N. N. Azizxodjaeva tomonidan yozilgan bo‘lib, oliy maktab o‘qituvchilari pedagogik mahorati va pedagogik texnologiyalar zamonaviy muammolarini ochib beradi

0 ‘yindan tushunchalar, mavzu va hatto o ‘quv predmeti b o‘limini
o ‘zIashtirishda o ‘qitish metodi va mustaqil texnologiya sifatida foydalaniladi.
0 ‘yin bilish va un in g b ir qism i (kirish, m u stah k am lash , m ashq, 
nazorat) tarzida tashkil etiladi.
0 ‘yinlar turli maqsadlarga yo‘naltirilgan b o ‘ladi. U lar didaktik, tarbiyaviy, 
faoliyatni rivojlantiruvchi va ijtimoiylashuv m aqsadlarida q o ‘llaniladi.
0 ‘yinning didaktik m aqsadi bilim lar doirasi, bilish faoliyati, am aliy 
faoliyatda bilim , m alaka va k o ‘nikm alarni q o ‘llash, u m u m ta ’lim m alaka va 
k o ‘n ik m a la rin i riv o jlan tirish , m e h n a t k o ‘n ik m a la rin i riv o jla n tirish n i 
kengaytirishga qaratilgan b o ‘ladi.
0 ‘yinning tarbiyaviy m aqsadi mustaqillik, irodani tarbiyalash, m uayyan 
y o n d a sh u v la r, n u q ta i n a z a rla r, m a ’naviy, estetik va d u n y o q a ra s h n i 
shakllantirishdagi ham korlikni, kollcktivizmni, jam oaga kirishib keta olishni, 
kom m unikativlikni tarbiyalashga qaratilgan b o ‘ladi.
F aoliyatni rivojlantiruvchi o ‘yinlar diqqat, xotira, n u tq , tafakkur, 
qiyoslash m alakasi, chog‘ishtirish, o ‘xshashini topish, faraz, xayol, ijodiy 
qobiliyat, em patiya, refleksiya, optim al yechimni topa olish, o ‘quv faoliyatini 
motivatsiyalashni rivojlantirishga qaratilgan bo ‘ladi.
Ijtim oiylashuv o ‘yinlari jam iyatning m e’yorlari va qadriyatlariga jalb 
qilinish, m uhit sharoitlariga k o ‘nikish, ehtiroslam i nazorat qilish, o ‘z- 
o ‘zini boshqarish, muloqotga o ‘rgatish ham da psixoterapiyani nazarda tutadi.
Pedagogikaga oid adabiyotlarda pedagogik o‘yin degan tushuncha mavjud.
Pedagogik jarayonni tashkil etishning bir qator m etodlari va usullari 
ham da turli shakldagi pedagogik o ‘yinlar «o‘yinli pedagogik texnologiyalar»ni 
tashkil etadi.
Pedagogik o ‘yinda ta ’lim ning pedagogik maqsadlari aniq qilib q o ‘yiladi.
Pedagogik o ‘yinlar asosida talabalam i o ‘quv faoliyatiga yo‘llovchi o ‘yinli 
usullar va vaziyatlarni vujudga keltirish yotadi.
G .K . Selevko to m o n id an pedagogik o ‘yinlar tasnifl va u n i am alga
93

---

oshirishning asosiy yo‘nalishlari ishlab chiqilgan.
Pedagogik o ‘yinlar quyidagi asosiy yo‘nalishlarda bo ‘ladi:
• 
didaktik maqsad o'yinli vazifa shaklida qo'yiladi;
• o'quv faoliyati o'"yin qoidalariga bo'ysunadi;
• o‘quv materialidan o'yin vositasi sifatida foydalaniladi;
• 
0
‘quv ja rayoniga d id a k tik va zifa o'yinga aylantirilgan tarzda
musobaqalashish unsurlari kiritiladi;
• didaktik vazifaning m uvajfaqiyatli bajarilishi o‘yin natijalari bilan
bogilanadi.
4