N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva periferIya va ofis qUrilmaLarini ta’MIrLaSh va ishLatish

Fizik ko‘rsatkichlari 
jamlagich g‘ilofining millimetrlarda yoki 
dyuymlarda (inches) o‘lchanadigan kengligi (width), baland 
ligi 
(heigth), chuqurligi (depth) va kilogramm yoki funtlarda o‘lchanadigan 
og‘irligini (weight) o‘z ichiga oladi.
Foydalanish va saqlash shartlari 
bo‘lishi mumkin bo‘lgan harorat, 
atmosfera bosimi, namlik diapazonlarini va yo‘l qo‘yilishi mumkin 
bo‘lgan zarbalar kuchini aniqlaydi. Foydalanish shartlari (operating 
conditions) saqlash shartlariga (non-operating conditions) qaraganda 
ancha qat’iy bo‘ladi.
3.2. Qattiq disklardagi jamlagichlarning 
 
ishlash tamoyili
Qattiq disklardagi jamlagichlarda ma’lumotlar o‘qish va yozish 
uchun mo‘ljallangan universal moslamalar yordamida yo‘laklarga va 
sektorlarga (har biri 512 bayt) bo‘lingan aylanadigan magnit disklar 
yuzasidan o‘qiladi va shu yuzaga yoziladi (3.2-rasm).
Odatda, jamlagichlarga bir ne cha disklar o‘rnatiladi va ma’lu-
motlar har bir diskning ikkala tomoniga ham yoziladi. Ko‘pchilik 
jamlagich larda kamida ikkita yoki uchta disklar mavjud (bu holat 4 
yoki 6 tarafiga yozish imkonini beradi), lekin 11 tagacha va undan 
3.2-rasm. 
Qattiq disklardagi jamlagichning yo‘laklari va sektorlari.
Tashqi yo‘lak (0)
O‘rta
yo‘lak
Ichki
yo‘lak
Sektor

---

48
ko‘proq disklarni o‘z ichiga oluv-
chi qurilmalar ham mavjud. 
Diskning hamma tarafida bir xil 
joylashtirilgan yo‘laklari silindrga 
birlashadi (3.3-rasm). Diskning har 
bir tomoni uchun o‘zining o‘qish/
yozish yo‘laklari mavjud, lekin shu 
bilan birga hamma o‘qish/yozish 
moslamalari umumiy o‘zakka yoki 
ustunga biriktirilgan. Shuning 
uchun o‘qish/yozish moslamalari 
bir-biridan mustaqil ravishda 
aylanmaydi va faqat sinxron harakatlanadi.
Qattiq disklarning ko‘pchilik birinchi modellarida aylanishning 
takrorlanish darajasi 3 600 ayl/min ni tashkil qilgan va hozirgi 
vaqtgacha qattiq disklar uchun deyarli standart bo‘lib hisoblangan.