Наманган давлат университети педагогика факультети


Фонематик идрокни текшириш



Download 0,84 Mb.
bet131/142
Sana03.12.2022
Hajmi0,84 Mb.
#878473
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   142
Bog'liq
Деф клиника(лого)

Фонематик идрокни текшириш.
Товушлар талаффузининг ҳолати ўрганиб чиқилгач, бола уларни қандай эшитиб, фарқлай олиши текширилади. Айниқса, бу артикуляция ёки талаффузи жиҳатидан бир-бирига яқин бўлган товушларга таалуқлидир. Логопед болага қуйидаги бўғинларни такрорлашни таклиф этади:
са-ша, ша-са, ач-аш, ра-ла, жа-ча, ва ҳ.к.з
Агар бола баъзи бир товушларни нотўғри талаффуз қилса, товушлар фарқи қуйидагича текширилади: боладан таклиф қилинган бўғин учун бирон-бир ҳаракат талаб қилинади. Масалан: са, ча бўғинлари орасида «ша» бўғини айтилганида бола қўлини кўтаради ва шундан сўнг ундан кесма ҳарфлардан шу бўғинни ясаш таклиф қилинади. Сўнгра боланинг талаффузи жиҳатдан бир-бирига яқин, лекин маъно жиҳатдан ҳар хил сўзларни фарқлай олиши ўрганилади.
Масалан: тонг-донг кон-қон
ваҳм-фаҳм каср-қаср
ваза –фаза карам-қарам
видо-фидо карта-қарта
фасл-насл ғалла-салла
Буни бола танлаб олган расмни ифодаловчи сўзнинг маъносини сўзлаб беришни таклиф қилиб текширса бўлади.
Масалан: «гул нима?» ва «пул нима?» ва ҳ.к.з.
Шунингдек, боланинг логопед ортидан ўхшаш сўзларни такрорлашини текшириш орқали ҳам ўрганиш мумкин бўлади:
Масалан: гул - кул - пул
ҳаво-даво-наво
бош-қош - тош
дил-тил-сил
тонг-донг-бонг
Бу усул фонематик идрокнинг даражаси, бола диққат ва эшитиш хотирасининг босқичини аниқлаб беради.
Ҳар томонлама қилинган логопедик текширув натижалари дислалиянинг келиб чиқиш сабаби, характери, даражаси ва нуқсон устидаги коррекцион иш йўналишларини аниқлаб беради.
Бола боғланишли нутқини текшириш
Мактаб ёшига тўлган бола нутқини текширишда боғланишли нутқ малакаси, пассив ва фаол луғатнинг бойлиги, нутқнинг грамматик тузумининг шаклланиши; талаффуз малакаси; фонемаларнинг эшитуви ва идрокининг қай даражада эканлиги аниқланади. Текширув ўйин тарзида олиб борилгани маъқул. Текширув орқали нафақат бола нутқидаги нуқсоннинг шаклланишини, балки бу нуқсонларнинг меъёр (норма)га нисбатан ҳолатини ҳам таҳлил қилиш мумкин.
Текширув олдидан бола эшитишининг ҳолати, билиш фаолияти, илк нутқий ривожланиши ҳақидаги мутахассис маълумотномаси билан танишилади.
Логопед боланинг ота-онаси билан олдиндан суҳбат олиб борганда, у қандай оилада тарбияланаётгани, болалар боғчасига бориши, атрофидаги нутқий муҳитнинг ижобийлиги, ота-онанинг бола билан қай даражада шуғулланиши, уларни бола нутқидаги қандай нуқсон безовта қилиши, бола аввал логопед билан шуғулланганми ва у қандай натижа берганлиги ҳақида саволларга жавоб олади.
Логопед бола нутқи ҳақидаги дастлабки маълумотга унинг ёши ва индивидуал хусусиятига кўра оиласи, ўзи, дўстлари, боғчаси ва ўйинчоқлари ҳақидаги суҳбат орқали эга бўлади.

Download 0,84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   127   128   129   130   131   132   133   134   ...   142




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish