N. I. SodIqova, E. a. KorNIyenko, M. d. XoShimxodjayEva periferIya va ofis qUrilmaLarini ta’MIrLaSh va ishLatish

Jismoniy disklar soni
(
disks
) yoki ma’lumotlarni saqlash uchun 
foydalaniladigan ishchi yuzalari (data surfaces). Balandligi katta 
bo‘lmagan zamonaviy jamlagichlar o‘qish/yozish moslamasi blokini 
yengillashtirish uchun kam sonli (1–3) disklarga ega.
O‘qish/yozish jismoniy kallaklarining soni
(read/write heads) 
ishchi yuzalar soni bilan mos keladi. O‘qish/yozish moslamasi va ishchi 
yuzalar soni ikkilangan disklar sonidan ham kam bo‘lishi mumkin.
Silindrlarning jismoniy soni
(cylinders) dastlabki vinchesterlar 
uchun bir necha yuzdan o‘n minggacha ortdi.
Sektor o‘lchami
(bytes per sector) odatda 512 baytni tashkil etadi.
Trekdagi sektorlar soni 
(sectors per track) chetdagi zonalardan 
tashkil topgan.
Servobelgining joylashuvi
. 
Ular belgilangan yuzada joylashgan 
bo‘lishi mumkin (dedicated servo), ishchi yuzaga o‘rnatiladi (embed-
ded ser vo) yoki joylashuvning gibrid variantiga ega (hybrid servo).

---

45
Tezlik va unumdorlik quyidagi ko‘rsatkichlar bilan tavsiflanadi:
Qo‘shni trekga o‘tish vaqti
(track-to-track seek) millisekundlarda 
o‘lchanadi va holatga o‘tish
tizimi tezligini tavsiflaydi. Zamonaviy 
qattiq disklar uchun o‘tish vaqti 0,5–2 ms ga teng. Yozish uchun o‘tish 
vaqti o‘qish uchun belgilangan o‘tish vaqtdan bir necha marotaba 
kattadir (yanada aniq holatga o‘tishda yozish maqsadga muvofiq).
Qidiruvning o‘rtacha vaqti
(average seek time) tasodifiy silindrga 
murojaatlar seriyasi bo‘yicha aniqlanadi. 10000 ayl/min (10K deb 
belgilanadi) tezlikli vinchesterlar uchun qidiruv vaqti o‘tishning 
uzoqliligiga bog‘liq holda 0,3 ms (qo‘shni trekga) dan 12 ms (u 
chekkasidan bu chekkasigacha) gacha tashkil etadi. Jamlagichning 
hajmi qancha katta bo‘lsa, shuncha kam qidiruv vaqtiga erishish 
murakkab bo‘ladi: ko‘p sonli o‘qish/yozish moslamalarini tez 
ko‘chirish qiyinroq; silindrlarning ko‘p sonli bo‘lishi yo kallaklarni 
ko‘chirish uzunligini kattalashtiradi, yoki holatga o‘tish aniqligiga 
bo‘lgan talablarni oshiradi.