N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva periferIya va ofis qUrilmaLarini ta’MIrLaSh va ishLatish

Maksimal 
yoki
 to‘liq qidiruv vaqti
(maximum seek time, full seek 
time) chetki silindrlar orasidagi eng uzoq o‘tishlarga tegishlidir. U 
qidiruvning o‘rtacha vaqtiga qaraganda taxminan ikki barobar oshadi.
Kutishning o‘rtacha vaqti
(average latency) sektorning yakka 
tartibdagi murojaatda, odatda, to‘liq aylanishning yarim vaqtini 
tashkil qiladi (3600 ayl/min uchun – 8 ms, 7200 ayl/min – 4 ms, 
15 000 ayl/min – 2 ms).
Ma’lumotlarni uzatishning tashqi tezligi
(external transfer rate) 
kilobayt (megabayt)larda o‘lchanib, sekundiga tashqi interfeys shinasi 
bo‘ylab uzatiladigan foydali ma’lumotlar, kontroller elektronikasining 
tez ishlashiga, almashuv ish tartibining interfeysli shina turiga bog‘liq. 
ATA interfeys uchun PIO Mode 0 almashuv ish tartibida tezlik 
3,3 Mbayt/s, PIO Mode 4 ish tartibida – 6,6 Mbayt/s, Ultra-DMA ish 
tartibida – 33, 66, 100 va xattoki 133 Mbayt/s ni tashkil etadi. SCSI 
shinasi uchun elektrik interfeys turiga qarab cheklanish tezligi 5, 10, 
20, 40, 80, 160 va xattoki 320 Mbayt/s, FibreChannel uchun esa100 
va 200 Mbayt/s ni tashkil qiladi.
Davomiy unumdorlik
(sustained throughput) ko‘p miqdordagi 
sektorlarning ketma-ket o‘qilishida aniqlanadi. Unga ichki va tashqi 

---

46
tezlik, holatga o‘tish vaqti, sektorga kelishning kechikishi (ushlanishi), 
holatga o‘tish xatolari soni va o‘qish ta’sir qiladi. Bu tezlikning 
minimal kafolatlangan qiymati real vaqtda multimedia ilovalari 
(audio va video ma’lumotlarni yozish va o‘qish) uchun jamlagichni 
qo‘llash imkoniyatini aniqlaydi. 5400 ayl/min aylanish chastotali 
vinchesterlar 15–50 Mbayt/s, 200 ayl/min aylanish chastotali – 20–
60 Mbayt/s, 10 000 ayl/min aylanish chastotali – 40–80 Mbayt/s, 
15 000 ayl/min. aylanish chastotali – 40–100 Mbayt/s oqimni ko‘tara 
oladi. Bu tezlik har doim ichki tezlik va tashqi tezlik chegarasining 
maksimal qiymatidan past bo‘ladi.
Qurilmaning