Nadjapova nigina abdurasulovna

g) Kasallik bilan bog‘liq evfemizmlar 

 

Kasallikni  ifodalovchi  evfemizmlar  ham  o‘ziga  xos  xususiyatga  egadir. 

Bunday evfemizmlar uzoq davrlardan buyon tilda mavjud. Chunki biror kasallikka 

chalinish qadimdan odamlarda qo‘rqinch hissini uyg‘otgan. Shuning uchun nutqda 

bu kasalliklarning nomini ochiq aytish o‘rniga evfemizmlar paydo bo‘lgan.  

“

Qizamiq

”  o‘rniga   

گ

ل

gol

,  “

saraton

”  o‘rniga 

 

اودیب  درد

dard-e  bidavā

  evfemizmlari 

qo‘llanishi kuzatildi. Shu bilan birga eron xalqi orasida kasallik bilan bog‘liq irim-

sirim evfemizmlari  ham bor  bo‘lib  ular turli baxtsizlik  va kasalliklarni   ismlarini 

o‘zgartirgan  holda  bartaraf    etishadi.  Bu  kabi  irim-sirim  evfemizmlarini  tarixiy 

manbalarda ham uchratdik.  Masalan, Shoh Sulaymon Safaviy hukmronligining ilk 

kunlarida  betob  bo‘lib  boshi  kasallikdan  chiqmay  qoladi  .  O‘sha  paytlarda  uning 

asl ismi   “ 

Shoh Safi

”  bo’ladi. Munajjimlar   uning ismi ta’sirida  bu kasallikka 

duchor  bo‘lgani  va  ismini  tezda  o‘zgartirishi  lozimligini  aytishdi.  Shundan  so‘ng 

shoh  o‘z  nomini 

Sulaymon

  deya  o‘zgartirdi  va  uni  hamma  boshqa  inson  deb  tan 

olishlari uchun ikkinchi marotaba yangi inson sifatida unga toj kiydirishdi.