillikning muҳim mezoni yuksak axloqlikdir. Beruniy inson ҳar tomonlama kamolga 

---

yetishi uchun u ilmli bo’lishi bilan birga meҳnatsevar va xunar egasi bo’lishi ҳam kerak 
deydi. U inson kamolotida uch narsa muҳimligini tahkidlaydi. Bu xozirgi davr 
pedagogikasida ҳam ehtirof qiluvchi irsiyat, muҳit, tarbiyadir. Mahlum bir davrda inson 
kamolotiga irsiyat, muҳitning tahsirini inkor etib, faqat tarbiyani tan oladilar. Lekin 
Beruniy o’z zamondoshlari-Farobiy, Ibn Sinolar kabi inson kamolotida ҳar uchalasini 
ҳam muҳim deb ҳisoblaydi. Yahni u insonning kamolotga yetishida ilmu mahrifat, 
sanhat va amaliyot asosiy rolg’ o’ynasada, nasl-nasab, ijtimoiy muҳit va ijtimoiy 
turmush qonuniyatlari ҳam katta aҳamiyatga ega ekanligini tahkidlaydi. Beruniy 
nazarida inson kamolga yetishning eng muҳim omillari ilm-mahrifatli bo’lishi va 
yuksak axloqlilikdir. Beruniy ilmiy bilimga oid, tahlim metodlari ҳaqidagi qarashlari 
bilan tahlim nazariyasida o’ziga xos maktab yaratadi. Beruniyning ҳam tabiiy, ҳam 
ijtimoiy fanlarni qamrab olgan 150 dan ortiq asari mavjuddir. 
Abu Ali Ibn Sino
– butun musulmon SHarqning ulkan qomusiy aqli, jaҳon ilmi va 
madaniyatining eng mashҳur namoyondalaridan biridir. Ibn Sino o’rta asr fanining turli 
soҳalari falsafa, tibbiyot tabiatshunoslik, badiiy adabiyot bo’yicha yozgan asarlari bilan 
o’chmas iz qoldirgan, u o’z davrida «Olimlar raisi» unvoni bilan taqdirlandi. Uning 
yirik asarlariga quyidagilarni kiritish mumkin «Tib qonunlari», «Ash-SHifo», «Al-
Qonun», «An-Najot», «Donishnoma» va boshqalar. 
Ibn Sino o’zining tahlim-tarbiyaga oid qarashlarini ijtimoiy-falsafiy qarashlari 
bilan bog’liq ҳolda ifodalagan va maxsus risolalarda talqin qilgan. SHuningdek fanlarni 
tasnif etadi. Bunda u birinchi o’ringa tibbiyot fanlarini qo’yadi. 
Ibn Sino bilim olishda bolalarni maktabda o’qitish zarurligini qayd etar ekan, 
tahlimda quyidagi tomonlarga rioya qilish zarurligini tahkidlaydi: