N. N. Rasulova z. Q. Jumayeva

Fk = Q /F a s ,
Bu yerda,
F k -
fond qaytim i (s o 'm hisobida);
Q —
ishlab chiqarilgan m ahsulot qiym ati (s o 'm hisobida);
Fas -
asosiy fondlarning o 'rtach a yillik qiym ati.
F o n d s i g ' i m i
- bu fond qaytim iga teskari k o 'rsatk ich b o 'lib , m a'lu m
m iqdordagi m ahsulot ishlab chiqarish uchun qancha asosiy fond kerakligini 
ifodalaydi va quyidagi form ula asosida hisoblanadi:
Fs = F a s / Q
M ehnatning fond bilan ta'm inlanganligi har bir ishlovchi hisobiga 
qanchadan asosiy vositalar to 'g 'r i kelishini bildiradi va u quyidagi form ula bilan 
ifodalanadi:
F bt = F a s/X y m ,
Bu yerda,
Xym
- xodim lam ing yillik o 'rta c h a m iqdori (kishi hisobida).
A sosiy fondlardan foydalanishni ifodalaydigan k o 'rsatkichlardan yana biri -
bu jihozlardan foydalanish ko'rsatkichlari:
69

---

a) 
e k s t e n s iv f o y d a la n is h k o c f f it s ie n t i 
(K e). U jih o zlam in g rejali ish vaqti 
fondida (Tjr) haqiqiy ishlagan vaqti (Tjx) darajasini ko'rsatadi:
K e = T jx/T jr,
b) 
in te n s iv f o y d a la n is h k o e f f it s ie n t i 
(Kin). U jih o zlam in g m inim um
m ahsulot ishlab chiqarishi m um kin b o 'lg a n m iqdoriga (M ch) nisbatan haqiqiy 
ishlab chiqargan m ahsulot m iqdori (M x) darajasini k o 'rsatad i:
Kin = M x/M m .
4 . A s o s iy f o n d la r n in g e s k ir is h i v a a m o r t iz a t s iy a s i
Ishlab chiqarishda qatnashadigan asosiy fondlar ishlab chiqarish jarayonida 
yillar o 'tish i bilan eskiradi va o 'z sifatini y o 'q o ta boradi. A sosiy fondlar ishlab 
chiqarishda uzoq m uddat ishtirok etganligi tufayli vaqt o 'tish i bilan jism o n iy va 
m a'n av iy jih atd an eskiradi.