Namangan davlat universiteti kimyo kafedrasi organik birikmalarning tuzilish nazariyasi

Tajriba №7. Toluolning nitrolanishi.Ishning bajarilishi:Toluolni nitrolash xuddi benzolni nitrolash kabi olib boriladi. Toluolni nitrolash reaksiyasining asosiy mahsulstlsri o- nitrotoluol bilan n- nitrotoluollar aralashmasidir.

Benzol gomolglari benzolga nisbatan oson nitrolanadi. Benzol gomologlarida yon zanjirlarning soni qancha ko’p bo’lsa, u nitrolanish reaksiyasiga shunchalik oson kirishadi.
Tajriba №8. m-dinitrobenzolning olinishi. Ishning bajarilishi: 1 g ammoniy nitrat 5 ml konsentrlangan sulfat kislotada eritilib, nitrolovchi aralashma hosil qilinadi va sovitiladi. So’gra unga 10 tomchi benzol qo’shiladi, aralashma yaxshilab chayqatiladi va benzol to’liq erib ketguncha ohista qizdiriladi. Shundan keyin suyuqlik 10 ml sovuq suvli stakanga quyiladi. Natijada m-dinitrobenzolning rangsiz kristallari ajralib chiqadi.

Ikkinchi tur o’rinbosarlar benzol halqasidagi vodorod atomlarining faolligini ramaytirish tufayli ikkinchi almashinuvchi halqaga qiyin birikadi, Binobarin, dihosilalar olish monohosilalar olishga nisbatan birmuncha qiyin.