Наманган давлат университети табиий фанлар факультети

-
 
bolaga bilim berishda birdaniga kitobga band qilib qo’ymaslik; 
-
 
tahlimda yengildan og’irga borish orqali bilim berish: 
-
 
o’qitishda jamoa bo’lib maktabda o’qitishga ehtibor berish; 
-
 
bilim berishda bolalarning qiziqishi va qobiliyatini ҳisobga olish; 
-
 
o’qitishni jismoniy mashqlar bilan qo’shib olib borish; 
Bu talablar ҳozirgi davr tamoyillariga ҳam mos kelishi bilan qimmatlidir. 
Ibn Sino o’qituvchining qanday bo’lishi kerakligi to’g’risida qator fikrlarni bayon 
etadi. Ular quyidagilardir: 
-
 
bolalar bilan muomulada bosiq, jiddiy bo’lish; 
-
 
berilayotgan bilimni talabalar qanday o’zlashtirib olayotganiga ehtibor berish; 
-
 
tahlimda turli metod va shakllardan foydalanish; 
-
 
talabaning xotirasi, bilimlarini egallash qobiliyati, shaxsiy xususiyatlarini bilishi; 
-
 
fanga qiziqtira olish; 
-
 
berilayotgan bilimlarni eng muҳimlarini ajratib bera olish; 
-
 
bilimlarni talablarga tushunarli, uning yoshi, aqliy darajasiga mos ravishda 
berish; 
-
 
ҳar bir so’zning bolalar xissiyotini uyg’otish darajasida bo’lishiga erishish zarur, 
deydi olim. 
Ibn Sino tahlimotida bilishda qaysi metodlardan foydalanilmasin u og’zaki ifodalash, 
tajribalarini baribir talabada ҳaqiqiy bilim ҳosil qilish mustaqil, mantiqiy fikrlash 
qobiliyatini rivojlantirish, olgan bilimlarini amaliyotga tadbiq eta olish qobiliyatini 
tarkib toptirish asosiy maqsad bo’lgan. 
Ibn Sino aqliy, axloqiy tarbiya bilan bir qatorda inson kamolotida jismoniy 
tarbiyaning muҳim aҳamiyatini ҳam nazariy, ҳam amaliy jiҳatidan taҳlil qiladi. 

---

Ibn Sinogacha insonning kamolga yetishida jismoniy tarbiyaning tahsiri ҳaqida 
bizlarda bir yaxlit tahlimot yaratilmagan edi. 
Jismoniy mashqlar, to’g’ri ovqatlanish, uyqu, badanni toza tutish, tartibga rioya etish, 
inson sog’lig’ini saqlashda muҳim omillardan ekanini ҳam ilmiy ҳam amaliy jiҳatidan 
asosladi. 
Xulosa qilib aytganda, Ibn Sinoning tahlim-tarbiyaviy qarashlarida insonning ҳam 
aqliy, ҳam aҳloqiy estetik ҳamda jismoniy tomondan rivojlanishi uning kamolga 
yetishining asosiy mezoni sifatida talqin etiladi. 
Bilimni mustaҳkamlash uchun savollar. 
1.Uyg’onish davrida tahlim-tarbiyaning rivojiga qaysi olimlar xissa qo’shgan? 
2.Uyg’onish davrida tabiat fanlari soҳasida qaysi olimlar ilmiy izlanishlar olib borgan? 
3.Al-Farobiy tahlim-tarbiya to’g’risidagi qarashlari nimalardan iborat: 
4.Beruniyning yirik asarlarida tahlim-tarbiya to’g’risida qanday g’oyalar ilgari surilgan? 
5.Nima uchun Farobiyning «Ikkinchi muallim» deb atashgan? 
6.Ibn Sinoning yirik asarlarini sanab bering. 
7.Ibn Sino asarlarida tahlim-tarbiya ҳaqidagi qanday qarashlar mavjud? 
8.Ibn Sino o’qituvchi uchun qanday fikrlar bergan?