N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva periferIya va ofis qUrilmaLarini ta’MIrLaSh va ishLatish

Tavsifi 
Shina nomi
ISa EISa Mca
vLB
PcI
agP
Ma’lumot/manzil 
razryadligi (bit)
16/24 32/32 32/32
32/32, 
64/64
32/32, 64/ 
64
32/32, 
64/64
Ishchi chastota 
(MHz)
8
8–33 10–20
33gacha 66 gacha
66/133
O‘tkazish xususiyati 
(Mbayt/s)
16
33
76
132
132/264 
/528
528/1056 
/2112
Ulangan qurilma lar 
soni (dona)
6
15
15
4
10
1
2.11-rasm. 
Tizimli plataning turli xil shinalar birikmasi sxemasi.
35 
AGP shinasi
(
Accelerated Graphics Port 
– tezlashtirilgan grafik port) – 
videoadapterni bevosita tizimli plataga ulashga ega bo‘lgan alohida AGP magistraliga 
ulash uchun interfeysdir. Shina FC1 V2.1 standarti asosida ishlab chiqarilgan. AGP 
shinasi 133 MHz gacha tizim shinasining chastotasi bilan ishlashi mumkin va grafik 
ma’lumotlarni uzatishni yuqori tezligini ta’minlaydi. Uning to‘rt karra ko‘paytirish 
ish tartibida AGP4x (bir taktda 4 ta ma’lumotlar bloki uzatiladi) eng yuqori o‘tkazish 
xususiyati 1066 Mbayt/s qiymatiga ega, sakkiz karra ko‘paytirish ish tartibida
AGP8x esa 2112 Mbayt/s ga teng. PCI shinasiga nisbatan AGP shinasida manzillar 
va ma’lumotlar liniyasini multipleksirlash bartaraf qilingan (PCI shinasida narxini 
arzonlashtirish uchun manzil va ma’lumotlar bitta liniya bo‘ylab uzatiladi) va o‘qish-
yozish operatsiyalarini konveyerlash kuchaytirilgan, bu o‘z o‘rnida xotra modulidagi 
ushlanishni bu operatsiyalarni bajarish tezligiga ta’sirini bartaraf qilish imkonini 
beradi.
Konstruktiv jihatdan AGP shinasi grafik tezlatgichning bosma platasini 
o‘rnatish uchun tizimli plataga joylashtirilgan alohida razyom ko‘rinishida bo‘ladi.
PCI, SCSI, AGP va protsessorning katta tezlikdagi shinasi biriktirilgan tizimli 
plataning tuzilish sxemasi 2.11-rasmda ko‘rsatilgan.
2.11-rasm. Tizimli plataning turli xil shinalar birikmasi sxemasi. 
AGP shinasi ikkita ish tartibiga ega: DMA
 
va Execute. DMA ish tartibida 
videokarta xotirasi asosiy bo‘lib hisoblanadi. Grafik obyektlar tizim xotirasida
saqlanadi, ammo foydalanishdan oldin kartaning lokal xotirasiga nusxasi olinadi va 
almashuv katta ketma-ketlikdagi paketlar bilan olib boriladi. Execute ish tartibida 
Protsessor
AGPni qo‘llaydigan 
kontroller 
kesh L2
Grafik
adapter 
AGP
533 Mbayt/s 
Tezkor 
xotira 
132 Mbayt/s 
PCI shinasi
SCSI 
kontrolleri
Kengaytirish 
platasi 
ISA /EISA, MCA

---

37
Shaxsiy kompyuter