Namangan davlat universiteti kimyo kafedrasi organik birikmalarning tuzilish nazariyasi

T ajriba №9. p-Bromtoluol sintezi. Asbob va reaktivlar: Toluol, temir qipig’i, brom, p-bromtoluol, o-bromtoluol

Ishning bajarilishi:Probirkaga 3,5ml toluol quyilib, uning ustiga 0,1g temir qipig’i va 1,5ml brom qo’shiladi. Probirka tiqin orqali shisha naycha bilan ulanadi. Naychaning ikkinchi uchi suvga tegar-tegmas holda turishi lozim. Reaksion aralashma tutgan probirka suv hammomida 60-65⁰C temperaturada vodorod bromidning asosiy qismi chiqquncha qizdiriladi (Bu yarim soat davom etadi). Probirkadagi mahsulot uy temperaturasigacha sovushi bilan uni kichkina (20ml) tomizgich voronkasida ishqorning 10%-li eritmasi bilan neytrallanadi va 20ml efir bilan ekstraksiya qilinadi. Ustki efir qatlamini ikki marta suv bilan yuvib, kolbachaga olib, suvsizlantirilgan kalsiy xloridning (0,5g) bo’lakchasi bilan quritiladi.

Ekstraktning rangi tiniqlashi bilan Vyurs kolbasiga quyilib, unga kichkina sopol yoki chinni bo’lakchasi tashlanadi (etirmaning bir tekis qaynashi uchun) va termometr o’rnatib, oldin efir (suv hammomida) keyin esa gaz garelkasining past alangasida 182-185⁰C da qaynovchi p-bromtoluol haydab olinadi. P-bromtoluolning solishtirma og’irligi 1,39, sindirish ko’rsatkichi Pr°= 1,5477, p-bromtoluoldagi bromni Beylshteyn usuli bilan, sinab ko’ring.