N. N. Rasulova z. Q. Jumayeva

K adrlar (xodim lar)
- bu m uayyan kasbni egallash b o 'y ic h a tayyorgarlikni 
o 'tg an , am aliy tajriba va m ehnat k o 'n ik m asig a ega b o 'lg a n ishlab chiqarish 
sohasida ish bilan band b o 'lg a n kishilardir.
K adrlarga b o 'lg a n talabni aniqlash, ulam i tayyorlash va qayta tayyorlash, 
ulardan oqilona foydalanish, kadrlam ing mehnati b o 'y ic h a rejalashtirish va 
hisobga olish va boshqa y o 'n a lish la r bilan m ujassam lashtirish uchun xodim lam i 
guruhlarga ajratish kerak b o 'la d i, y a 'n i tasniflash zarur.
Ishlab chiqarish, x o 'ja lik faoliyatida qatnashishiga qarab sanoat tarm o g 'id a 
band b o 'lg a n barcha kadrlar ikki guruhga b o ’linadi: 
sanoat ishlab chiqarish xodim lari; 
nosanoat ishlab chiqarish xodim lari;
M ahsulot ishlab chiqarish doirasida band b o 'lg an xodim lam ing barchasi 
sanoat ishlab chiqarish x odim lari guruhiga kiradi. Sanoat ishlab chiqarish 
xodim lari o 'z navbatida bajaradigan funktsiyasining tavsifiga qarab quyidagi 
kategoriyalarga b o 'lin ad i:
1. Ishchi xodim lar;
2. M uhandis-texnik xodim lar;
3. X izm atchilar;
4. Ish bajaruvchi kichik xodim lar;
5. Q orovullar va o 't o 'chiruvchilar, y a 'n i korxonani q o 'riq lay d ig an va 
y o n g 'in d an m uhofaza qiluvchi xodim lar.

---

X
Sanoat ishlab chiqarish x odim lam ing eng m uhim va ju d a k o 'p qism i - bu 
is h ch ilar 
b o ’lib, u lar m ahsulot ishlab chiqarish (ish bajarish, xizm at k o 'rsatish )d a 
bevosita qatnashadilar, jih o zlam i ta'm irlash , m ehnat buyum lari va tayyor 
m ahsulotni bir yerdan ikkinchi jo y g a tashiydilar va nixoyat ta ’m irlash - qurish 
ishlarini bajaradilar.
Ishchilardan keyingi o 'rin d a m u h a n d is -te x n ik x o d im la r turadi va ular rahbar 
xodim lar hisoblanadi. U larga direktorlar, boshqaruvchilar, u lam ing m uovinlari, 
bosh 
m utaxassislar, 
hizm at 
k o 'rsatish
b o 'lim larin in g
rahbarlari 
kiradi. 
X iz n ia tc h ila r kategoriyasiga - hujjatlarni tayyorlovchi, ularni rasm iylashtiruvchi, 
hisob va nazorat ishlarini bajaruvchi, x o 'ja lik xizm atini bajaruvchi (agentlar, 
kassirlar, ish yurituvchilar, kotibalar, statistlar va boshqa)lar kiradi.
Ishga yonlash davri uzunligiga qarab korxona xodim lari quyidagi guruhlarga 
ajratilad i:
-
doim iy xodim lar;
-
vaqtincha xodim lar;
-
m avsum iy x odim lar;
- uchrab qolgan ishlarni bajarish uchun qabul qilingan xodim lar.
K adrlar salohiyati m iqdoriy ta v sif berishdan tashqari korxona personalining 
sifat tavsifi ham m uhim aham iyatga ega b o 'lib , u korxona xodim larining m azkur 
ishlab chiqarishga kasbiy v a m alakaviy jih a td a n yaroqlilik darajasi bilan 
aniqlanadi.
B u borada, birinchi o 'rin d a “m utaxassislik” , “kasb” , “ixtisoslik”, “m alaka” 
degan tushunchalar yuzaga keladi.